Fransa genel seçimleri: Birleşen sol kesim Macron’u zorlayacak mı?

Nisan ayında çok sağcı rakibini geride bırakan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, beklenmedik bir biçimde bu kere de çok soldan eski Marksist Jean-Luc Mélenchon ile karşı karşıya. Fransa’da Pazar günü yapılacak seçimlerde Mélenchon liderliğindeki beş partilik ittifakın büyük bir muvaffakiyet göstermesi bekleniyor. Hatta 577 sandalyeli parlamentoda çoğunluğu bile alabilir.

Aşırı solcu La France Insoumise (Boyun Eğmeyen Fransa) Partisi’nin başkanı Mélenchon’un kolay bir sloganı var: “Mélenchon: Başbakan”

Paris’in güneyindeki Essonne’da pazar alanında seçmenlerle konuşan Cumhurbaşkanı Macron’un partisinin adayı Paul Midy bana, “Anketlere nazaran epey yakınız” dedi.

Laurène Casseville/BBC Paul Midy, Macron’un önceliğinin çoğunluğu sağlamak olduğunu söylüyor.

Ülke genelinde gücü ellerine almanın temel tasaları olmaya devam ettiğini belirten Midy bana, Essonne’daki seçmenlerin en büyük kaygısının iklim sorunu olduğunu; bilhassa çiftliklerin yanına kurulacak yeni bilim araştırma enstitüsü olduğunu söyledi.

“Binlerce araştırmacıyla dünyadaki en büyük inovasyon alanlarından biri olan Paris Saclay’ı kuruyoruz, burası Fransa’nın silikon vadisi” diye açıklayan Midy şöyle devam ediyor:

“Onu geliştirmemiz lazım, lakin birebir vakitte etrafındaki çiftlikleri de muhafazamız gerek.”

Mélenchon’un NUPES (Yeni Ekolojik ve Toplumsal Halk Birliği) ittifakı; sosyalist ve komünist partiler ile Boyun Eğmeyen Fransa’nın yanı sıra ülkenin ana yeşiller partisini de kapsıyor.

NUPES’in Essonne’da Midy’ye karşı yarışan adayı Cédric Villani pazar alanında bisikletiyle beliriyor, sepetinde kampanya broşürleri var:

“NUPES içinde çok büyük farklılıklar var, bilhassa memleketler arası siyaset hakkında. Lakin ekoloji ve beraberlik programında mutabakata vardık. Avrupa hakkında bir oylama olduğunda en uygununun hangisi olduğunu düşünüyorsak ona oy vermekte özgürüz.”

Laurène Casseville/BBC Cédric Villani (sağda) iki yıl evvel Macron’un partisinden yeşillere geçti.

AB destekçisi Villani’ye, AB ve NATO’ya kuşkuyla yaklaşan Mélenchon’u başbakan olarak görmeyi isteyip istemediğini sordum.

Gülerek cevaplayan Villani, “Siyasi tecrübem bana kimi soruların ertelenmesi gerektiğini öğretti” biçiminde karşılık verdi.

Essonne’daki kampanya başkalarından daha tuhaf zira 2017 yılında Macron’un partisiyle siyasete giren Villani iki yıl evvel yeşillere geçiş yaptı.

Midy bana, “Bütün kampanyam benim Macron’un adayı olduğumu ve karşımdaki adayın Jean-Luc Mélenchon olduğunu açıklamakla geçiyor” diyor.

“Fransa’da şayet bir ıslahatı geçirmek istiyorsanız parlamentoda salt çoğunluğa gereksiniminiz var. O yüzden bu seçim Macron’a salt çoğunluğu sağlayacak.”

Macron ve onun ittifakının şu anda parlamentoda 345 sandalyesi var. Çoğunluk içinse 289 yetiyor.

Birkaç hafta evvel analistler Mélenchon’un yeni ittifakının parlamentoda önemli olarak çoğunluğu alabileceğinin düşünülemez olduğunu söylüyordu.

Bazılarına nazaran NUPES 200 sandalye alabilir. Boyun Eğmeyen Fransa’nın şu an parlamentoda 20’den az milletvekili bulunuyor.

Siyaset bilimci Olivier Costa, “Bunun nedeni soldaki bütün partilerin seçimler için birleşmiş olması” diyor. “Buna karşılık çok sağ partiler birleşemedi ve Marine Le Pen’in Ulusal Birlik’ini dışarıda bıraktılar. Ayrıyeten yalnızca Le Pen’e karşı olmak için cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Macron’a oy verenler artık onun gücünü sınırlamak istiyorlar.”

• Fransa seçimleri: Cumhurbaşkanı adayları kimler?
• Fransa seçimleri: Macron %58 – Le Pen %42
• Macron, Le Pen’e karşı: İki farklı Fransa vizyonu

Costa, “Bence Mélenchon’un çoğunluğu kazanma talihi yok lakin epeyce uygun bir sonuç alabilir ve Macron’u ‘kalıcı müzakerelerle’ zorlayabilir” diye ekliyor.

Haftalardır ortalarda görülmeyen Cumhurbaşkanı Macron’un bir anda milletvekillerini destekleme kampanyasına dahil olması bile kâfi bir tehdit.

EPA Bir anda seçim kampanyasına dahil olan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 8 Haziran 2022’de Paris banliyösü Clichy-sous-Bois’da konuşma yapıyor. Cumhurbaşkanı Macron çoğunluk olmadan kendi siyasetlerini öne çıkarmakta zorlanacak.

Protestolar, Covid, Ukrayna savaşı üzere zorluklarla geçen birinci devrinin akabinde Macron ikinci talihinde daha âlâ bir performans göstermek istiyor ve “kalıcı müzakereler” onun planının bir kesimi değil.

Ancak birtakım seçmenler daha çok müzakerenin kibirli görünen Macron’un işine yarayabileceği görüşünde.

“Bu onu biraz yavaşlatacak fakat başarmaktan alıkoymayacak” diyen özel kesim çalışan Charlotte, “Benim için farklı partilerin olması makûs bir şey değil” diye de ekliyor.

Prof. Costa “Fransız halkı gücün Elysée’de olduğunu biliyor ve Emmanuel Macron’un çok merkezi bir görüşü var. Bu nedenle beşerler Meclis’in karar alma sürecinde fazla tesiri olmadığını hissediyor” diyor.

Bunlar daima, siyasette “Fransız çılgınlığı” olarak bilinen şeyin bir kesimi. “Bu yalnızca dev üzere egosu olan sonlu sayıda önderin ortasındaki bir yarış.”

Peki o vakit Fransa parlamento seçimleri yalnızca cumhurbaşkanlığı yarışının bir kesimi mı?

Jean-Luc Mélenchon bunu onaylayabilir. Kampanyasını hatırlayın: “Başbakan”

Essonne’daki pazarda Paul Midy de bunda bir doğruluk hissesi olduğunu kabul ediyor.