Atina’da ‘Kosova’ endişesi: Pandoranın kutusu açılıyor mu?

Kosova’nın kuzeyinde Sırplar ve Kosova’daki Barış Gücü (KFOR) askerleri ortasında son günlerde yaşanan çatışmalar, Yunanistan’ın başşehri Atina’da tasaya neden oldu. Yunanistanlı diplomat ve uzmanlar, Rusya-Ukrayna savaşının bir benzerinin Balkanlar’da yaşanma mümkünlüğü karşısında kaygılı olduklarını lisana getirdi.

Sırbistan ile klasik olarak âlâ dostluk ve komşuluk alakaları geliştirmiş olan komşu Yunanistan’da Sırbistan’ın Kosova’daki Sırpların karşılaştığı bu yeni durum karşısında sessiz kalamayacağı, Kosova’nın ise Batı’nın dayanağı ile kendi tezlerinden geri adım atmayacağı görüşü hâkim. Öte yandan, Yunanistan NATO üyesi sıfatıyla Kosova’da NATO ve Avrupa Birliği’nin (AB) askeri aktifliğine takviye sunuyor.

‘KOSOVA NATO KUŞATMASI ALTINDA’

Yunanistan Komünist Partisi’nin (KKE) resmi yayın organı 902.gr, Kosova’daki son gelişmeleri “Kosova NATO kuşatması altında” başlığı ile okuyucularına aktardı. İlgili habere nazaran, “yüzlerce NATO askeri, tam teçhizatlı olarak, Priştine’nin zırhlı polis güçlerinin geçen cuma gününden bu yana dört belediyede geçen nisan ayında yapılan seçimleri ‘kazanan’ Arnavutça konuşan belediye liderlerini zorla misyona getirmeye çalıştığı kuzey Kosova’nın büyük Sırp belediyelerinde konuşlandırılmış durumda.”

Protestoları bastırmak için KFOR gücünün müdahalesinin akabinde Zveçan kasabasında 50’nin üzerinde yaralının hastanelere kaldırıldığı bilgisinin yer aldığı haberde, “Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç’in Belgrad’da kelamda beşli (ABD, İtalya, Fransa, Almanya ve İngiltere) büyükelçileriyle bir ortaya gelmesi ve daha sonra Rusya ve Çin’in Sırbistan’daki büyükelçileriyle görüşmesi bekleniyor. Sırp medyasına nazaran Sırp Ordusu’na ilişkin zırhlı araçlardan oluşan konvoylar Kosova ile hudut sınırına gerçek ilerliyor” denildi.

‘SADECE ATİNA DEĞİL AVRUPA BİRLİĞİ DE DİKEN ÜSTÜNDE’

Kosova’daki yeni gerginlik, Yunanistan’ın öteki medya kuruluşlarında da yankı buldu. Yunanistan medyası yaşananlar karşısında yalnızca Atina’nın değil AB’nin de diken üstünde olduğunu vurguladı. Protagon sitesi, Sırbistan, Kosova ve Avrupa basınındaki son gelişmelere dayandırdığı haberinde, “Kosova’nın kuzeyindeki Zveçan kentinde, memleketler arası barış gücü KFOR’un protestoları bastırma ünitesinin Sırp göstericilerle çatışması üzerine yeni olaylar patlak verdi. Çoğunluğunu İtalyan ve Macarların oluşturduğu 30’dan fazla NATO askeri, üç kasabadaki belediye binalarının dışında Sırpların saldırısı sonucu yaralandı. Macaristan Savunma Bakanı Facebook’ta yedisi ağır olmak üzere 20’den fazla Macar askerinin yaralandığını yazdı. Benzeri biçimde İtalyan bakan da üçü ağır olmak üzere 11 İtalyan askerinin yaralandığını söyledi. Belgrad tarafında ise Sırbistan Cumhurbaşkanı üçü ağır olmak üzere 52 Sırp protestocunun yaralandığını açıkladı” bilgisine yer verdi.

Kosova’daki gergin atmosferin AB ve ABD’de kaygı yarattığı bilgisine de yer verildi. Siteye nazaran, AB ve ABD her iki tarafa da durumu yumuşatmaları davetinde bulunurken Kosova Cumhurbaşkanı Sırbistan’ı Kosova’yı istikrarsızlaştırmaya çalışmakla suçladı.

‘BARIŞ GÜCÜNÜN ARDINDA KARARLILIKLA DURUYORUZ’

AB Dış İlgiler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise salı günü yaptığı açıklamada, AB’nin Kosova’nın kuzeyindeki şiddet olaylarını kesin bir lisanla kınadığını belirterek, yetkililerden ‘belediye binalarına odaklanan polis operasyonunu askıya almalarını’ ve ‘şiddet yanlısı protestocuları geri çekmelerini’ beklediklerini kaydetti.

Borrell, ‘sivillere, medyaya, kolluk kuvvetlerine ve KFOR birliklerine yönelik şiddet aksiyonlarının katiyetle kabul edilemez olduğunu ve bizi çok tehlikeli bir duruma soktuğunu’ kaydederek, “AB olarak, Kosova’da barış ve istikrarın sağlanması emeliyle vazifesini yerine getiren NATO’ya bağlı KFOR’un ardında kararlılıkla duruyoruz” dedi.

‘SIRBİSTAN CUMHURBAŞKANININ DEVRİLME İHTİMALİ BİLE VAR’

Kosova’daki gelişmeleri kıymetlendiren köşe muharriri Mihalis Psilos da Atina’nın iki değerli soru üzerinde durduğu görüşünü paylaştı: Ukrayna’daki savaş kuzey sonumuza yaklaşıyor mu? Sırbistan ile Kosova ortasında silahlı çatışma riski var mı?

Bu soruların karşılıklarını arayan Naftemporiki gazetesi muharririne nazaran, “NATO olayları denetim altında tutmak için yüzlerce asker gönderiyor. Lakin askeri güç uzun vadeli bir tahlil olamaz. Kosova, kökleri 1990’ların sonunda Balkanlar’da yaşanan savaşa dayanan iltihaplı bir yara. Sırp Ortodoksluğunun tarihi beşiği olan bu bölge Sırbistan’dan ayrıldığında, iki halkın bir ortada yaşaması için bir yol bulunmazsa artık tekrar kanama riski taşıyor. Sırbistan AB’ye katılmak istiyor ve askeri bir çatışmaya sürüklenmek istemiyor. Lakin Kosova’daki topluluklarını asla terk etmeyecektir. Priştine’nin bağımsızlığını da asla kabul etmeyecektir”.

Psilos yazısında ayrıyeten şu noktalara dikkat çekti: “Elbette Sırplar Mitrovica, Zviecza, Zubin Potok ve Leposaviç’ten ve Kosova’nın geri kalanındaki başka bölgelerden çıkarılamaz; aslında Sırp olan bu vilayetler için en azından bir çeşit özerkliğe müsaade veren bir tahlil bulunmalı. Bu çözülmesi gereken bir düğüm. Aksi takdirde, kulağa garip gelse de ABD’liler ile çok yeterli bağlantıları olan Sırbistan Cumhurbaşkanı Alexander Vucic’in devrilmesi ihtimali bile var. Atina, Sofya, Üsküp, Tiran, Podgorica, hepsi yalnızca bir taş atımı uzaklıkta. Pandoranın kutusunu Balkanlar’da açmak hiç de sıkıntı değil.”