‘Aile Hekimliği amacından uzaklaştı, belge talep merkezlerine dönüştü’

AHESEN’in düzenlediği,  Almanya, İngiltere, Hollanda, Güney Kore, Amerika Birleşik Devletleri, Belçika, Portekiz, İspanya, Norveç, Malta ve İsveç sıhhat sistemleri ve aile hekimliği uygulamalarının incelendiği çalıştayda, bu ülkelerde çalışmış aile tabipleri yer aldı.

Her ülkedeki aile doktorlarının vazifeleri, sorumlukları, hayat kaliteleri, hastaların ve sıhhat çalışanlarının sıhhat sistemindeki memnuniyetleri, ülkelerin sıhhat göstergeleri değerlendirildi. Ülkemizdeki aile hekimliği uygulamalarında yaşanan problemler ve dünya örneklerinden yola çıkarak tahlil teklifleri raporlandı.

Türkiye’de birinci kere 2005 yılında başlatılan “Aile Hekimliği” uygulamasının, ortadan geçen 18 yılda maksadından uzaklaştığı, sıhhat talepleri dışında her türlü bürokratik gereksinimi karşılama merkezleri haline dönüştüğü lisana getirildi.

Prof Dr. Ersin Akpınar başkanlığında düzenlenen çalıştayın sonuç raporunda, “Aile tabiplerinin sunduğu sıhhat hizmeti ile sıhhat sıkıntılarının yüzde 90’ı çözümlenebilecek ve hastaların hastanelerde gereksiz yığılmaları ve hizmet sunumu talepleri ortadan kalkabilecekken, aile hekimlikleri ‘adres tespiti’ üzere, ‘sağlık hizmeti dışında’ her türlü işin vazife olarak verildiği bürokratik evrak merkezlerine haline geldi. Aile hekimliği uygulaması birinci başladığı günden bu yana çok fazla değişikliğe uğradığı için emelinden saptı” denildi.

TÜRKİYE VE GELİŞMİŞ ÜLKELERDE UYGULAMALAR KARŞILAŞTIRILDI

Raporda ayrıyeten Türkiye ve gelişmiş ülkelerin sistemleri karşılaştırılarak, şu tespitlerde bulunuldu:

“Aile Hekimliği Uygulaması ile sunulan birinci basamak sıhhat hizmetinde gelişmiş ülkelerde aile tabibi, aile sıhhati çalışanı, tıbbi sekreter, psikolog, fizyoterapist, diyetisyen, sosyal hizmet uzmanı, diş tabibi, hizmetli işçiden oluşan bir grupla birlikte sıhhat hizmeti sunuluyor. Ülkemizde ise aile doktoruna yalnızca aile sıhhati çalışanı eşlik ediyor. Dünyadaki örnekleri uygulansa ülkemizdeki sıhhat sıkıntılarının yüzde 90’ı çözülebilir, hastanelerde yığılmalar önlenebilir.”

“TÜRKİYE’DE KİŞİBAŞI SIHHAT HARCAMASI 250, GELİŞMİŞ ÜLKELERDE 5-8 BİN DOLAR”

“Ülkemizde kişi başına sıhhat harcaması 250 USD, gelişmiş ülkelerde 5-8 bin dolar olarak gerçekleşiyor. Birinci basamak öncelenerek yapılandırılan güçlü bir sıhhat sisteminin vazgeçilmez özellikleri: ulaşılabilirlik, sürecin hastalık değil kişi odaklı olması, kapsamlılık, birinci basamakta geniş bir spektrumda hizmet sunumu ve birinci basamak dışında sıhhat hizmeti sunulacağı vakit bu hizmetin uyumudur.

Bu emelle fonların temel sıhhat hizmetlerine yönlendirilebilmesi için sıhhate ayrılan bütçenin en az yüzde 15 olması gerekiyor. Ülkemizde sıhhate ayrılan bütçe ise yüzde 5’in altındadır.

Dünyadaki sıhhat hizmet sunumumda aile tabiplerinin hasta muayenesi başına en az 15-20 dakika ayırabiliyor. Ülkemizdeki aile hekimliği uygulamasındaki ‘ceza yönetmeliği’ biçiminde bir uygulama dünyanın hiçbir ülkesinde yok! Dünya örneklerinde aile tabiplerinin sorumlu oldukları nüfus, bin – bin 500 ortalaması iken, ülkemizde bu sayı 3 bin 500’lerde devam ediyor.”