Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Vazifelisi Dr. Huriye Göncüoğlu Bodur’un 2007’de hazırladığı tez çalışmasındaki fikirle ortaya çıkan ve 2019’da kurulan Bayan Balıkçılar Derneği, çalışmalarına devam ediyor. Su Ürünleri Merkezi Birliği datalarına nazaran, Türkiye’de 20 bin kayıtlı balıkçı bulunurken bu sayının üçte biri bayan balıkçılardan oluşuyor.
Kadın Balıkçılar Derneği, kurulduğu günden bu vakte kadar balıkçılık alanında çalışan bayanların bilgilenip iktisatta daha fazla kelam hakkı olması için Karadeniz’den Akdeniz’e kadar çalışmalarına sürdürüyor. Yürüttükleri çalışmalar hakkında soruları yanıtlayan Dernek Başkanı Sevinç Üsküplü, 30 yıldan fazla bir müddet balıkçılık bölümünde faal olarak bulunduğunu, 3 yıl önce dernek başkanı olarak göreve başladığını belirtti.
“TEK BAYAN SİVİL TOPLUM KURULUŞU”
Üsküplü, “Dernek, Türkiye’nin denizcilik dalında hizmet veren tek bayan sivil toplum kuruluşu. Bayanlar bölümde art planda kalıyor. Bu türlü bir oluşumla bayanlar bölüme daha fazla katkı sağlayacak” sözlerini kullandı.
Dr. Huriye Göncüoğlu Bodur’un 2007 yılında hazırladığı tez çalışmasının sonuçlarının 2010’da ortaya konulduğunu, ve devamındaki süreçte bayan balıkçılara çok daha rahat halde ulaşabildiklerini söz eden Üsküplü, derneğin kurulduğu 2019 yılından sonra bölümün bayan çalışanlara erişiminin çok daha kolaylaştığını anlattı.
Doğa ve adil bir toplum için çalışan bayanlar olduklarına söyleyen Üsküplü, bayan balıkçılar ortasında peyzaj, iklimlendirme, lojistik üzere farklı kesim ve mesleklerde çalışan şahısların olduğunu aktardı.
“ÇOK BÜYÜK BİR SAYI OLARAK KARŞIMIZA ÇIKIYOR”
Üsküplü, “Ama alışılmış ki önceliğimiz bayan balıkçılar. Zira küçük ölçekli aile balıkçılığının temelini de bayan balıkçılar oluşturuyor. Her balıkçı ailede ortalama olarak bir bayan balıkçı var diye de göz önüne alırsak, bu çok büyük bir sayı olarak karşımıza çıkıyor. Karadeniz’den Ege’ye, Akdeniz’deki Samandağı’na kadar binlerce bayan balıkçı var. Lakin bunlar görünür değil. Biz bu manada varız ve bunun için yola çıktık” dedi.
Balıkçılığın yalnızca erkek mesleği olarak bilinmesinin çok yanlış bir algı olduğunu lisana getiren Sevinç Üsküplü, şunları söyledi:
“BALIKÇILIKTA YALNIZCA ERKEKLER YOK”
“Erkek hâkim bu meslekte bayanların da gücünü göstermek için varız. Balıkçılıkta yalnızca erkekler yok. Burada bayanların görünür olması çok önemli. Bu da nasıl olacak, teknelerine hissedar olacaklar. Kooperatiflerinde görünür olacaklar, ortak olacaklar. Karar alıcılar bayanları gördüğü, bunların görünürlüğü arttığı takdirde erkek hâkim bir meslek olmaktan çıkacak, omuz omuza, eşit çalışma kurallarının sağlandığı ortam sağlanacak. Biz bilhassa gençlerimiz, bayan balıkçı adaylarımız için çabalıyoruz.”
Üsküplü, bayanların dalda kelam sahibi olması ve bilinçlenmesiyle balıkçılık bölümünde gösterdikleri performansın Türk iktisadına de katkı sağlayacağını belirtti.
“KADIN NEDEN GÖRÜNÜR OLMASIN”
Üsküplü, “Kadın neden görünür olmasın? Ekonomimize de büyük katkısı olur. Bayan güçlendiği vakit mesken iktisadına katkısı çok büyük oluyor. Bunu merkezimiz ve derneğimizin katkısıyla devletimiz gördü. Her yıl küçük ölçekli balıkçıya teşvik verilir” diye konuştu.
Üsküplü, bayan balıkçılara verilen teşviklerin artırıldığına dikkat çekerek, kelamlarına şöyle devam etti:
“ÇOK KIYMETLİ BİR ADIM”
“Bu çok değerli bir adım. Büyük yankısı olan bir şey. Bu yıl bunun (verilen teşvikin) yüzde 30-35 artırılacağı söyleniyor. Bayan balıkçıların, bu alanda bilgilendikçe, güçlendikçe ve bir epey iktisada de katkıları fazla oldu. Küçük ölçekli aile balıkçılığında ağ birleştirme, ağ donatma, tamir ve örme işleri çoklukla kadınlardadır. Ekseriyetle bayanlar birleştirir, tamirat yapar ve eşlerine büyük yardımcı olurlar. Kendi teknelerinde canla başla çalışırlar, üretirler. Fakat bayan balıkçılar art planda kalmaktadır. Karar alıcılar bu yüzden görememektedir. Bayan balıkçılar daha fazla teknelerine pay sahibi olsalar, kooperatiflerinde görünür olurlar, karar alıcılar görür ve gerekli atılımlar yapılır.”