İPA araştırması: 2022 yılında, evlerde en çok ekonomik sorunlar konuşuldu

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) yaptığı araştırmalara nazaran; İstanbullular, meskenlerinde en çok ekonomik sıkıntıları konuştu. İstanbulluların yaklaşık yüzde 80’i ya hiç geçinemediğini ya da lakin kıt kanaat geçindiğini söyledi. Maddi yetersizliklerden ötürü tercih ettiği besinleri alamayanların oranı ise yıl boyunca yüzde 60’ın altına inmedi.

İstanbul Planlama Ajansı tarafından aylık olarak gerçekleştirilen İstanbul Barometresi araştırmasının yıllık raporu bugün yayımlandı. Raporda, yıl boyunca İstanbulluların konuttaki gündemi, İstanbul gündemi, ekonomik durumlarına ait değerlendirmeleri ve his durumlarına dair bilgiler paylaşıldı.

Ekonomik problemler tüm aylarda birinci sırada yer aldı 

Rapora nazaran; İstanbullulara her ay meskende en çok ne konuştukları soruldu. İştirakçilerin karşılıkları aylara nazaran incelendiğinde, ekonomik meselelerin tüm aylarda birinci sırada yer aldığı görüldü. Bir evvelki yılla karşılaştırıldığında, 2021’de Covid-19 pandemisi öne çıkarken 2022 yılında öne çıkan bahis ekonomik meseleler oldu.

Evde konuşulan bahislerde ikinci sıraya, elektrik ve doğal gaz artırımları yerleşti. Öteki mevzuların ise Covid-19, Ukrayna-Rusya savaşı, Ramazan Bayramı, konut ve kira fiyatlarındaki artış, ailevi meseleler, okulların açılması ve terör saldırısı üzere hususlar olduğu görüldü. Konut ve kira fiyatlarındaki artış, ikinci sırada yer alan gündemlerin üçte birini oluşturdu.

Ocak 2022’de ekonomik problemler her iki İstanbulludan birinin gündemiyken faturalara gelen artırımlar ve yüksek enflasyonun tesiriyle nisan ayında konuttaki gündemlerinin ekonomik meseleler olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 80,4’e çıktı.  

Türkiye’nin gündemi de yüksek faturalar ve enflasyon oldu

Raporda, yüksek gelen elektrik ve doğal gaz faturaları ve süratle yükselen enflasyon nedeniyle ağustos ayına kadar tüm Türkiye’nin gündeminde birinci sırada fatura ve besin eserlerine yapılan artırımlar yer aldığına dikkat çekildi. Bu gündemlerin yanı sıra KPSS sorularının sızdırılması savı ve KPSS’nin iptal edilmesi, TOKİ’nin yürüttüğü toplumsal konut projesi, Bartın’da meydana gelen maden kazası, İzmir ve Düzce merkezli iki farklı sarsıntının yaşanması ve minimum fiyat tartışmaları da Türkiye gündeminde birinci sırada yer alan hususlar ortasında oldu. Sığınmacılar sorunu da hem Türkiye’nin hem de İstanbul’un gündeminden hiç düşmedi.

İstanbullular 2022’de ya hiç geçinemedi ya da kıt kanaat geçindi

İPA’nın hazırladığı rapora nazaran; yıl boyunca İstanbulluların geçinme durumu, araştırma içerisinde periyodik sorularla incelendi. İştirakçilerin neredeyse yarısı, yıl boyunca geçinemediğini belirtti. Türkiye’nin gündemiyle paralel bir halde nisan ve mayıs ayları, geçimin en güç olduğunun belirtildiği aylar oldu. Şubat ve ekim ayında, başka aylardan farklı olarak kıt kanaat geçinebildiğini belirten iştirakçilerin oranı, geçinemediğini belirten iştirakçilerden daha yüksek oldu. Kenara ek para koyduğunu belirten iştirakçilerin ocak ayındaki oranlara en çok yaklaştığı ayın ağustos olduğu görüldü.  

İstanbul’un birinci üç sorunu

Katılımcılara on iki ay boyunca İstanbul’un en değerli üç sorunu soruldu. Sığınmacılara yönelik tartışmalar yılın on ayında en değerli sorun olarak gösterildi. İkinci sorun olarak ekonomik sıkıntılar gösterildi. Ocak ve Mart aylarında ekonomik problemlerin birinci sırada geldiği görüldü. 

En yüksek oranda borç alınan aylar, mayıs ve temmuz ayları

İstanbulluların 2022 yılı içerisinde aylık borçluluk durumları incelendiğinde, en yüksek oranda borç alınan ayların mayıs ve temmuz ayları olduğu görüldü. 2022 yılının son üç ayında ise borç aldığını belirten iştirakçilerin oranında artış görüldü. 

