Murat Ülker röportaja başladı… İlk konuğu kim oldu… İş hayatının püf noktaları

Mürsel Özçelik ve arkadaşları ile uzun yıllardır ortak olduğunu tabir eden Murat ülker, “Ortaklığımız bizim tıpkı alandaki daha küçük işimizi birleştirip, kaynak aktararak beraberce büyüyerek oldu; çok başarılı olduk. Hala Penta’nın denetim payını koruma ederek halka açıldık; büyümeye devam ediyoruz. Penta Takımımız benim çok güvendiğim bir tertip; bu grup ile gerek paydaşlık ve sinerji, gerek iş yapış halimiz çok başarılı bir örnek oldu” diye yazdı.

“Bu röportajda hem Mürsel beyefendisi tanıyacak, hem de onun görüşlerini öğreneceksiniz; Penta şirketimizi nasıl dönüştürdüğünü ve şu anda vuku bulan konjonktürün değişimini nasıl yönettiğini, yakın gelecekte neler beklediğini bulacaksınız” diyen Murat Ülker’in muratulker.com’daki röportajı şöyle:

1. “Bireysellik” ya da “En Düzgün Ben” olma kavramı farklı his, fikir ve davranışlara sahip olmakla anlatılıyor. Bundan 30 yıl öncesine gidersek bugün olduğunuz “birey”e ya da “ben”e dönüşme öykünüz nasıl başladı? Nasıl bir aile ortamı eşlik etti size? Seçimlerinize olan katkısını düşününce bugünkü “sizi” oluşturan değerlerinizle birlikte, memnunluğu, itimadı, sadakati tanımlama haliniz hasılı dünyaya bakış açınız nasıl şekillendi?

Öncelikle ikiz olarak doğduğum için anne karnında biz kavramı benim için oluşmaya başladı. Sonrasında altı çocuklu bir ailenin en büyük erkek çocuğu olmam, küçük yaşta, şimdi 7-8 yaşlarımda, babamın atölyesinde marangoz-mobilyacı çırağı olarak çalışmaya başlamam, babam ve ailem ile birlikte biz kavramını oturttu. 11-12 yaşlarında âlâ bir marangoz kalfası (ustası) olmam ve okul hayatındaki bilhassa matematik ve fen derslerindeki muvaffakiyetim özgüven manasında beni çok besledi. Fakir lakin çalışkan bir ailenin modülü olmam ve hayatta sahip olduklarımıza şükretmek ve sahip olmadıklarımıza haset etmemek, kafayı yormamak bunun yerine yalnızca çalışmak ve başarılı olmak bugünkü kişiliğimin oluşmasında çok büyük katkı sağladı.

Bireysel mutluluğun biz olabilmekten ve paylaşmaktan geçtiğine inanan biriyim. Palavrasız bir ömrün inanç ve sadakati oluşturan en değerli bileşen olduğunu düşünüyorum. İnsanlara birinci tanıdığımda tam puan veririm. Yaşadıklarım ve gördüklerim ile puanlar değişebilir. Hülasa bende bu hayatta kim ne yaparsa kendine yapar kültürü vardır. Düzgünlük yapan da kötülük yapan da kendine yapar, kendi kazanır ya da kaybeder. Bu kanıda olmam tahminen de etrafımda benzeri düşündeki insanların çoğalmasını sağladı.

2. Gün içinde “iyi olma” halinize katkı sağlayacak, iş ve özel hayatınızı istikrarda tutmanıza takviye olacak “kısa bir mola” diyebileceğiniz size özel anlar yaratabiliyor musunuz?

Çevremde bilhassa gençlerin eğitim hayatı ile ilgilenmek, onlara takviye vermek ve şirketin genç çalışanları ile özel sohbetler yapmak bana çok uygun bir mola oluyor. Ayrıyeten müşteri ziyaretleri ve toplantılar da mola kıvamında oluyor. Misyonum ve yaşım prestiji ile gün içerisinde işleri her ne kadar yakın takip etsem de eskisi kadar ağır bir gündemim olmayabiliyor, bu manada üst idarenin güçlü olması hayatımı çok kolaylaştırıyor.

3. Ağır gündemleri yönetmek ve aciliyeti yüksek kararları vermek yeterli bir vakit planlaması da gerektiriyor. Bunun formülü nedir? Örneğin bir haftanızı nasıl planlıyorsunuz?

Son yıllarda üst idaresi güçlendirmeye ve yetkinliği yüksek arkadaşları pozisyonlandırmaya kıymet verdim ve planlamalarımı da daima buna nazaran yaptım. Son devirde yaptığımız idare değişikliği ile murahhas aza olmam benim için kıymetli bir karar oldu; zira uzun yıllardır deneyime sahip olduğum bir dalda artık gündelik işlerin yoğunluğundan kendimi bir nebze dışarıya çıkartabildim ve son yıllarda yetkinliğe sahip insanları yetiştirmiş olmak da bana değerli bir vakit serbestisi getirdi. Artık vaktimi daha çok şirketi temelden etkileyecek, şirkete değerli katkı sağlayacak gerek finansal bahislerle ilgili gerek müşteri ve tedarikçi tarafında ve asıl kıymetlisi teknoloji tarafında çalışanlarımızın ve üst idarenin hayatını kolaylaştıracak biçimde yönlendirmeye ayırıyorum ve planlamamı buna nazaran yapıyorum. Bunun formülü yaptığımız işleri öbür takımlara aktararak hakikat delegasyonu sağlamak, işin içeriğine uygun insan yetiştirmek ve insanların bu işleri hakikaten yapabileceğinden emin olmak.

