Aleviler 8 Kasım’da eylem yapacak: Kanun teklifi yetersiz

Hükümetin, Alevilere yönelik bir müddettir yürüttüğü çalışmalar sonrasında AKP’li vekillerce hazırlanan ve cemevlerine yönelik yeni düzenlemeleri içeren “Vergi Metot Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, geçen hafta TBMM Plan ve Bütçe Kurulu’nda tartışmalar eşliğinde kabul edilmişti. Teklifin önümüzdeki hafta Genel Konsey gündemine gelmesi beklenirken, Alevi toplumunun kanaat liderleri, komite görüşmelerine katılarak teklifle ilgili yansılarını lisana getirmişti. Hazırlanan kanun teklifinin yetersiz olduğunu savunan dernek ve vakıf temsilcileri, teklifin geri çekilmesi talebinde bulunmuştu. Teklif, AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla Genel Kurul’a sevk edilmek üzere Plan ve Bütçe Komitesi’nde kabul edilmişti.

Aydınlatma masraflarını bakanlık karşılayacak

Teklifin Genel Kurul’da bu haliyle yasalaşması durumunda büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve büyükşehir ilçe belediyeleri gerektiğinde, Alevi-Bektaşi kültürü ve erkan hizmetlerinin yürütüldüğü cemevlerinin imal, bakım ve tamiratını gerçekleştirebilecek, materyal dayanağı sağlayabilecek. Vilayet özel yönetimleri, vilayet sonları içinde mabetler, kültür ve tabiat varlıkları, tarihi doku ve kent tarihi bakımından kıymet taşıyan yerler ile cemevlerinin imal, bakım ve tamiratını gerçekleştirebilecek. Belediye ve bağlı kuruluşlar tarafından verilen indirimli yahut fiyatsız içme ve kullanma suyu imkanı, cemevlerine de tanınacak. Cemevlerinin aydınlatma masrafları Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca karşılanacak. Bu ortada Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan’ın “Alevi-Bektaşi inanç liderlerine takım verilecek” kelamlarına ait rastgele bir düzenleme kanun teklifinde yer almadı. Fakat, Alevi toplumu temsilcileri bir sonraki etapta hükümetin maaş bağlayarak Alevi dedelerini memur olarak atamak istediğini ve bu formda Alevi toplumunu baskı altına almak istediğini argüman ediyor.

7 bileşen TBMM önünde hareket yapacak

Plan ve Bütçe Komitesi’nde kabul edilmesinin akabinde kanun teklifini kıymetlendiren alevi örgütleri, 8 Kasım’da Ankara’da TBMM önünde aksiyon yapma kararı aldı. Aksiyona, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği, Avrupa Alevi Birleşik Konfederasyonu (AABK), Alevi Bektaşi Federasyonu (ABF), Alevi Dernekler Federasyonu (ADFE), Alevi Vakıflar Federasyonu (AVF), Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı (HBVAKV), Alevi Kültür Dernekleri katılacak.

“Hükümet Alevilere yönelik asimilasyon siyaseti yürütüyor”

Eylemle ilgili DW Türkçe’ye bilgi veren Pir Sultan Abdal Kültür Derneği (PSAKD) Genel Sekreteri İsmail Ateş, komite toplantısında yasa teklifinin bu haliyle taleplerini karşılamadığını anlattıklarını söz ederek, “Ancak, bilhassa AK Partili komite üyeleri tarafından aşağılandık ve hakarete varan cümlelerle karşılandık” dedi. Yasa teklifi ile Alevi kimliğinin yok sayıldığını tez eden Ateş, “Taleplerin karşılanması bir yana, ibadethanelerimiz olan cemevleri ve ibadetimiz olan cemler bir sorun üzere gösteriliyor. Bizler bu yasaya karşı çıkıyoruz” dedi. Erdoğan’ın Alevi inaç başkanlarına takım verileceği kelamını de hatırlatan Ateş, Alevi dedelerine maaş bağlanmak istenmesine reaksiyon gösterdi. Ateş, “Alevilik ocak geleneği üzerinden sürmektedir. Alevilerin ocaklarının temsilcileri ise dedelerdir. Dedelere maaş vererek yapılmaya çalışılan ocakları devletin bir kurumu, dedeleri de devletin bir memuru etmektir” tabirini kullandı. Ateş, hükümetin Alevilere yönelik asimilasyon siyaseti yürüttüğünü de kaydediyor.

Peki Aleviler ne talep ediyor?

Aleviler, öncelikli olarak eşit yurttaşlık hakkı talebinde bulunuyor. Cemevlerinin ibadethane statüsüne getirilmesini de talep eden Aleviler, AİHM kararları doğrultusunda mecburî din derslerinin ve müfredata hususların bütün dini içeriklerin kaldırılması, kaldırılamıyorsa seçmeli hale getirilmesini istiyor. Alevilerin öteki talepleri ortasında Madımak Oteli’nin utanç müzesi haline getirilmesi, Alevi köylerine zorla yaptırılan mescitlerin kapatılması ve Alevi dergahlarının Alevilere teslim edilmesi geliyor.

AKP’li Güler: Acil gereksinimlerden başlandı

Kanun teklifinde imzası bulunan TBMM Adalet Kurulu Lideri AKP’li Abdullah Güler, tenkitlerle ilgili DW Türkçe’nin sorusunu yanıtladı. Şu anda teknik bir çalışma yürütüldüğünü belirten Güler, “İmar mevzuatından elektrik dağıtım süreçlerine kadar teknik bir çalışma. Daha sonra teşkilat yapısıyla bir arada Kültür Bakanlığı bünyesinde Cemevi Başkanlığı kurulacak. Hasebiyle çalışmalar, orada devam edecek. Süreç devam ediyor” dedi. Türkiye’de 2 bine yakın cemevi bulunduğuna dikkat çeken Güler, “Şu anda bir altlık oluşturuluyor. Acil gereksinimlerden başlandı. Adım adım devam ediyor” tabirini kullandı.

Komisyonda hangi tartışmalar yaşanmıştı?

Kanun teklifinin TBMM Plan ve Bütçe Kurulu’nda geçtiğimiz hafta devam eden görüşmeleri sırasında Alevi Vakıflar Federasyonu Genel Başkanı Haydar Baki, zarurî din dersleri ile ilgili AİHM kararlarını hatırlatarak, teklifin geri çekilmesini istemişti. Baki, “Cumhurbaşkanı hiçbir Alevi kurumuyla, bizlerle görüşmedi. Burada Alevilik kültürel bir aktiflik. Benim inancıma nasıl ‘kültürel’ diyebilir. Bizi tanımlamaktan vazgeçmenizi istiyoruz” tabirini kullanmıştı. Baki, teklifin vergi tarz kanunu kapsamında görüşülmesine de reaksiyon göstermişti. Alevi Bektaşi Federasyonu Lideri Mustafa Aslan da, teklifte Alevilerin tek sıkıntısının su ve elektrik faturasıymış üzere yansıtıldığını vurgulayarak, teklifin torba maddeden çıkarılmasını istemişti. Aslan, “İbadetimiz ‘cem’, ibadethanemiz ‘cemevi’dir. Cemevine ibadethane statüsü tanınmalıdır. Getirilen teklif bu topraklarda yüzyıllardır, inkar edilen, ayrımcılığa uğrayan, katliamlara maruz kalan bir inanç toplumunu yasal çerçevede de tekrar yok sayma teklifidir” demişti.