Mahsa Amini, 22 Temmuz 2000 tarihinde İran’ın Sakkız kentinde dünyaya geldi. Mahsa Amini, 13 Eylül’de Tahran’da “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad Devriyesi tarafından gözaltına alındı. Başörtüsü kurallarına uygun örtünmediği gerekçesiyle gözaltına alınan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan Emini, 16 Eylül 2022’de hayatını kaybetti.
Mahsa Amini 17 Eylül’de memleketi Sakkız kentinde gerçekleşen cenazesi merasimi ile son seyahatine uğurlandı. Cenazede “Diktatöre ölüm” sloganlarının atıldı.
MAHSA AMİNİ PROTESTOLARI
İran halkı, mevt haberi üstüne isyan ederek sokaklara döküldü. Rejim güçleriyle çatışmaların yaşandığı İran’da son olarak dini başkanlar Hamaney ve Humeyni’nin fotoğrafları devlet binalarından indirilmeye başlandı.
İran’da bayanlar Mahsa Amini’nin mevtini protesto etmek için başörtülerini çıkardılar. Güvenlik güçleri protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Toplumsal medya üzerinden de başörtülerini çıkarırken görüntülerini paylaşan bayanlar, memleketler arası kamuoyundan takviye istedi.
Tahran’ın kuzeybatısındaki Kazvin eyaletinde düzenlenen şovlarda aksiyoncular, sokaklardaki çöp konteynerlerini ateşe vererek, ülke başkanlarının aleyhinde sloganlar attı. Yarı resmi Fars Haber Ajansı’na nazaran, motosikletli devriyelerle olay yerine gelen polis ve rejim yanlısı Besic üyelerinin cop ve biber gazı kullanarak protestocuları dağıttığı ve birçok kişinin de gözaltına alındığı aktarıldı.
TAKSİM’DE PROTESTO
Türkiye’de yaşayan İranlılar, toplumsal medyadan haberleşerek 20 Eylül 2022 saat 19.00’da Taksim Meydanı’nda bir ortaya geldi.
Polis takımları, kümeye “izinleri olmadığı için harekete müsaade edilmeyeceği” uyarısı yaptı.
İRAN POLİS NE DEDİ?
Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin talebi üzerine Amini’nin vefatıyla ilgili soruşturma başlattı. Polis, 22 yaşındaki bayanın bir ahlak polis karakolunda gözaltına alınan öteki bayanlarla birlikte beklerken hastalandığını söyledi. Tahran Polisi tarafından yapılan açıklamada, İrşad Devriyesi’nin Emini’yi açıklama için karakola götürdüğü ve burada apansız şuurunu kaybetmesi ve kalp rahatsızlığı yaşaması üzerine hastaneye sevk edildiği belirtildi.
AİLESİ NE DİYOR?
Amini’nin ailesi kızlarının bir sıhhat sorunu olmadığını söyleyerek polisin tezlerini kabul etmiyor. Amini’nin babası Hammihan gazetesine yaptığı açıklamada rejim yanlısı yayınların savlarının bilakis kızının epilepsi, diyabet ve beyin tümörü üzere rahatsızlıklarının olduğunu reddetti.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’DEN İRAN’A KINAMA
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Vekili Nada Al Nashif olayı kınayarak, Mahsa Amini’nin mevti ve İran güvenlik güçlerinin şiddetli reaksiyonundan duyduğu tasayı lisana getirdi.
Nashif, olayın tarafsız halde soruşturulması gerektiğini söyleyerek, “Mahsa Amini’nin trajik vefatı ve polis tarafından uygulanan şiddet savları yetkili bağımsız bir makam tarafından süratli, tarafsız ve tesirli bir formda soruşturulmalıdır” dedi.