Tüm dünyada elektronik eserlerde yaşanan fiyat artışları sonrası ülkemizde yenilenmiş aygıtlara karşı ilgi her geçen artıyor. Araştırmalara nazaran tüketiciler çekmecelerde kullanılabilir olmasına karşın her yıl 6 milyon cep telefonu çürümeye terk ediyor. Kesim temsilcileri bu nedenle yenilebilir telefonlara talip.
Sektör temsilcileri, ikinci el pazarının yüzde 55’inin yenilenmiş telefon pazarına ulaşmadığını vurguluyor. Bölüm, çekmecelerde duran her telefonun yenilenmesinin etraf ve ekonomik açıdan büyük katkısı olduğuna da dikkat çekiyor. Türkiye’de her yıl ortalama 11 milyon sıfır cep telefonu satılıyor. Bunun 5-6 milyonu 2. el pazarına dönüyor. Lakin yaklaşık 6 milyonu çekmecelerde çürüyor.
Yenilenmiş telefonların telefon pazarındaki hissesi dünyada ortalama yüzde 20 iken, Türkiye’de ise yüzde 1.4’lere ulaştı. Geçen yıl dünya çapında 251 milyon adet yenilenmiş akıllı cep telefonu satılırken, bu sayının 2027 yılında 460 milyonu bulması öngörülüyor. Yenilenmiş telefon pazarı 2021 yılında yüzde 15 oranında büyüdü. Bilhassa gelişmekte olan Latin Amerika ülkelerinde bu sayı yıllık yüzde 29’u buluyor. Türkiye ise yenilenmiş aygıtların pazarda hissesinin 2025’te yüzde 15-20’lere yani 2 milyon adete ulaşması bekleniyor.
TELEFON MODELİ ESKİ BİLE OLSA YEDEK MODÜL İÇİN SATIN ALINIYOR
Yenilenmiş elektronik aygıt alım satım platformu Easycep CEO’su Mehmet Akif Özdemir, insanların eski telefonlarını çekmecede tutma alışkanlığı olduğunu aslında bunların elden çıkarılmasının etrafa iktisada büyük katkısı olacağını söyledi. Özdemir, boşta duran telefonları satılmasını teşvik etmek istediklerini söyleyerek, alt model ya da aygıtları da aldıklarını, yedek modül için bile telefon satın aldıklarını belirtti. Bilhassa etrafa katkılarından bahseden Özdemir, şunları anlattı: “Bir sıfır telefonun üretilmesi için yaklaşık 100 kilogram karbon salımı yapılıyor, yenilenmiş alınan her bir telefon bu karbon salımının yüzde 85’ini azaltıyor. İnsanların kullanmadığı her bir telefonu bize ulaştırması etrafa de yarar sağlıyor.”
YENİLENMİŞ TELEFON VE İKİNCİ EL TELEFON BİREBİR MANAYA GELMİYOR
Yenilenmiş telefon ikinci elden farklı olduğunu münasebetiyle pazarının da farklı olduğunu belirten Özdemir, “Yenilenmiş telefonlar, 12 ay garanti ile satılıyor yalnızca lisanslı firmalar yapabiliyor. 12 taksit imkanı var. KDV yüzde 1’e düşürüldü. Bu çeşit avantajlarıyla ikinci el telefona karşı ön plana çıkıyor. Dünyada yenilenmiş telefon pazarı sıfır telefon pazarının yaklaşık yüzde 20’si kadar büyüklüğe sahip. Lakin dünyada bu pazar 2011’den sonra başladı. Türkiye’de bu şimdi çok ufak bir hissesi var. 2018’den itibaren başladı lakin tam regülasyon 2020 yılında geldi. Regülasyonu ile ivmeyi artırdı” dedi.
KÜÇÜK MESKEN ALETLERİDE YENİLENEBİLİR AYGITLAR ORTASINDA YER ALIYOR
Özdemir, bugüne kadar satışlarımızın yüzde 90’ını cep telefonu tarafı domine ettiğini kalanının ise tablet, bilgisayar ve akıllı saat üzere eserlerden oluştuğunu söyledi. EasyCep ve küçük konut aletleri alanında Arzum ile birliği başlattı. İş birliği, birinci alıcısı tarafından paketi açılan fakat hiç kullanılmadan iade edilen yahut nakliye sırasında hasar oluşan eserleri kapsıyor. ‘Küçük konut aletleri’ kategorisi altında daha uygun fiyatlarla satışa sunuluyor. ‘Küçük konut aletleri’ kategorisinde 4 başka kümede 113 farklı çeşit eser satılıyor.
