Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (ZBEÜ) Mühendislik Fakültesi Geomatik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, Türkiye’deki en riskli fay sınırları hakkında kıymetli değerlendirmelerde bulundu. Prof. Dr. Kutoğlu, Pamukova-Geyve çizgisi, Gemlik körfezi, Bandırma ve İzmir etrafındaki fayların en büyük tehlikeyi oluşturduğunu belirtti. Kutoğlu, Marmara Denizi’ndeki gerginliklerin ise daha az risk taşıdığını tabir etti ve bu fay sınırlarının büyük bir zelzele potansiyeline sahip olduğunu vurguladı.
Prof. Dr. Kutoğlu, geçmiş depremleri ve yer hareketlerini uydu bilgileri ve geliştirdikleri yazılım ile incelediklerini söyledi. 17 Ağustos 1999’daki zelzelenin fay çizgisindeki enerjiyi boşalttığını belirten Kutoğlu, bu sınırın üzerinde şu an için büyük bir zelzele beklenmediğini açıkladı. Bu fay sınırında gücün 200-250 yıl birikmesi gerektiğini söz etti.
TEDBİRLERİN ÖNEMİ
Türkiye’nin zelzele riski yüksek bir ülke olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Kutoğlu, depremlerle yaşamayı öğrenmenin kıymetine dikkat çekti. Zelzelelerle ilgili telaşlardan çok, gerekli önlemlerin alınması gerektiğini belirtti. 1999’dan bu yana yapılan kentsel dönüşüm ve yasal düzenlemelerin kâfi olmadığını, bilhassa Marmara bölgesindeki binaların birçoklarının mühendislik hizmeti alınmadan yapıldığını tabir etti. Marmara ve İzmir etrafında büyük bir sarsıntı yaşanması durumunda önemli kayıpların yaşanabileceğini söyledi.
RİSKİ AZALTMA STRATEJİLERİ
Kentsel dönüşüm suratının artırılması ve vatandaşların bu bahiste daha fazla ilgisinin çekilmesi gerektiğini belirten Kutoğlu, Türkiye’nin nüfus ve ekonomik yoğunluğunu aşikâr bir bölgeden yaymak gerektiğini vurguladı. Türkiye’nin çeşitli bölgelerine sanayi ve tesislerin yayılmasının riski azaltacağını söz etti. Böylelikle büyük bir zelzele durumunda etkilenecek insan ve tesis sayısının azalacağını belirtti.
EN RİSKLİ FAYLAR
Prof. Dr. Kutoğlu, Türkiye’deki en riskli fayları şu halde sıraladı:
- Doğuda Erzincan-Erzurum bölgesi ve Bingöl-Yedisu çizgisindeki faylar.
- Batıda Sakarya’nın güneyinde Pamukova-Geyve sınırı.
- Marmara Denizi’nde kimi gergin faylar.
- Güneyde Gemlik Körfezi’nden geçen faylar.
- Bandırma çizgisindeki faylar.
- İzmir-Manisa etrafındaki kimi faylar.
- Denizli’den geçen fay çizgisi, geçmişteki büyük sarsıntıdan sonra uzun müddet gerginlik biriktirmiş durumda.
Kutoğlu, bu bölgelerdeki fayların en az 6 büyüklüğünde zelzeleler üretebileceğini ve Marmara Denizi’ndeki gerginliklerin bu risklerin akabinde geldiğini kelamlarına ekledi.