Merkel yeniden devrede: Konu mülteciler değil

Uğurcan Yardımoğlu

Zengin doğalgaz kaynaklarının bulunması sonrası Doğu Akdeniz, 2000’li yılların ortasından itibaren dikkatlerin en çok çevrildiği bölgelerden biri oldu.Türkiye ile Yunanistan ortasında Doğu Akdeniz’in Batı sonlarında yaşanan ikili gerginlik de çok taraflı bir boyuta ulaştı. Yunanistan, Türkiye ve kıyıdaş ülkeler haricinde ABD, Fransa ve Almanya ile Avrupa Birliği (AB) ve NATO üzere memleketler arası kuruluşlar da devrede.

Yunan basını eski Almanya Başbakanı Angela Merkel’in AB ve Türkiye ortasında arabulucu rol için milletlerarası siyaset sahnesine dönüş yapacağını, bu diplomatik teşebbüsün Yunanistan’ı da direkt ilgilendirdiğini yazdı.

Merkel’in memleketler arası sıkıntılarda uzun yıllara dayanan deneyimi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la güzel ilgilerinden ötürü bu vazifeye uygun bulunduğu tabirlerine yer verildi.

Haberlere nazaran Doğu Akdeniz bölgesinde yeni tespit edilen yataklardaki doğalgazın Batı’ya aktarılabilmesi için Türkiye’nin müsaadesi gerekiyor. Türkiye tarafından tanınmayan Güney Kıbrıs idaresinin de yeni kaynaklara yakın olduğu tespit edildi.

Türkiye’nin son birkaç yıldır Doğu Akdeniz’de uyguladığı siyasetin temelinde, “bölgedeki güç oyununda dışlanamayacağı”, “Türkiyesiz projelerin işlemeyeceği” fikri yer alıyor.

MAVİ VATAN’DA NE OLMUŞTU

Türkiye’nin Mavi Vatan olarak isimlendirdiği denizlerdeki egemenlik hakları geçtiğimiz yıllarda Yunan tezleri ve onları destekleyen Batılı güçlere karşı savunulmuştu.

Yunanistan’ın Girit, Kerpe, Kos ve Meis adalarını öne sürerek ilan ettiği kıta sahanlığını tanımayan Türkiye, bu adaların karasularının bittiği noktadan itibaren başlayarak çizdiği bir haritayla Doğu Akdeniz’deki Batı sonunu ve genel konumlanışını Birleşmiş Milletler (BM) aracılığıyla dünyaya ilan etti.

Türkiye, Oruç Reis ve başka sismik araştırma gemilerini bölgeye göndererek hidrokarbon arama çalışmalarına sürat verdi.

Yunanistan’ın tersine 1982 tarihli BM Memleketler arası Deniz Hukuku Kontratını tanımayan Türkiye, kıta sahanlığı ile ilgili tezlerini hakkaniyet ve adaların coğrafik pozisyonu unsuru üzerine inşa etti.

Türkiye ana kıtasına yalnızca 2 kilometre, Yunanistan ana karasına 580 kilometre arada olan, 10 kilometre kare yüzölçümlü Meis adasını gündeme taşıyan Ankara, Atina’nın bu adanın kıta sahanlığını kullanarak Doğu Akdeniz’de 40,000 kilometrekarelik ekstra deniz suyu elde etmeye çalışmasını örnek olarak gösteriyor.

Bölgeye farklı devirlerde hem sivil araştırma hem de savaş gemileri gönderen Türkiye, güç kaynaklarının sıkıntısız ve istikrarlı bir formda çıkarılıp pazarlanması için hem Türkiye ile Yunanistan hem de tüm kıyıdaş ülkeleri içerecek halde bir müzakere masası kurulması daveti yapıyor.

Yunanistan ise AB’ye Türkiye’ye müdahale etme davetleri yapmıştı. Yunanistan’ın stratejisi, maksimalist tezlerini Batılı güçlerin dayanağıyla elde etmek.

FRANSA GÜÇ ELDE ETMEYE ÇALIŞTI, ALMANYA DİYALOG ARADI

Fransa Doğu Akdeniz krizinde Yunanistan’a ABD ile birlikte açıkça dayanak olmuştu. Fakat Almanya, diplomasi yürütmeyi tercih etmişti. Periyodun Almanya Başbakanı Angela Merkel Türkiye ve Yunanistan ortasında diyalog kurulmasına yönelik çalışmalar yürütmüştü. Alman sermayesiyle Türkiye’nin sıkı bağlantıları Alman devletini krizi tırmandırmaktan çok diplomasi aramaya yöneltmişti. Görünen o ki tekrar Almanya bu olayda da birebir fonksiyonu üstlenecek

Yunan basınının AB’nin Türkiye’nin müsaadesini isteyeceğini argüman etmesi ise Batı’nın Türkiye’ye yönelik çizgisinde ‘tavizkar’ bir değişiklik manasına geliyor. Bunun nedeni ise AB’nin Türkiye’yle ‘mülteci anlaşması’nın bozulmasını istemiyor oluşu. Türkiye, mültecileri AB’nin hudutlarından uzak tuttuğu için Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin suyuna gidiliyor olabilir.