ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Yöneticisi Burns, Colorado’da düzenlenen Aspen Güvenlik Forumu’nda konuştu.
Burns, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in kendi kendini Rusya’yı yine büyük bir güç haline getireceği konusunda ikna ettiğini ve bunun da fakat Ukrayna’yı denetim etmekle mümkün olabileceğini düşündüğünü ileri sürdü.
Ekim 2021’den itibaren hayli rahatsız edici birtakım istihbaratlar almaya başladığını söz eden Burns, ABD’nin bu bahisteki korkusunu, Rusya’nın yoluna devam etmesi durumunda ağır sonuçları olacağını bildirmek üzere ABD Lideri Joe Biden’ın kendisini Moskova’ya gönderdiğini söyledi. Burns, “Ülkeye döndüğümde Başkan’a ilettiğim izlenim, Putin’in Ukrayna’yı işgali başlatmak için şimdi geri dönüşü olmayan bir karar vermediğiydi. Lakin [Putin] işgal doğrultusunda hareket ediyordu. Başka izlenimime nazaran, stratejik olarak Ukrayna’yı ve Ukrayna’nın tercihlerini denetimi altına alabilme talihini elinden kaçırmak istemediği için işgale ikna olmuştu.” diye konuştu.
Putin’in sıhhati ve akli istikrarının yerinde bir kişi olarak tanımlayıp tanımlamayacağına yönelik bir soruya karşılık veren Burns, Rus başkanın gereğince sıhhat olduğunu ve şahsına has bir bakış açısı olduğunu tabir etti.
Burns, savaşın gidişatına ve Rusya’nın kayıplarına ait bir soruya ise şu karşılığı verdi:
“Kayıplar konusunda net bir sayı yoktur çoklukla aralıklar vardır. ABD istihbarat topluluğunun en son kestirimleri 15 bin civarında meyyit ve muhtemelen bunun üç katı kadar da yaralı olduğu istikametinde. Hasebiyle hayli kıymetli kayıplar. Ukraynalılar da çok kayıp verdi. Muhtemelen bundan biraz daha az.”
Rus ordusunun savaşın birinci basamağındaki başarısızlıklardan sonra savaşa yine adapte olduğunu ve operasyonel gayelerini yine düzenlediklerini hatırlatan CIA yöneticisi, Rusya’nın daha rahat bulduğu bir savaş taktiği olarak uzun menzilli füze ve topçu atışlarına döndüğünü ve bunun 1994-1995’te Birinci Çeçen Savaşı‘na benzettiğini söyledi.
Burns, tıpkı Çeçenistan’da olduğu üzere Ukrayna’nın doğusundaki köylerin de Ruslar tarafından yerle bir edildiğini fakat Rusların Çeçenistan’a göre Ukrayna’da daha yavaş bir ilerleme kaydettiğini vurguladı.
Putin’in ABD ve Avrupa’nın dikkatini öbür bir formda dağıtabileceğini, Ukrayna ve Avrupa’yı yıpratabileceğini düşündüğünü tabir eden Burns, Rus önderin yanıldığını, ABD ve öbür ülkelerin Ukrayna’ya silah dayanağı verdiği sürece Ukraynalıların savaşa devam edeceğini, NATO’nun daha da güçlendiğini, artık de Rusya’nın komşuları olan Finlandiya ve İsveç’in ittifaka katılacağını kıymetlendirdi.
ÇİN TAYVAN İÇİN RUSYA’NIN UKRAYNA SAVAŞINI İZLİYOR
Çin’in Tayvan’a yönelik muhtemel bir askeri müdahalesini de pahalandıran Burns, ordusunun Tayvan’a müdahale edebilecek kapasitede olduğunu gördüğü takdirde Çin Devlet Lideri Şi Cinping’in adım atmaya karar vereceğini ve bunun önümüzdeki yıllar içinde olabileceğini söyledi.
Burns, Çin idaresinin Rus ordusunun Ukrayna’daki operasyonu izlediğini belirtirken Çin’in Tayvan’a müdahale etmek ve sık ormanlıkları denetim altına almak için adaya çok büyük askeri güç yığması gereceğine işaret etti.
CIA Yöneticisi, Çin iktisadının dünya ekonomileri ile daha entegre bir iktisat olduğuna dikkati çekerek Pekin’in yaptırımlara karşı Rusya’dan daha fazla hazırlık yapması gerekeceğini lisana getirdi ve Lider Şi’nin bu bahisteki kararlılığının azımsanmaması gerektiğini söz etti.
İRAN ŞİMDİ NÜKLEER SİLAHLAŞTIRMA FAALİYETİNİ BAŞLATMADI
İran üzerine değerlendirmelerde de bulunan Burns, Tahran’ın nükleer silah için gerekli maddeyi elde etme müddetinin bir yıldan haftalarla ölçülebilecek bir mühlete gerilediğini kaydetti. Burns, şöyle devam etti:
“Tabii burada ikinci boyut, İranlıların nükleer silah üretecek fabrikayı inşa etme eforlarına yine başlamalarının ne kadar süreceğidir. Bizim en âlâ istihbarat değerlendirmemize nazaran, İranlıların 2004 yılına kadar devam ettirdikleri silahlaştırma uğraşlarını askıya aldılar ve tekrar başlatmadılar. Yani bu açıkça CIA’de ve ABD istihbarat topluluğunda en çok odaklandığımız nokta.”