‘Donadona’: Hayaller ile gerçekler arasında bir savaş

Gizem Üstündağ

Ahmet Kürşat Öçalan’ın senaryosunu yazdığı ve başrolünü üstlendiği ‘Donadona’, ana akımın dışında kalan güldürü sinemalarından biri olarak öne çıkıyor. Türkiye sinemasının ender örnekleriden biri olan sinema, çeşitli şenliklere konuk olduktan sonra 5 mayısta MUBI’de izleyiciyle buluştu. Direktör koltuğunda Kaan Arıcı ve İsmet Kurtuluş ikilisinin oturduğu sinemanın oyuncu takımında ise, Öçalan’ın yanı sıra Elif Gizem Aykul, Fazilet Sakalıbüyük ve Can Yılmaz yer alıyor.

Ali ve Ceren’in sahnede var olma gayreti, kamera önünde yer alabilmek için verdikleri gayretler, hayaller ile gerçekler ortasında bir savaşa dönüşüyor. Ali’nin içinde biriken hisleri Ceren’e karşı bir türlü tabir edememesi de uğraşı. Ali’nin hayatı, hem profesyonel hem de ferdî açıdan zorluklarla dolu ve bu çaba bir yere varmalı mı; sinema bunu asla dikte etmiyor.

Ortak arkadaşları Burak’ın yönettiği çift kişilik tiyatro oyununda, her ne kadar etraflarındaki öteki oyuncular dizi ve reklamlarda ün kazanmış olsalar da, Ali ve Ceren bir türlü kâfi seyirci sayısına ulaşamıyor. Etraflarındaki oyuncuların popülerlik elde ettiği bu nizamda, Ali ve Ceren kendi yollarını bulmaya çalışıyor. Ali, reklamlar için seçmelere gitmeye başlıyor lakin bir türlü rol alamıyor. Bu müddet zarfında, Ali ve Ceren ortasındaki konuşulmayan hisler da birikmeye başlıyor ve hayalleri ile gerçeklik ortasındaki zorlukların altında ezilmeye başlıyorlar.

Hayallerinden vazgeçme noktasına gelen Ali, Ceren’in farklı bir yol izlemesine hayranlıkla ve biraz da hasretle şahit oluyor. Bu durum, onun tekrar ortak hayaller kurma umudunu yeşertir mi, yoksa ortalarındaki duygusal gerginlik buna mani mi olur, buna dair boşlukları izleyici tamamlıyor.

ANA AKIM GÜLDÜRÜ NORMLARININ DIŞINDA

‘Donadona’, günümüz tanınan “adam kayırma” dünyasını hicivsel bir halde ele alan bir imal. Sinema, samimiyetsiz samimiyetlerin hakim olduğu tanınan kültürde, oyunculuk mesleğinin itibarsızlaşmasının acı gerçeğini gözler önüne seriyor. Ali varolmadığı bir dünyanın buruk şevkini vakitle yitiriyor. Piyasada ”görünür” olmak problemi varoluşunun en son maksadını aşıyor; varoluşu aşamadığı oyunculuk bariyerinin gölgesi üzere peşini asla bırakmıyor. En sonunda pes ediyor ve asla ilgisinin olmadığı satış-pazarlama departmanında varlığının dünyevi gerekliliğini yerine getiriyor: Para kazanıyor, kaybettiklerini hatırlamak için daha çok kazanıyor…

‘Donadona’yı birinci defa geçtiğimiz yılki İstanbul Sinema Festivali’nde, ‘Antidepresan’ kısmında izlemiştik. Bu kısım, şenlikteki ana akımın dışında kalan, alternatif ve deneysel sinemalara odaklanan bir seçki olarak biliniyor. ‘Donadona’nın ‘Antidepresan’ kısmında yer alması, sinemanın ana akım güldürü normlarının dışında bir biçimi benimsediğini ve şenlik sineması algısını yıktığını gösteriyor. Sinema, güldürünün yalnızca ana akıma ilişkin olmadığını kanıtlamak ismine kıymetli bir örnek.

Türkiye’de en çok üretilen sinema tipi güldürü olmakla birlikte, ekseriyetle tanınan olan ve muhakkak bir üsluba sahip sinemalar yapılıyor. Lakin, dışarıdan bakıldığında komik görünen bu biçim sinemalar, içinde bulunduğunuzda pek de komik olmayan bir yaklaşıma sahipler. Bu şeklin ilgimizi çektiği kesin. Son devirlerin başarılı işlerinden olan ‘Gibi’ dizisi, harikulâde bir ana akım dışı güldürüye sahip ve geniş bir kitle tarafından takdir ediliyor. Güldürüye bu formda bakıldığında, tıpkı vakitte ne kadar trajik olabileceğini de fark ediyoruz. Bu durum gerçek hayatta da geçerli. Bu nedenle, ‘Donadona’ üzere senaryoları daha çok görmeye gereksinimimiz var.

‘Donadona’ benzeri öykülerden geçip yalnız olmadığımızın büyük resmi ve karşımızda zalimce duruyor. Fotoğraf çok gerçek; hissettirdiği kekremsi tat uzunca mühlet boğazımızdan gitmeyeceğe benziyor. Liyakatsizliğin adeta beden bulduğu toplumumuzda kimi şeyleri unutup devam edebilmek kolay olmuyor. Hayallerimizden, isteklerimizden vazgeçmek değerine, devam edememenin verdiği o sıkışmışlık çocukluğun geçmeyen yarası üzere kendini durmaksızın hatırlatıyor.

Varoluşu bir dokunuş kadar gerçek olduğu halde tanınan kültürü alt etmek için “görünür” olma gayretine girmeyen gerçek yeteneklere selam olsun diyor ‘Donadona’, selam olsun…