Fehmi Koru: Seçim takviminde yapraklar azalıyor, iktidar-muhalefet denklemi hâlâ belirsizliklerle dolu

Fehmi Koru*

TBMM başkanı Mustafa Şentop, büyük zahmete de katlanarak, iki defa cumhurbaşkanı seçilmiş Tayyip Erdoğan’ın önümüzdeki seçimde yine aday olabileceğini kabul ettirmeye çalışan, 40 sayfa tuzunluğunda bir makale kaleme almış…

Cumhurbaşkanı başdanışmanı Mehmet Uçum da kanal kanal dolaşarak tıpkı tezi yayma gayretinde…

Olabilir, en olmayacak tezler bile makul üzere görünen bir münasebet bulunduğu takdirde savunulabilir.

Konunun savunmayı zorlaştıran bir sorunu var: Anayasanın 101. maddesi… O unsurda, diğer hiçbir manaya çekilemeyecek açık tabirlerle, iki sefer seçilmiş birinin bir daha aday olamayacağı yazıyor.

Anayasalar tevile açık olmayan metinlerdir; halbuki Tayyip Erdoğan’ın üçüncü defa cumhurbaşkanlığı adaylığı lakin tevil yoluyla savunulabiliyor.

Zaten bu gerçek bilindiği için olmalı, AK Parti, sözcülerinin vaktinde yapılacağını ısrarla tekrarladıkları bu yılın haziran ayı olarak belirlenmiş seçimin takvimini, birkaç hafta öncesine çekmenin yollarını aramakta.

Bu yolu deneyebilir ve muvaffakiyet sağlayarak seçim tarihini erkene çekebilirlerse, anayasanın 116. hususunda yer alan açık kapı kullanılabilecek. Anayasanın 116. hususu, seçim tarihinin TBMM tarafından erkene alınması durumunda, iki kere seçilmiş cumhurbaşkanına üçüncü sefer aday olabilme imkanı sağlıyor.  

Yol açık üzere görünse de bunu sağlamanın önünde önemli bir pürüz var: Seçim tarihinin erkene alınabilmesi TBMM kararını gerektiriyor; oysa AK Parti ile MHP’nin o kararı alacak sayıda milletvekili bulunmadığı için muhalefet takviyesine muhtaçlık var.

Muhalefetin ‘6’lı masa’ diye anılan kalabalık kümesi, takviye vermeye tek bir koşulla hazır olduğunu deklare etmiş durumda. Muhalefet takviye için seçimin en geç mart ayı içerisinde yapılmasını kaide koşmakta.

Seçimin 6 Nisan 2023 tarihinden evvel yapılması halinde, iktidar cephesinin bir yıl evvel çıkardığı yeni seçim yasası uygulanamayacak.

İktidar ise, kendisine aritmetik fayda sağlayacağı için çıkardığı o maddeden vazgeçmeye hazır görünmüyor.

Ne olacak artık?

HDP’ye göz kırpma biraz bu yüzden…

Bir yandan HDP’nin Anayasa Mahkemesi eliyle kapatılması için yasal süreç devam ediyor ve iktidara yakın kalemler ile yorumcular mahkemeyi o yolda bir karar için baskı altında tutuyor, bir yandan da AK Parti heyet oluşturup HDP genel merkezine sempati taarruzları düzenliyor.

Siyaset aritmatiği HDP’yi anahtar parti pozisyonuna getirmiş durumda.

Hem iktidar açısından anahtar parti HDP, hem de kendi adayını cumhurbaşkanı seçtirmek isteyen ‘6’lı masa’ da denilen ‘Millet İttifakı’ paydaşları açısından anahtar parti…

Anahtar parti durumundaki HDP’yi hesaba katmadan çıkartılacak bir adayla seçime gittikleri durumda, ‘Millet İttifakı’ partilerinin onu seçtirebilmeleri için gerekli ‘%50+1’ koşulunu sağlayabilmesi, çok güç, neredeyse imkansız.

Kendileriyle müzakereye yanaşılmadığında, HDP, kendi adaylarıyla seçime gideceklerini duyurmuş bulunuyor.

Siyaset aritmatiği o denli bir durumda cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci çeşide kalabileceğini gösteriyor.

AK Parti’nin, kapatılması için elinden geleni yaptığı halde ikna gayesiyle kapısına heyet gönderdiği, etrafından gelen itirazlara karşın ikinci sefer kapısını çalmaya hazırlandığı ve teklifinin red edildiği HDP’ye, Millet İttifakı içerisinde yer alan muhalefet cephesinin ilgi göstermesi uygun olmaz mı?

Uygun olur, lakin ‘Millet İttifakı’ paydaşlarının bunu yapabilmesinin önünde de önemli bir mahzur var: İYİ Parti…

İYİ Parti de en az Cumhur İttifakı partileri kadar HDP’nin kapatılmasından yana.

Tam bir açmaz hali var siyasi ortamda.

‘Cumhur İttifakı’ cumhurbaşkanı adayı olarak Tayyip Erdoğan isminde ısrarlı; o ısrarın altında cumhurbaşkanı adayı olarak onunla gidilecek seçimde sandıktan o sayede daha çok milletvekili çıkarabileceklerini hesap ediyorlar.

Anayasal pürüzü HDP ile aşabilirler ancak kapatılma tehdidi altındaki, seçimde kullanabileceği maddi varlığına Anayasa Mahkemesi tarafından bloke konulmuş HDP, kolay lokma değil.

HDP’nin ilgi beklediği öteki ittifak ise, İYİ Parti yüzünden o yolda adım atamayacak durumda.

Seçime bu türlü bir atmosferde gidildiği takdirde sonuç ne olabilir?

Normalde, siyaset her durumda tahlil üretebilecek bir uğraş alanıdır.

Açmazın açılması, sorunun çözülmesi, muhalefet açısından daha kolay, iktidar açısından daha sıkıntı görünüyor.

Tabloya “Hangi ittifak tahlile daha yakın duruyor?” sorusu eşliğinde bakıldığında ise durum farklı: İktidarın elinde daha fazla koz var ve iktidarın büyük ortağı daha esnek; küçük ortak da ondan kopmayı göze alamaz üzere.

Muhalefet saflarında açmazı çözmeyi getirebilecek bir siyasi zeka belirtisi şimdi ortada yok.

Laf çok muhalefette, lakin zorlukları aşmayı sağlayacak inceliği orta da bulasın.

İktidar fark ettirmeden karşı tarafın cumhurbaşkanı adayını belirleme uğraşında ve belirleyeceğe de benziyor.

Ekonomik meseleler yanında kraliyet ailesini zora düşürecek bir iklim yüzünden siyasi ezalar da yaşayan İngiltere’de, yeni başbakan, halkın gönlünü kazanabilecek bir formül olarak, ilkokuldan lise sona kadar her sınıfta kuvvetli matematik eğitimi vermeyi düşündüklerini açıkladı.

Hayal kırıklığı yaşattı İngilizlere Rishi Sunak’ın bu vaadi.

Orada işe fayda mı bilemem, lakin sağlam bir matematik eğitimi gereksinimi, bizde, en çok da siyaset alanında, eksikliğini hissettiriyor.

Dört süreç güzel bilinse açmazı çözecek formül daha kolay bulunurdu gibime geliyor.

*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.