Azerbaycan’dan alınan doğal gazı iki katına çıkarmayı planlayan Avrupa, bu hususta âlâ niyet muahedesi imzalasa da Trans Anadolu Doğalgaz Boru Çizgisi (TANAP) için Ankara ile Bakü ortasında imzalanan mutabakata nazaran, kelam konusu boru sınırındaki ek kapasitede birinci kullanım hakkı Türkiye’ye tanınıyor.
AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen ve AB Kurulunun Güçten Sorumlu Üyesi Kadri Simson, dün Azerbaycan’dan doğal gaz alımını artırmak ve mevcut kapasiteyi iki katına çıkarmak için yeterli niyet muahedesi imzaladı.
Von der Leyen, dün yaptığı açıklamada, “AB, daha muteber güç tedarikçilerine yöneliyor.” ifadelerini kullanarak Avrupa’nın, Rus gazını ikame edecek çalışmaları sürdüreceğini belirtmişti.
Ancak Türkiye ile Azerbaycan ortasında 26 Haziran 2012’de imzalanan hükümetlerarası muahedenin 7. unsurunun 8 ve 9. fıkralarına nazaran, TANAP’la ilgili atılacak kapasite genişletme ve arzı artırma çalışmalarında öncelik Türkiye’ye verilecek.
Söz konusu fıkralarda, “Devletler, yıllık on altı (16) milyar metreküp başlangıç hacminin üzerindeki, Azerbaycan Cumhuriyeti’ne ilişkin ve TANAP sisteminden taşınması planlanan tüm doğal gazı öncelikle Türkiye Cumhuriyeti içerisindeki alıcılara teklif edileceğini kabul ederler. TANAP sisteminin yıllık otuz iki (32) milyar metreküplük başlangıç kapasitesinin üzerine genişletilmesi devletlerin karşılıklı mutabakatına tabi olacaktır.” sözleri yer alıyor.
TÜRKİYE’NİN ONAY VERMESİ GEREKİYOR
Buna nazaran, Avrupa’nın almak istediği ek doğal gaz ve faydalanmak istediği kapasite için evvel Türkiye ile anlaşılması ve Ankara’nın buna onay vermesi gerekiyor.
Toplam 1,3 trilyon metreküp kanıtlanmış doğal gaz rezervine sahip Azerbaycan’dan Avrupa’ya gönderilen gazın artırılması için ek yatırımlara gereksinim duyuluyor.
Güney Gaz Koridoru kapsamında inşa edilen TANAP’ın Avrupa ayağı olan TAP’ın yıllık kapasitesi 10 milyar metreküp olarak hesaplanıyor. Bu boru çizgisinin kapasitesinin iki kat artırılması planlanıyor.
Rusya’dan yılda yaklaşık 155 milyar metreküp doğal gaz satın alan Avrupa’nın Azerbaycan’dan “çok daha fazla” gaz satın alması durumunda kayda paha bir ikame kelam konusu olabiliyor.
Avrupa, Güney Gaz Koridoru’nda kapasite artışı istiyor ve bu kapsamda TAP’ın kapasitesinin 10 milyar metreküpten 20 milyar metreküpe çıkarılması teknik olarak mümkün görünüyor.
ALİYEV: AVRUPA’NIN GÜÇ HARİTASI BÜSBÜTÜN DEĞİŞTİ
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen tarafından Azerbaycan ile AB ortasında “Avrupa Kurulu tarafından temsil edilen Avrupa Birliği ile Azerbaycan Cumhuriyeti ortasında güç alanında stratejik iştirake dair mutabakat zaptı” imzalanmıştı. Aliyev ve von der Leyen, imza merasiminin akabinde ortak basın toplantısı düzenledi. Azerbaycan ve AB ortasında güç alanındaki etkin iş birliğinin 15 yılı aşkın bir geçmişe sahip olduğunu belirten Aliyev, “Bugünkü mutabakat ortamızda imzalanan birinci evrak değil. 2006 yılında mutabakat zaptı ve 2011’de ise Güney Gaz Koridoru’yla ilgili ortak bildiri imzaladık. Hasebiyle uygun bir geçmişimiz ve başarılarımız var. Azerbaycan’ın ileri sürdüğü AB ve ortaklarımız tarafından desteklenen güç projeleri, Avrupa’nın güç haritasını büsbütün değiştirdi” sözlerini kullanmıştı.