Kendi ekonomik durumlarının güzelleşeceğini düşünen İstanbulluların oranı yüzde 20’yi geçmedi

İstanbullunun kendi ekonomik durumunu değerlendirirken Türkiye’nin ekonomik durumuyla misal örüntüde ilerlediği görüldü. Türkiye’nin ekonomik durumu ile kıyaslandığında iştirakçilerin kendi iktisadına yönelik algısının genel olarak daha olumlu olduğu görüldü. Her ne kadar ağustos ayında ekonomik durumunun değişmeyeceğini ve kötüleşeceğini düşünen iştirakçilerin oranı tıpkı da olsa yılın son üç ayı ekonomik durumunun kötüleşeceğini belirtenlerin oranında artış görüldü. Sosyoekonomik statüye nazaran kendi ekonomik durumunun kötüleşeceğini belirtenlerin oranına bakıldığında, üst sosyoekonomik kümeye ilişkin iştirakçilerin mayıs ve eylül aylarında kendi ekonomik durumuna yönelik algısının berbata hakikat ilerlediği görüldü.  

Her iki iştirakçiden biri, Türkiye iktisadının kötüleşeceğini düşündü 

İstanbullulara 12 ay boyunca Türkiye iktisadının gidişatına yönelik algı ölçen “Türkiye iktisadının yakın devirde ne istikamette değişeceğini düşünmektesiniz” sorusu yöneltildi. Mayıs ayında, iktisat gündemiyle de paralel olarak her beş iştirakçiden üçü, Türkiye iktisadının kötüleşeceğini düşündüğünü belirtti. Mayıs ayının akabinde bu oran düşerek her iki iştirakçiden biri Türkiye iktisadının kötüleşeceğini düşündüğünü belirtti. 2022 yılının son üç ayında iktisadın kötüleşeceğini düşünenlerin oranında nizamlı bir artış görüldü.  

Gıdaya ulaşmak zorlaştı, porsiyonlar küçüldü 

Katılımcıların maddi yetersizlikten ötürü tercih ettiği besinleri alamadığını belirten iştirakçilerin düzeyi, sekiz ay boyunca yüzde 60’ın üzerinde seyretti. Bu oranın en yüksek olduğu ayların mayıs ve kasım ayları olduğu görüldü.

Her beş iştirakçiden üçü, kâfi besine ulaşamadığı için porsiyonlarını küçülttüğünü belirtti. Bu oranın en yüksek olduğu ayın kasım ayı olduğu görüldü.  

Stres ve korku düzeyi hiç düşmedi 

İstanbullulardan her ay gerilim, memnunluk ve ömür memnuniyetleri için 0 ve 10 ortasında bir puan vermeleri istendi. Gerilim puanının yıl boyunca 7’nin altına düşmediği görüldü. Cinsiyete nazaran incelendiğinde bayanların gerilim düzeyi yıllık ortalama 7,9 iken erkeklerde bu düzey 7,1 olarak hesaplandı. 

Alt sosyoekonomik düzeydeki iştirakçilerin ortalama gerilim düzeyi 7,6, orta sosyoekonomik düzeydeki iştirakçilerin 7,4, üst kümeye ilişkin iştirakçilerin ise 7,2 olarak ölçüldü. İşinden mutlu olduğunu belirten iştirakçilerin gerilim düzeyi 6,8 iken işinden şad olmadığını belirten iştirakçilerin gerilim düzeyinin 8,2 olduğu görüldü. 

Katılımcıların dert durumları incelendiğinde genel ortalamanın 7,4 olduğu görüldü. Çalışmayan iştirakçilerin ortalama tasa puanı 7,9 olarak ölçüldü. İş arayan iştirakçilerin tasa düzeyinin ise 8,2 olduğu görüldü. 

Mutluluk oranı ortalamanın üzerine çıkamadı 

İstanbulluların en memnun olduğu ayın, 10 üzerinden 5,3 puanla ekim ayı olduğu görüldü. Memnunluk ve ömür memnuniyeti ise yıl boyunca en yüksek 5,3 ve 5,1 puana çıktığı görülürken bayanların daha çok aile ortamında, erkeklerin ise iş ortamında; tartışmaya girdiği sosyoekonomik statüye nazaran değerlendirildiğinde ise sosyoekonomik düzey düştükçe aile ortamındaki tartışmaların arttığı görüldü. 

İşten çıkarılma kaygısında artış görüldü 

Alt sosyoekonomik statüye sahip dört iştirakçiden biri, işten çıkarılmaktan korktuğunu belirtti. İştirakçilerin sosyoekonomik düzeyi düştükçe işten çıkarılma dehşetinde artış görüldü.