Asbestli Sao Paulo gemisinin söküm için İzmir Aliağa’ya getirilmesine bakanlık onayı çıkması reaksiyonlara yol açmıştı. İSİG Meclisi’nin bugün yayımladığı Aliağa’daki personel vefatları raporunda asbestin iş cinayetleri üzerindeki tesirleri ortaya kondu.
İçinde 600 ton asbest barındırdığı belirtilen uçak gemisi NAe Sao Paulo’nun, söküm için İzmir Aliağa’ya gelmesine Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın onay vermesinin akabinde, Emekçi Sıhhati ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG Meclisi) Aliağa’daki personel vefatları raporu dikkat çekti.
İSİG Meclisi, son 9 yılda İzmir Aliağa Gemi Söküm Tesisleri’nde yaşanan personel vefatlarını raporlaştırdı.
Raporda yüksekten düşme, zehirlenme, boğulma, obje çarpması, servis kazası üzere nedenlerle 2013-2022 yılları ortasında Aliağa’da en az 97 emekçinin hayatını kaybettiği belirtildi.
Bu ölümlerin içerisinde asbestten ötürü hayatını kaybedenler yok lakin, kelam konusu unsur nedeniyle ilerleyen yaşlarda bilhassa akciğer kanseri olan binlerce çalışanın olduğu belirtiliyor.
Asbestin teneffüs sistemi başta olmak üzere sıhhat üzerine iki küme tesiri olduğunun altı çizilen raporda, bunların kanser dışı hastalıklar ve kanserler olduğu vurgulandı.
Bu kanserlerden mezotelyomanın ise, günümüzde tam bir tedavisinin olmaması nedeniyle en ağır ve öldürücü olan kanser çeşidi olduğunun altı çizildi.
‘HİNDİSTAN VE PAKİSTAN İLE YARIŞIYORUZ’
Uçak gemisi NAe Sao Paulo’nun, söküm için Aliağa’ya gelmesine Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın mayıs ayında onay verdiği ortaya çıkmıştı.
İSİG Meclisi’nin üç kısımdan oluşan kelam konusu raporunun birinci kısımda, Sao Paulo uçak gemisinin Aliağa’ya gerçek yola çıkması sonrası asbest konusu işlendi ve şöyle denildi:
“Dünyanın birçok ülkesinde söküm süreci onayı almamış bu geminin sökümüne müsaade verilmesi, Türkiye’nin nasıl bir çöplük haline getirildiğini göstermektedir. Bu alanda yarıştığımız ülkeler ise Bangladeş, Pakistan ve Hindistan.”
Asbestin (amyant) ısıya, aşınmaya, kimyasal unsurlara epey güçlü yapıda bir mineral olduğu bilgisi verilen raporda, bu hususun 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra kansere neden olduğunun tespit edildiği ve ‘öldürücü toz’ olarak nitelendirildiğinin altı çizildi.
Ancak buna karşın bu unsur, Türkiye’de personelleri tehdit etmeye devam ediyor.
Kaynak: İSİG Meclisi
HER YIL 100 BİN EMEKÇİ ASBESTE MARUZ KALIYOR
Sağlık Bakanlığı’nın yayımladığı Türkiye Asbest Denetimi Stratejik Planı dokümanında, 2012’de asbest ile kırsal alanda temas etmiş 1 milyon kişinin olduğu ve bunların yaklaşık yüzde 33’ünde asbest nedenli hastalıklar gelişecek ölçüde asbest ile temas olduğu ve toplamda 473 köyde asbest içerikli toprak kullanıldığı belirtilmişti.
DSÖ datalarına nazaran ise, dünyada 125 milyon kişi çalışma ortamlarında asbeste maruz kalıyor ve ILO datalarına nazaran her yıl 100 bin personel, çalışma ortamlarında asbeste maruz kalmalarının yol açtığı hastalıklar nedeni ile ölüyor.
‘SADECE GEMİ SÖKÜMÜNDE DEĞİL, HER YERDE VAR’
“Gemi sökümü ile tekrar gündeme gelse de asbest sorunu her yerde” denilen raporda, şu tabirlere yer verildi:
“Özellikle yıllardır süren kentsel dönüşüm süreçlerinde üzeri örtülen bir husus. Halbuki asbest yıllarca bina üretiminde kullanıldı: Çatı, yer ve tavan kaplamaları, yalıtım gayeli püskürtme kaplamalar, yangına sağlam yalıtım panelleri, kaloriferler, kazanlar, asbestli çimentodan imal edilmiş eserler, conta elemanları, atık su boruları ve derzlerde.”
Kaynak: İSİG Meclisi
İŞ CİNAYETLERİNİN YÜZDE 28’İ GEMİ SÖKÜMDE
Raporun ikinci kısımda ise, iş cinayetlerinin yüzde 28’inin gemi sökümde ve yüzde 27’sinin de metalde olduğu belirtildi ve “Yani personel ölümlerinin yarıdan fazlası bu iki kesimde meydana gelmektedir” denildi.
“Özellikle gemi söküm bölümüne dikkat çekmek istiyoruz. Son bir yılda bu dalda gerçekleşen 7 personel vefatı kulağa az gelebilir” denilen raporda, şu sözler dikkat çekti:
“Zira Türkiye’de her yıl 2 bin civarında emekçi çalışırken ölüyor. Lakin ilçede 1500 civarında gemi söküm personeli bulunduğunu, oran olarak baktığımızda Aliağa gemi söküm dalındaki ölümlerin oranının Türkiye’de resmi olarak açıklanan emekçi vefat oranının 30 katına denk geldiğini belirtirsek durum daha düzgün anlaşılacaktır.”
Öte yandan, raporun üçüncü ve son kısmında ise, 2013-2022 periyodunda Aliağa’da meydana gelen iş cinayetlerinin yıllara, istihdam biçimlerine, işkollarına, nedenlerine, yaş kümelerine ve örgütlülük durumuna nazaran dağılımı paylaşıldı.