Altun, Anadolu Ajansı (AA) Genel Müdürlüğünde düzenlenen “Savaş Muhabirliği ve Kriz Bölgelerinde Habercilik Forumu”nda konuştu.
AA tarafından düzenlenen forumda bulunmaktan büyük bir memnuniyet duyduğunu belirten Altun, Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığı olarak basın mensuplarının faaliyetlerini kolaylaştırıcı önlemler almanın sorumluluğu ile hareket ettiklerini söyledi.
Bu çerçevede, Türkiye haberciliğinin yüz akı Anadolu Ajansı’nın 100 yılı aşkın birikimiyle diplomasi, etraf ve savaş muhabirliği üzere tematik alanlarda gerçekleştirdiği çalışmaları ve eğitimleri çok önemsediklerini vurgulayan Altun, bu çalışmalara ellerinden gelen dayanağı vermeye uğraş ettiklerini kaydetti.
Yurt dışında özel şirketler tarafından çok yüksek meblağlar karşılığında verilen eğitimlerin, AA tarafından dünyanın dört bir yanından gelen gazetecilere verilmesinin Türkiye için bir gurur vesilesi olduğunun altını çizen Altun, bu gururu yaşatan AA Genel Müdürü Serdar Karagöz başta olmak üzere emeği geçenlere teşekkür etti.
“SAVAŞ MUHABİRİNİN YAPMASI GEREKEN ŞEY HAKKANIYETLİ BİR ŞAHİTLİKTİR”
Savaş ve çatışma bölgeleri ile kriz alanlarında misyon yapacak habercilere yönelik düzenlenen eğitimlerin değerli bir gereksinime karşılık geldiğine işaret eden Altun, savaşlar, çatışmalar, tansiyonlar ve krizlerin, bugünün dünyasının acı gerçekleri olduğunu lisana getirdi.
“Keşke savaşlar olmasa, keşke çatışmalar, kriz bölgeleri olmasa ve bu alana mahsus bir gazeteciye muhtaçlık duymasak. Lakin çatışmalar, krizler, savaşlar, dünyamızın, çağımızın acı gerçekleri” diyen Altun, çağdaş devir savaşlarının yaşandığı bir devirde, acıları belgelemenin, muhabirlik yapmanın daha güç olduğunu vurguladı.
Bugün, krizlerle ve belirsizliklerle dolu, sert çatışmaların olduğu global bir çağın yaşandığına dikkati çeken Altun, bu çağda savaşları, krizleri, global ve bölgesel aktörler ortasındaki tansiyon ve çatışmaları en hakikat halde haberleştirmenin en kuvvetli gazetecilik faaliyetlerinden olduğunu belirtti.
IRAK VE SURIYE’DE ‘EMBEDDED’ GAZETECİLİK
Bu gazetecilik faaliyeti için özel bir eğitime ve uzmanlığa gereksinim olduğunu lisana getiren Altun, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Zira kelam konusu gazetecilik faaliyeti inanılmaz şartlarda, güvenlik telaşının had safhada olduğu, mesleksel araç ve gereçlere ulaşma imkanlarının dahi epey kısıtlı olduğu ve ağır ruhsal baskının hükmettiği ortamlarda gerçekleşiyor. Kriz, çatışma ve savaş bölgelerinde şahit olduğunu aktaracak teknik araçları gerçek kullanmaktan, kendini tehlikeye atmamaya ve canını müdafaaya kadar birçok başlıkta hassasiyet göstermek gerekiyor. Öbür taraftan savaş ve kriz devirleri manipülasyona, algı operasyonlarına, dezenformasyona da en açık olunan periyotlar. Elbette bir gazeteci için savaş propagandasına alet olmamak, zulüm siyasetlerine hizmet etmemek de temel bir düstur olmalıdır. Irak’tan Suriye’ye ’embedded’ yani ‘iliştirilmiş’ gazeteciliğin sebep olduğu tahribatları tarihimizde gördük, şahitlik ettik. Halbuki bir savaş muhabirinin yapması gereken şey hakkaniyetli bir şahitliktir.”
“BİR FOTOĞRAF BAZEN SAVAŞIN SEYRİNİ DEĞIŞTİREBILİR”
Savaşı, kriz bölgelerini haberleştirme faaliyeti yürütenlerin en temel probleminin “hakkaniyetli şahitlik” olması gerektiğini vurgulayan Altun, bu “hakkaniyetli şahitlik” ile yazılacak her sözün, çekilecek her karenin nasıl tesirler oluşturabildiğini gördüklerini aktardı.
