ANKA: Phaselis Antik Kenti adım adım denize kayıyor

ANTALYA – Antalya Kültürel Miras Derneği (ANKA), birinci derece arkeolojik sit alanı Phaselis Antik Kenti ve onu çevreleyen bölgenin hem Likya Uygarlığı’ndan günümüze uzanan bir liman kenti hem de kıymetli bir su altı kültür mirası olarak kıymetini ortaya koyan bir rapor hazırladı. Dernek, “Toprak ve su altında bulunan kültürel mirasın yüzey araştırmaları, jeoradar taramaları, sondaj hafriyatları yapılmaksızın Phaselis’in böylesine yüklü beton ile yapılaşması ve geri dönülmez bir tahribata uğraması kabul edilemez” ihtarında bulundu.

Phaselis Antik Kenti

SU ALTINDAKİ KÜLTÜREL MİRAS

Afrika kıtasının Asya plakasına kimi alanlarda yılda 3, birtakım alanlarda da 9 santimetre baskı yaptığı lisana getirilen ANKA raporunda, “Akdeniz havzasındaki plaka hareketleri, alanın çökmesine neden olmaktadır. Knidos Antik Kenti’nden başlayarak, Muğla’nın Datça ilçesinden Antalya’nın Gazipaşa ilçesine kadar Akdeniz kıyılarındaki havzanın yavaş yavaş battığı görülüyor. Phaselis Antik Kenti’nde yaklaşık 2 bin senede 2 metreye yakın batma, jeologlar ve jeomorfologların yaptığı çalışmalar sonucunda tespit edildi. Bu durumun Phaselis’in tüm koylarında eşzamanlı gerçekleştiği düşünüldüğünde, Bostanlı ve Alacasu koylarının da toprak altında bulunan kültürel miras açısından olduğu kadar su altındaki kültürel miras açısından da büyük kıymet taşıdığı açıktır. Phaselis kıyıları de bu nedenle bilimsel araştırmalar için korunması mecburî rezerv alanlarıdır” denildi.

Phaselis Antik Kenti

ANTİK KENT DENİZE GÖMÜLÜYOR

Antalya Kültürel Miras Derneği (ANKA) Yönetim Kurulu Üyesi, arkeolog ve avukat Saadet Öztürk, antik kentin yıllar içinde geçirdiği değişimi, raporda yer alan bilimsel datalar ışığında şöyle aktardı: “Phaselis’te 70’li yıllarda başlayan birinci arkeolojik çalışmalar, J. Schäfer ve H. Schläger üzere sualtı arkeologlarının da bulunduğu Alman araştırma grubu tarafından gerçekleştirilmiş, antik kentin liman, mendirek, iskele ve tersane yapıları araştırılmıştır. Phaselis’i ziyaret edenlerin çıplak gözle dahi gözlemleyeceği bir özelliği de tektonik hareketler nedeniyle motamot Kekova’da olduğu üzere kentin gittikçe su altına gömülmesidir. Kentin kuzey kısmında bulunan Nekropolis alanında kıyı şeridinde yer alan lahit ve anıt mezarların su altında kalışı bunun somut göstergesidir.”

Antalya Kültürel Miras Derneği (ANKA) Yönetim Kurulu Üyesi, arkeolog ve avukat Saadet Öztürk

PHASELİS’TE ÇÖP MAZERET EDİLİYOR

Phaselis Antik Kenti’ne halk plajı ve günübirlik tesis inşaatı için münasebet gösterilen “Ziyaretçiler için tuvalet yok, çöpler yığılıp sağa sola saçılıyor” telaffuzunun bilhassa gündeme getirildiğini belirten Saadet Öztürk, “Phaselis, öbür ören yerlerinde bile rastlanmayan iki farklı büyük tuvalet ve duş kompleksi, iki başka gişe ve iki başka otopark alanına sahip tam teşekküllü örnek bir ören yeridir” dedi.

Antik kentteki çöplerin belediyeler ve orman müdürlükleri tarafından toplanması gerektiğini söyleyen Öztürk, “Basında ve toplumsal medyada gezen dağılmış çöp fotoğrafları ve ‘tuvalet dahi yok’ bildirilerinin algı oluşturmaya hizmet ettiğini açıkça görüyoruz. Çöp alanlarının temizlenmesi münasebet gösterilerek onarım yapıldığına çok şahit olduk. Fakat bu sefer muhafaza alanını betonla kaplamak için çöp münasebet gösteriliyor. Aşikâr ki, toplumda etraf düzenlenip temizleniyor algısı yaratarak, çok ses çıkmadan süratlice uygulama yapılması planlanıyor” diye konuştu.

Phaselis son manzaralar

‘BETONLAŞMA KABUL EDİLEMEZ’

Ören yerinde ziyaretçilerin kullanımı için ikişer yapı bulunuyorken koylarda başlatılan projenin, arkeolojik sitler muhafaza ve kullanma şartlarını tanım eden 658 ve 745 sayılı prensip kararlarıyla çeliştiğini vurgulayan arkeolog Öztürk, ANKA raporunda yer alan şu bilgileri paylaştı: “1’inci derece arkeolojik sit alanlarında, beton yahut ahşap, plaj yahut günübirlik tesisler yapılamaz. Bu alanda bir kere yapılıp da emsal teşkil ettiğinde, tüm Türkiye kıyıları bu hukuksuz işgale maruz kalacaktır. Ziyaretçilere sunulacak tuvalet konforu öne sürülerek girişilen altyapı çalışmalarında dökülen betonlar, Phaselis hafriyatlarının devam ettiği ören yerinin çabucak yakınında ve devamında bulunmaktadır. Phaselis, antik çağın üç doğal limana sahip seçkin antik kentlerindendir. Kelam konusu plaj projesinin betonu, bu limanların devamında yer alan Bostanlı ve Alacasu koylarına dökülüyor. Muhafaza mevzuatına nazaran, bu alan 1’inci derece arkeolojik sit olarak tescil edilmemiş olsaydı dahi, gelecekte arkeolojik bilimsel araştırmalar için ‘rezerv’ alanı olarak korunması mecburî olacaktı. Bu türlü bir alana, bu betonlaşma kabul edilemez.”

Phaselis son imgeler

JANDARMA GÖREVLENDİRİLDİ

Peyzaj Mimarları Odası, Phaselis Antik Kenti’ne Kültür ve Turizm Bakanlığı‘nca verilen müsaade kapsamında yapılmak istenen iki başka halk plajı projesine karşı açtığı davayı geçtiğimiz günlerde kazanmıştı. Antalya 3. Yönetim Mahkemesi‘nde görülen davada nisan ayında çıkan kararda ‘Phaselis Antik Kenti Ören Yeri ve Bütünleyici Kıyı Alanı Etraf Düzenlemesi‘nin uygulanması halinde telafisi güç ziyanlar verileceği belirtilmiş ve projenin kök raporuna yürütmeyi durdurma kararı verilmişti. Geçen hafta Phaselis’e ziyarette bulunan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, bölgedekilerin yürütmeyi durdurma kararı ile ilgili sorularına karşılık vermemişti. Mahkeme kararına karşın inşaat faaliyetlerinin sürdürüldüğü alana etraf aktivistlerinin girmemesi için güvenlik şeritleri çekilirken, bölgede çok sayıda jandarma görevlendirildi.

Jandarma grupları Phaselis’te