Enflasyon 1.5 yılın zirvesinde

Yıllık enflasyonda son sekiz aydır süren düşüş serisi sona erdi ve yıllık bazda yüzde 47.83’e yükseldi. Üretici enflasyonu ise temmuzda aylık bazda yüzde 8.23 artarken, yıllık bazdaki artış da yüzde 44.50 oldu.

EN YÜKSEK ARTIŞ ULAŞTIRMADA

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) datalarına nazaran ana harcama kümeleri prestijiyle en yüksek artış yüzde 17.75 ile ulaştırma kümesinde oldu. Sıhhat kümesindeki artış yüzde 13.61, lokanta ve oteller kümesindeki artış yüzde 11.92, alkollü içecekler ve tütün kümesindeki artış yüzde 11.17 oldu. Besin kümesindeki artış da yüzde 7.71 oldu. Ulaştırma kümesinin enflasyona tesiri 2.77 puan olurken, besin kümesindeki artış yüzde 7.71 olsa da enflasyona tesiri 2.10 puan oldu. Besin kümesinin harcama kümeleri içindeki yükü yüzde 25.43, ulaştırmanın tartısı ise yüzde 15.08. Fiyatı temmuzda aylık bazda en yüksek artış yüzde 29.04 ile ferdî ulaştırma araçlarının yakıt ve yağlarında olurken, ikinci sırada yüzde 20.11 ile zerzevat geldi. Oteller, pansiyonlar yüzde 18.71, demiryolu ile şehiriçi yolcu nakliyatı yüzde 17.68, mücevherat, saat ve kol saatleri yüzde 17.67, araba (benzinli) yüzde 16.67, temel hastane hizmetleri yüzde 16.02, ilaçlar yüzde 15.93, taze meyveler yüzde 15.65 ve ekmek de yüzde 14.40 oranında arttı. Yıllık bazda ise ana harcama kümeleri prestijiyle en yüksek artış yüzde 82.62 ile lokanta ve oteller kümesinde gerçekleşti. Sıhhat kümesindeki artış yüzde 75.95 olurken, besin kümesindeki yıllık artış da yüzde 60.72 oldu.

Ayrıca temmuz ayı tüketici enflasyonu ile birlikte işyerleri için kira artırım oranı da 12 aylık ortalamaya nazaran yüzde 57.45 oldu. Konutlarda ise yüzde 25 artırım sonu Temmuz 2024’e kadar devam edecek.

MERKEZ VERGİNİN TESİRİNİ 4.14 PUAN HESAPLADI

geçen ay artırılan vergilerin aylık tesirinin 4.14 puan, yıllık enflasyona tesirini ise 5.51 puan olarak hesapladı. Geçen hafta açıklanan yılın üçüncü enflasyon raporunda KDV, akaryakıt vergisi, harçlardaki artışların enflasyona tesirine yönelik bir çalışma yapıldı. KDV düzenlemesinin birebir geçiş varsayımıyla aylık tüketici enflasyonuna direkt katkısı 1.78 puan, yıllık enflasyona katkısı ortalama 2.37 puan olarak varsayım edildi. Akaryakıt maktu ÖTV fiyatlarındaki güncellemenin TÜFE aylık ve yıllık enflasyonuna direkt tesiri sırasıyla 0.84 ve 1.12 puan olarak hesaplanırken, akaryakıt fiyatlarının besin ve ulaştırma hizmetleri üzere kalemler ile nakliye fiyatları üzerinden oluşturduğu dolaylı tesirlerin ise aylık ve yıllık enflasyona tesirinin sırasıyla 1.26 ve 1.68 puan olduğu kestirim edildi. 6 aylık enflasyona nazaran vergisi artırılan alkol ve tütünün aylık ve yıllık enflasyona sırasıyla 0.16 ve 0.21 katkıda bulunduğu hesaplandı. Harçlar, doğalgazdaki ÖTV artışı, talih oyunları vergisi de dahil edildiğinde düzenlemelerin aylık tüketici enflasyonuna toplam katkısı 4.14, yıllık enflasyona tesiri de 4.51 puan olarak
varsayım edildi.

ŞİMŞEK: ORTA VADEDE AMAÇ TEK HANE

HAZİNE ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek sosyal hesabı X üzerinden enflasyonla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “Mali önlemler, gelişmeleri ve fiyat artışlarının tesiriyle enflasyon temmuzda yıllık yüzde 47.8 ile piyasa beklentileriyle uyumlu gerçekleşti. Dezenflasyon ile fiyat istikrarının hedeflendiği bir geçiş sürecindeyiz. Para siyaseti duruşunun olumlu tesiriyle 2024 yılı ortasından itibaren yıllık enflasyon düşmeye başlayacak. Dezenflasyon sürecini mali disiplinle destekleyeceğiz. Siyasetlerimizin temel maksadı orta vadede enflasyonu kalıcı olarak tek hanelere indirmektir.”

YATIRIMCILARLA BULUŞACAK

Bakan Şimşek bugün milletlerarası yatırımcılarla bir ortaya gelecek. Yaklaşık 50 yatırımcının katılmasının beklendiği görüşmede Şimşek’in, “Tereddüt etmeyin, girin. Biz ne yaptığımızı biliyoruz” iletisi vereceği lisana getiriliyor. Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek ile Merkez Bankası Lideri Hafize Gaye Erkan’ın bugün JP Morgan’ın organize ettiği, Türkiye Ekonomik Forumu kapsamında milletlerarası yatırımcılarla bir ortaya geleceği, Şimşek’in yatırımcılarla görüşmesinde bir sunum yapacağı söz edildi. Merkez Bankası Başkanı Erkan’ın da bir sunum yapacağı kaydedildi.