Eşitliği geleceğe bırakmayalım

Meltem Güneş / ANKARA – Projenin birinci adımının kapanışı “Sivil Toplum Buluşması: Çokuz ve Biriz” aktifliğiyle gerçekleşti. UN Women Türkiye Ülke Yöneticisi Asya Varbanova, proje kapsamında 6 binden fazla bayan, kız, çocuğu ve gencin hizmetlerden ve programlardan faydalandığını belirterek, projenin ikinci fazının ekim ayında başlayacağını tabir etti.

39 yıl gerekli

Varbanova, 2025’in Pekin Deklarasyonu ve Hareket Platformu’nun 30. yıldönümü olduğunu anımsatarak, “Pekin Deklarasyonu ve Aksiyon Platformu’nun 30. yıldönümüne yaklaşırken, taahhütlerimizi yine gözden geçirmeli ve ilerlemeyi sağlamak için harekete geçmeliyiz. Toplumsal cinsiyet eşitliğindeki kazanımlar yavaş ilerliyor. Bu yavaşlık devam ederse, bayan ve kız çocuklarının yoksulluktan kurtulmaları için 137 yıl, çocuk evliliklerini önlemek için 68 yıl, parlamentoda cinsiyet eşitliği için 39 yıl geçmeli. Biz torunlarımızın değil, kendi hayatımızda toplumsal cinsiyet eşitliğini görmek istiyoruz” diye konuştu.

AB Türkiye Delegasyonu, Sivil Toplum, Temel Haklar, Yargı ve İçişleri Operasyonel Bölüm Başkanı Jean Barbe de sivil toplumun kalkınma için gerekli olduğuna vurgu yaparak, “AB Türkiye’deki sivil toplum çalışmalarını desteklemekten gurur duyuyor. Bayan haklarının ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin ilerletilmesi, hem AB içinde hem de Türkiye üzere ortak ülkelerimizde bizim için en değerli önceliklerden biri” dedi.

Kadın olmazsa olmaz

Gülbanu Altunok Kaygılı (UN Women Türkiye Program Analisti): “Yaptığımız saha araştırmalarına nazaran kırsalda yaşayan bayan 46 yaşlarında, 3 çocuğu var, ortalama 5 kişilik bir hanede yaşıyor. Birçoğu eğitim görmemiş. Yüzde 86 civarı hiçbir formda fiyatlı işte istihdam edilmeyen bayanlar. Yüzde 60’a yakını kırsalda ziraî üretimde yer alıyor fakat yalnızca yüzde 18’inin tarım toprağında mülkiyeti var. Miras hakkı da çok aktif bir halde kullanılamıyor. Bayanlar haklarından haberdar olsalar dahi haklarını aile baskısı ya da diğerlerinin telaffuzları nedeniyle kullanamadıklarını söylüyorlar. Bayanların yüzde 62’ye yakını hibe yahut kredi programlarına erişemiyor yahut faydalanmamışlar. Yüzde 32’si bu programlara öteki birinin aracılığla başvurmuş, muhtemelen eşlerinin aracılığıyla. Bayanların sadece yüzde 6’sı ziraî kredi programlarına yahut hibelerine kendi başlarına erişebilmiş. Yoksulluk çok yüksek. Yarıya yakın hane bir minimum fiyat, kalan da iki taban fiyatı hane geliri olarak beyan etti.”

“Biz çocuk bakarız”

Şerife Tuna (Tarım ve Orman Bakanlığı Temsilcisi): “Kadının sosyo ekonomik güçlenmesi, istihdamın artırılması için birçok proje yürütüyoruz ve eğitim çalışmalarımız oluyor. 2003’ten günümüze 4 milyondan fazla bayan bu eğitimlerden faydalandı. Bayan çiftçilerimizi ziraî yeniliklerle buluşturmayı amaçlıyoruz. İklim değişikliğinin tesirlerini de düşünmek zorundayız. Suyu verimli kullanma, sıfır atık eğitimlerini arttırıyoruz. Köyünden çıkmayan bayanlarımızı farklı vilayetlere gönderdik, yurt dışı imkanları da oldu. Bayanın hayatına dokunmak bizleri keyifli ediyor. Geçmişte bayan çiftçiler bilgi ve proje müsabakası yürütüyorduk. Birinci basamaklarda bayan çiftçileri yarışa dahil etmek sıkıntı oldu. Eşler müsaade vermiyorlardı, ‘Yarışmada ne işiniz var, konutta bir sürü iş var’ diyorlardı. Daha sonra bayan çiftçiler kazanımlarını sağladıkça eşler, ‘Hanım sen dersine çalış, biz çocuk bakarız’ noktasına geldi. Onların bir adım öteye gitmesi bizi keyifli ediyor. Projelerimizi genişleterek bayanların hayatlarına dokunmaya devam edeceğiz.”

Sürdürülebilir eğitim

Ecem Asma (Anadolu Meraları Program Lideri): “İklim krizi kırılganlığı artırıyor. Bayanların geçim kaynakları tabiata daha fazla bağımlı bu süreçten en çok bayanlar ve çocuklar etkileniyor. Bayanlar karar verme süreçlerine dahil değiller lakin bilhassa kırsalda bütün bir hanenin doyurulmasından sorumlular. Bayanların finansa erişimleri de düşük, kaynaklara, teknolojiye erişecek bilgiden de yoksunlar. Sürdürülebilir, onarıcı eğitimlerin verilmesi kıymetli. Tahminen küçük bir ayrıntı fakat bayanların kendilerine ilişkin bir banka hesabının olması bile çok değerli.”