Halit Ziya Uşaklıgil’in Batılı anlamda sayılan romanı: Mai ve Siyah

Edebiyatımızda önemli bir yere sahip olan Mai ve Siyah, yazarın başyapıtlarındandır. Bir dönem diziye de uyarlanan Aşk- I Memnu romanı Uşaklıgil’in bilindik kitapların başında gelmektedir.

Yazar, File, Nemide, Bir Ölünün Hatıra Defteri, Ferdi ve Şürekâsı, Kırık Hayatlar romanlarının yanı sıra şiir, deneme ve oyunlar da kaleme aldı.

Halid Ziya, kahramanının çatışmalı ruh halini dile getirmekte gerçekten de çok başarılı. Ahmet Cemil’in iç dünyası sadece iç monologlarla değil, olayların akışı ve genç adamın tavırlarıyla da netlik kazanır.

Evet, Ahmet Cemil Batı kültürünü edinmek isteyen, duyarlı, biraz da hayalperest bir genç. Hakikatle baş edemediği anlarda mücadele etmek yerine hayallere sığınır.

Hayalleri büyüktür ama hayatla mücadele etmek konusundaki yetersizliği hayallerini gerçekleştirmesini engeller ve onu bir mutsuzluk döngüsüne sıkıştırır.

Tutunamayan iki katekter

Ahmet Cemil’i en yakın arkadaşını kıskanmaya itecek, sona geldiğinde büyük umutlar bağladığı eserini yakmaya kadar sürükleyecektir. Abartılı gelebilir ama bu kişilik özellikleriyle Ahmet Cemil edebiyatımızın ilk kaybedeni, tutunamayan ilk karakteridir.