Bir fotoğraf ve imajın, savaşın yarattığı acı ve tahribatı gözler önüne sererken, bazen de savaşın seyrini değiştirebildiğine işaret eden Altun, şu görüşleri paylaştı:
“Aslında ben Johan Galtung üzere ‘savaş muhabirliği’ yerine ‘barış muhabirliği’ tanımlamasının daha yanlışsız olduğunu düşünüyorum. Zira vicdan sahibi gazeteciler savaşların, çatışmaların, krizlerin sonlanmasına katkı sağlayabilir ve böylelikle aslında barışın tesisine hizmet ederler. Yeniden, bakınız, Thomas Hanitzsch ‘savaş gazeteciliğinin yalnızca cephedeki şiddeti haberleştirdiğini, barış gazeteciliğinin cephedeki gelişmeler yanında yaşanan çatışmaların art planını, bağlamını, seyrini kamuoyuyla paylaşmaya çabaladığını, hasebiyle savaşın derinleşmesine değil, barışın tesisine hizmet edebileceğini’ tabir eder. Bizler, mutlak surette çatışmaları, savaşı, şiddeti körükleyen bir haber lisanıyla değil, her ne olursa olsun savaşın gerçek yüzünü ortaya seren, barışın tesisine hizmet eden bir haber lisanıyla mesleksel faaliyetlerimizi sürdürmek durumundayız. Bu mesleğin birebir vakitte farklı bölgelerdeki insani dramlara yönelik global bir farkındalık oluşmasına imkan sağlayabildiğini de göz gerisi etmemek durumundayız.”
Yunanistan’ın Ege’de insanlık dışı muamelelerine maruz kalan göçmenlerin yaşadığı trajediyi dünya kamuoyunun dikkatine getirmeyi “barış gazeteciliği” kapsamında değerlendirdiğini belirten Altun, Ege’de bu kapsamda faaliyet gösteren medya temsilcilerini tebrik etti.
KARA PROPAGANDAYA KARŞI MÜCADELE
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Rusya-Ukrayna savaşından Kıbrıs problemine, mülteci meselesinden insani krizlere, geniş bir yelpazede yürüttüğü barış diplomasisinin “barış muhabirliğine” kıymetli bir vizyon sunduğuna dikkati çeken Altun, şöyle devam etti:
“Türkiye olarak ulusal güvenliğimizi tahkim etmek ve farklı coğrafyalardaki insani trajedileri önlemek kadar, savaş ve terör propagandasıyla gayret etmek de önceliklerimiz ortasındadır. Gerçek haberi, gerçek kanallarda, emniyetli bir formda, en süratli usulle muhatabına ulaştırmak da bu eforumuzun bir yansımasıdır. Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde ülkemizin büyük bir kararlılıkla yürüttüğü terörle uğraşın bir boyutunu da sistematik dezenformasyonla ve palavra terörüyle gayret oluşturuyor. Zira Türkiye’nin aktif operasyonlarıyla gayret ettiği terör örgütleri ve ne yazık ki bu örgütlerin propagandasını üstlenen ögeler palavraya, iftiraya, dezenformasyona sarılıyor. Terörü kaynağında kurutma stratejisiyle attığımız adımların ve bunların sonuçlarının güçlü bir halde anlatılmasının yanında, ulusal ve memleketler arası boyutta kara propagandaya karşı koymak ismine ağır bir gayret sarf ediyoruz.”
Zaman vakit bilhassa Batı medyasında gazeteciliğin yerine taraftarlığın geçtiğine değinen Altun, ilgili devletler için kullanışlı olan kümelerin adeta pazarlandığını, kullanışlı olmayanların ise yok sayıldığını yahut karalandığını gördüklerini tabir etti.
Bu eğilimi bilhassa Türkiye’nin, Suriye’nin kuzeyinde icra ettiği terörle çaba operasyonlarında net bir halde müşahede ettiklerini aktaran Altun, “Terör örgütleriyle hareket eden kimi basın mensupları buradan provokatif ve gerçeklerden kopuk yayınlar yaparak çıkar elde ettiler. Kimileri daha yüksek meblağlar karşılığında yeni mukaveleler yaptı. Biz bunların kim olduğunu çok âlâ biliyoruz. Terör örgütünü hareket edemez hale getiren kararlılıkla, sistematik palavra ve dezenformasyona da geçit vermedik, vermeyeceğiz.” diye konuştu.