SIFIR TELEFON ALANLARIN SAYISI AZALIYOR
Mobilfon İdare Konseyi Lideri Ömer Lütfi Soylu, ikinci el telefonların da yüzde 55’inin yenileme pazarına ulaşamadığını, bunun yerine aile içinde kullanıldığı ya da yedek aygıt olarak bulundurulduğunu iletti. Soylu, “Çekmecelerde duran atıl telefonların iktisada dönmesi gerektiğine alıştırırsak, Türkiye pazarının önümüzdeki devirde Kuzey Amerika ve Batı Avrupa ile yarışacak seviyede olacak. Önümüzdeki 3-4 yılda Türkiye’de aylık 300 bin adet aygıt yenilenebilecek. Türkiye’deki tüketicilerin ortalama 2 yılda bir telefonlarını yeniledikleri göz önüne alınırsa pazarın katlanarak büyüyecek” dedi.
Soylu, pandeminin tesiri, global çip zahmeti, yüksek vergi oranları ve dövizdeki artış, üzere nedenlerle cep telefonu fiyatları el yaktığını belirterek, “2022 birinci çeyreğinde yeni telefon satışları geçen yıla nazaran yüzde 7 azaldı. Türkiye’de yüzde 15’leri buluyor. Bilakis yenilenmiş akıllı telefonlara olan talebin, dünyada ve Türkiye’de süratle arttığını görüyoruz. Mobilfon’da her ay artan satış hacmimiz var. 2022 sonunda aylık 10 bin adet satış, 2023’te ise aylık 30 bin adet satış hedefliyoruz” ifadelerine yer verdi.
YENİLENMİŞ AYGITLARA İLGİ ARTTI
Yenilebilir aygıt pazarında yüzde 70-80 orta segment cep telefonu yenilenerek tekrar piyasaya sunuluyor. Sıfır telefonlar bir yılda yüzde 100 değerlendiğini söyleyen Özdemir, yenilenmiş telefonlara ilginin de arttığını belirterek “Telefon yenilemek için eskisini almamız gerek. Sıfırına artırım gelince beşerler da ellerindeki telefonu daha yüksek fiyata satmak istiyor. Satış fiyatını da buna nazaran koyuyoruz. Zira ortadaki yenileme süreci ucuz bir süreç değil. En büyük maliyet kalemimiz ithal edilen yedek modüller. Maliyetimiz yüzde 100 arttı lakin fiyatlarda ortalama yüzde 30 artış oldu” dedi.
YENİLENMİŞ AYGITLARA YAKINDA İTHALAT MÜSAADESİ GELECEK
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, sürdürülebilir bir biçimde etrafın korunması maksadıyla 7 Temmuz’da yeni bir yönetmelik taslağı yayınladı. Görüşe açılan ‘Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların İdaresi Yönetmeliği Taslağı’na nazaran bu hedefle üzerinde zerinde marka bulunan aygıtların toplanmasından o aygıtı üreten şirket sorumlu olacak. Yani Apple, Samsung, Xiaomi üzere ülkemizde faaliyet gösteren markalar sattıkları eseri tıpkı vakitte geri dönüşüm için de kabul etmek zorunda kalacak.
Yönetmelik taslağında dikkat çeken düzenlemelerden bir tanesi de elektronik aygıtların ithalatında oldu. Taslakta yurtdışında yenilenmiş olan elektronik aygıtlarla elektrikli aygıtların ithaline müsaade verildiği görülüyor. Yeni yönetmelik taslağı onaylanırsa Bakanlık tarafından lisans almış şirketler artık atık olmadığı ispatlanan kullanılmış ya da yenilenmiş aygıtları da ithal edilebilecek. İthalata ait düzenlemeyi ise Ticaret Bakanlığı düzenleyecek.