İnsan Dili, Görme Engellilerin ‘Görmesine’ Yardımcı Olabilir

Dil, ağız içindeki konumu ve çalışma şekliyle oldukça inanılmaz bir organdır. Bize bir şeyin tadının harika dünyasına erişme imkanı sunan dilin dokunma konusunda parmak ucundan daha duyarlı olduğu biliniyor. Dilimiz olmasa konuşamaz, şarkı söyleyemez, verimli şekilde nefes alamaz ya da lezzetli yiyecek içeceklerin tadını alamazdık.

Yeni yapılan bir çalışma, bu garip organdan en iyi şekilde nasıl yararlanılabileceğini ortaya çıkardı. Bu araştırmaya göre dil, görme bozukluğu olan kişilerin rahat şekilde gezinmesine ve hatta egzersiz yapabilmesine bile yardımcı olabilir.

Çalışmada görme engelliler için yardım aracı olarak kullanılan bir teknoloji kullanıldı

Elinizi bir kameraya tuttuğunuzu ve aynı anda dilinizin ucunda küçük bir elin belirdiğini hissettiğinizi hayal edin. Bu durumda sanki birisi dilinizde şeker patlatarak resimler çiziyormuş gibi hissedebilirsiniz. İlk olarak 1998 yılında geliştirilen fotoğrafta gördüğünüz BrainPort isimli teknoloji işte tam olarak bunu gerçekleştiriyor. Yani bir kamerayla dilin yüzeyindeki hareketleri elektriksel stimülasyon modellerine dönüştürüyor.

‘Dil ekranı’ denilen lolipop şeklinde bu küçük cihaz, her elektrot bir kameranın video beslemesinden bir piksele karşılık gelen 400 küçük elektrottan oluşur. Ayrıca dilde kameradan gelen çıktıyla eşleşen düşük çözünürlüklü bir dokunsal ekran oluşturur. ABD Gıda ve İlaç İdaresi, 2015 yılında bu teknolojinin görme engelliler için yardım aracı olarak kullanılmasını onayladı. Araştırma ekibi de BrainPort’u, insan dikkatinin dilin yüzeyinde nasıl çalıştığını test etmek ve algıdaki farklılıkların bunun nedeni olup olmadığını görmek için kullandı.

Bulgular, görme engelli kaya tırmanışçıların tırmanmalarına yardımcı olmak için kullanılıyor

Dil, verilen bilgilere eller veya görme ile aynı şekilde yanıt verir. Ancak dil inanılmaz derecede bir hassasiyete sahip olmasına rağmen, dikkat süreçleri diğer duyularla karşılaştırıldığında biraz sınırlı kalır. Yani dili uyarmak oldukça kolaydır ve bu da duyusal olarak aşırı yüklenmeye neden olur.

Dildeki dikkat süreçlerinin sesten de etkilenebileceğini bulan araştırma ekibi, bunun işitsel bir arayüzle eşleştirilirse, BrainPort ile dikkati yönlendirmeye ve duyusal aşırı yüklenmeyi azaltmaya yardımcı olabileceğini düşünüyor. Ancak BrainPort’u tek başına kullanmak, güvenilir bilgi sağlamak için fazla uyarıcı olabilir. Ekip, elde ettiği büyün bu bulguları, görme engelli kaya tırmanışçılarının rahatça tırmanabilmelerine yardımcı olacak bir cihaz geliştirmek için kullandığını açıkladı.

Ayrıca ekip, kullanıcının bir sonraki adımını ve tutunmasını nereye yapabileceğine dair ipucu verebilecek ses uygulaması kullanma olasılığını da araştırdığını ve tutunacak yeri tam olarak bulmak için dildeki geri bildirimi kullandıklarını açıkladı.

Birkaç ince ayar ile, bu teknoloji sağır veya görme engelli insanların gezinmesine yardımcı olacak daha güvenilir bir araç haline gelebilir. Ellerini kullanamayan, yön bulamayan veya daha verimli iletişim kuramayan belden aşağısı felçli insanlara bile yardımcı olabilir.