İran’ın resmi ajansı IRNA’nın haberinde, Urumiye kentindeki Elborz Caddesi’nde yer alan kız yurdunda kalan 450 öğrenciden birçoğunun, gece saatlerinde şimdi içeriği belirlenemeyen bir gazdan zehirlendiği belirtildi. Öğrencilerden 29’unun kentteki çeşitli hastanelerde tedavi altına alındığı, başkalarına ise ayakta müdahale edildiği kaydedildi.
İran’daki kız öğrencilerin zehirlenme vakaları
İran’da 30 Kasım 2022’den bu yana okullardaki toplu zehirlenme hadiseleri dikkati çekiyor. Kum, Loristan, Tahran, Erdebil, Kirmanşah, Simnan, Mazenderan, Çeharmahal ve Bahtiyari, Elburz ve Rezevi Horasan eyaletlerinde yaklaşık 100 günde, bini aşkın öğrencinin zehirlendiği belirtiliyor. Öğrencilerde, teneffüs ıstırabı, mide bulantısı, baş ağrısı ve uzuvlarda uyuşma üzere belirtiler görülüyor.
Nedeni şimdi net olarak açıklanmayan zehirlenme olaylarıyla ilgili çalışma yürüten Meclis Eğitim, Araştırma ve Teknoloji Kurulu Lideri Alirıza Monadi Sefidan, “Yapılan takip ve test sonuçlarına nazaran, okullarda kullanılan zehirde N2 (azot) gazının bulunduğu tespit edildi” açıklamasında bulunmuştu.
İran Eğitim ve Öğretim Bakan Yardımcısı Yunus Penahi ise 26 Şubat’ta düzenlediği basın toplantısında, öğrencilerin zehirlenmesinin kasıtlı olduğunu değerlendirdiklerini söz ederek, “Bazı bireylerin başta kız okulları olmak üzere tüm okulların kapatılmasını istediği tespit edildi” demişti.
Cumhurbaşkanı Reisi, kuşkulu zehirlenme olaylarını araştırmak üzere 1 Mart’ta İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi ve İstihbarat Bakanı İsmail Hatib ile Sıhhat Bakanı Behram Eynullahi’yi görevlendirmişti.
Rejim muhaliflerinin argümanına nazaran, olayın gerisinde, bayanların başını çektiği Mahsa Emini şovlarının intikamını almak isteyen İran idaresi içerisindeki kimi radikal kümeler var.
Tahran idaresine yakın kaynaklar ise olayın gerisinde halkı idareye karşı kışkırtmayı amaçlayan rejim zıddı ögelerin bulunduğunu öne sürüyor.
Amini protestoları
İran’ın başşehri Tahran’da 13 Eylül 2022’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşat devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra gördüğü şiddet sonucu hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Amini 16 Eylül’de ömrünü yitirmişti. Amini’nin mevti üzerine memleketi Sakkız’da 17 Eylül 2022’de başlayan şovlar, ülke geneline yayılarak idare zıddı protestolara dönüşmüştü.
Aylarca süren olaylarda yaklaşık 500 gösterici öldürülmüş, yüzden fazla da emniyet vazifelisi hayatını yitirmişti.