– “AA ÖNEMLİ BİR KAPASİTE GELIŞTİRDİ”
Azerbaycan toprağı Karabağ’ı, Ermenistan işgalinden kurtaran gayrette de medya mensuplarının alandan gerçek bilgi ve manzaralarla kara propagandanın önüne geçtiğine işaret eden Altun, “Rusya-Ukrayna savaşında yaşanan gelişmeleri takip etmek üzere alanda bulunan gazetecilerin nasıl canları kıymetine vazife yaptıklarını gösteren imajları hepimiz hatırlıyoruz. Tüm dünya savaşın şiddetini, yaşanan yıkımları ve insani trajedileri bölgedeki ‘barış muhabirleri’ aracılığıyla gördü, okudu.” dedi.
Hem Türkiye’nin terörle gayretinde hem Karabağ savaşında hem de Rusya-Ukrayna savaşında, Anadolu Ajansı ve TRT başta olmak üzere Türk medyasının dünya çapında dikkat çeken haberler ve imajlara imza attığını hatırlatan Altun, alanda gösterdikleri büyük emek ve fedakarlıkları için bütün muhabir, kameraman ve foto muhabirlerini tebrik etti.
Bu çıktılar ve deneyimlerin “barış muhabirliğinin” kurumsallaşmasının değerini ortaya koyduğunu belirten Altun, bu noktada AA’nın, 2012’den bu yana düzenlendiği eğitim programlarıyla ulusal ve memleketler arası medya için önemli bir kapasite geliştirdiğini vurguladı.
AA’nın “Muhabir” kitabını gösteren Altun, “Burada barış gazeteciliği dahil olmak üzere temelde alanda haberin kalbinde yer alan muhabirlerin hangi formasyonla, hangi yol ve yollarla gerçeği, hakikati kamuoyuna ulaştıracaklarına ait son derece net bilgiler bulabilirsiniz. Ben de geçmişte bir bağlantı hocası olarak hazırlanmasına katkı verdiğim bu yapıtın değerine vurguda bulunmak istedim.” sözünü kullandı.
AA’nın bugüne kadar 50 ülkeden 500’e yakın muhabire verdiği eğitimlerin büyük bir teveccühle karşılandığının altını çizen Altun, bu alandaki muhtaçlığın karşılanması için yalnızca kamu kurumlarının değil, medya dalının tüm kurumlarının bütün birikimleri ve kabiliyetlerini ortaya koyması gerektiğine işaret etti.
AA ve ilgili bütün kurumlara, savaş muhabirliğine yönelik birikimi ve farkındalığı artıran çalışmaları hasebiyle teşekkür eden Altun, gerçek koşulları aratmayan şiddetli eğitim sürecini muvaffakiyetle tamamlayan basın mensuplarını kutladı.
– “ÇATIŞMA BÖLGELERİNDEKI GAZETECİLERE REHABİLİTASYON”
Altun, savaş, kriz ve doğal afet bölgelerinde, fevkalâde koşullarda misyon yapan habercilere muvaffakiyet ve kolaylıklar, vazifeleri sırasında hayatlarını kaybeden basın mensuplarına ise Allah’tan rahmet diledi.
Forum kapsamında teorik ve pratik deneyimlerini aktaracak gazetecilere, akademisyenlere ve forumun tüm iştirakçilerine teşekkür eden Altun, forumun, Türkiye ve dünya medyası için güzel olması ve verimli geçmesi temennisinde bulundu.
Çatışma, kriz bölgelerindeki habercilik faaliyetlerinin, sıkıntının yalnızca gazetecilerin fiziki güvenliğiyle sonlandırılmaması gerektiğine dikkati çeken Altun, şunları lisana getirdi:
“Bilindiği üzere çatışma bölgelerinde tertipli ve uzun periyodik olarak bulunan muhabirlerimiz ve kameramanlarımız ‘travma sonrası gerilim bozukluğu’ ve depresyon üzere külfetlerle karşılaşabiliyorlar. Bu kapsamda Sıhhat Bakanlığımız başta olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşlarımızla iş birliği içerisinde gerekli adımları atmayı planlıyor, çatışma bölgelerinde faaliyet gösteren meslektaşlarımızın rehabilitasyonuna katkı sunmak için elimizden gelen bütün çabayı göstereceğimizin taahhüdünü paylaşmak istiyorum. Şunu açık yüreklilikle tabir etmek istiyorum ki bizler kamuoyunun bilgi alma hakkını mümkün kılan basın işçilerinin ardında olacağız, asla yalnız bırakmayacağız. Savaşların, çatışmaların son bulduğu, barışın, istikrarın ve itimadın hakim olduğu bir dünya temenni ediyorum.”
AA Yönetim Kurulu Lideri ve Genel Müdürü Serdar Karagöz, konuşmasının akabinde Altun’a, geri dönüştürülmüş materyalden yapılmış fotoğraf makinası maketi armağan etti.
Altun, AA’nın fotoğraf standını de gezdi.