4. Yeni fikirler üretme ve hayata geçirme hüneri çok değerli. İnovasyon, yaratıcılık, gündemi takip etmek, üretmek için çok kritik fakat bunun yanı sıra bir fikri yakalamak, fikri uygulamaya geçirebilmek daha kıymetli. Bunun için nasıl fırsatlar sağlamak gerekir? Neye gereksinim var? Üst idarenin üzerine düşen en büyük sorumluluk nedir? Siz bu hususta Penta Teknoloji’de nasıl bir yol izliyorsunuz?

İnovasyon idare bakış açısıyla iki biçimde oluyor; işi şahsen yapanların işi daha güzel yapmak ismine ürettikleri fikirlerde kapsayıcı ve destekleyici olarak. Böylelikle operasyonları yürüten çalışanların işini ve meselelerini daha uygun anlayabiliyor, sürece katkıda bulunabiliyor ve vakit zaman da daha üstten bir bakış açısıyla tahliller sunabiliyoruz. Teknoloji dünyasının sağladığı fırsat ve kolaylıkları işlerimiz ile en uyumlu formda kullanmak temel felsefimiz. Bu da süreci yöneten ve teknolojiyi üreten insanları tıpkı yerde konumlandırmaktan geçer. Geçmişimin mühendisliğe dayanıyor olması, uzun yıllardır Bilişim Sektörü’nde yer almanın getirmiş olduğu bilgi birikimimin ve deneyimimin olması ve şirketin kurucusu ve uzun yıllar müddetince yöneticisi pozisyonunda olmamdan ötürü burada işin her ayrıntısına girecek halde değil lakin kıymetli gördüğüm alanlara müdahale edecek formda kendimi konumlandırıyorum. Ayrıntılara inmek değil lakin işin gidişatında problemler gördüğümde hususları yanlışsız alanlara yönlendirmek ve insanların işini hızlandırmak ve verimliliği artırmak olarak söyleyebilirim.

5. Sizce Âlâ liderliğin tek bir formülü var mı? Liderlik bir usul mıdır? Liderlik sizce neleri içerir? Kendi tecrübenizden çıkarak anlatır mısınız?

Öncelikle başkan kişinin olmazsa olmaz özelliği dürüstlüğü ve güvenilirliğidir. Önder kesinlikle dengeli olmalıdır. Temelinde bu husus beyaz bir yüzeyde en ufak bir lekenin dahi fark edilmesine misal, o beyazlığın devamlılığını sağlamaya gereken değeri vermek gerekir. Bu yüzden öncelikle yeterli bir başkanın insani hususlarda zaafı olmamalı ya da bunu göstermemelidir. Tutkulu olmalı, çalışkan olmalı ve çalışanları gönülden yönetebilmelidir. Kurallar var ise çekinceleri ile açıklayabilmeli, çalışanlardan gelen bu çekinceyi bertaraf edecek uygulamalara ve gerekirse kimi kuralları kaldırmaya açık olmalıdır. Yalnızca iş odaklı olmak âlâ bir liderlik olmayabiliyor. Dolayısı ile muvaffakiyet odağından sapmadan hisleri yönetebilmek ve çalışanlar ile empati yapabilmenin güzel bir liderlik özelliği olduğunu düşünmekteyim.

6. Dünya süratli ve radikal biçimde değişiyor. Teknoloji ihtilali şirketleri zorluyor. Yalnızca şirket hayatlarımız değil bu değişimden özel hayatlarımız da etkileniyor. Var olan şirket kültürleri şirket hayatı – özel hayat ikilemini dengelemek için kâfi mi? Penta’da bu kültür nasıl konumlanıyor? Penta Teknoloji’nin bu kapsamda odağına aldığı en değerli kıymet hangisidir? Kıymet değişikliğine muhtaçlık var mı? Bunu bir zincire benzetirsek olması gereken halkalar neler? Bu halkaları üst idare nasıl destekliyor?

Öncelikle içinde bulunduğumuz bölüm ve tecrübelerimiz teknolojiyi en âlâ biçimde kullanmamıza katkı sağlıyor. Bu bahiste şanslıyız. Her şeyden evvel Penta Teknoloji, işini çok âlâ yapmaya çalışırken çalışanların sıhhatini ve iyiliğini önceliklendiren, bireylere kıymet veren ve bunu hissettiren bir kültüre sahip. Penta Teknoloji’nin bedelleri de esasen bütün söylediklerimi dayanaklar. Etik, çeşitlilik ve kapsayıcılık, itimat, muvaffakiyet ve en kıymetlisi insan odaklılık.

7. Penta Teknoloji’nin vizyonunu, (misyonunu) hem tüketicilerine, hem de çalışanlarına anlatan bir bildiriniz var mı? Neyi söz ediyor, niye? Bundan sonraki periyotta bu vizyonu gerçekleştirmek için sizin Penta Teknoloji’de düşündüğünüz daha evvel paylaşmadığınız fikirleriniz, projeleriniz nelerdir?

Biz Penta Teknoloji’yi kurarken aslında yalnızca bir şirket değil, Türkiye’yi teknolojiyle buluşturma hayalimizi inşa ediyorduk. Vizyonumuz, iş ortaklarımızın daha güçlü ve rekabetçi olmasına dayanak olmak, bu seyahatte birlikte büyümek. Yani, yalnızca bir teknoloji dağıtıcısı olmak değil, Türkiye’nin önder ve katma bedelli teknoloji dağıtıcısı olmak istiyoruz.

Misyonumuz da bu vizyonu gerçekleştirmek için neler yaptığımızı anlatıyor. Biz, teknolojiye yalnızca iş olarak bakmıyoruz. Onu bir paha olarak görüyoruz ve bu pahası en âlâ formda sunabilmek için yenilikçi tahliller geliştiriyoruz. İş ortaklarımızın verimliliğini artırırken, onların iş süreçlerini daha tesirli hale getiriyoruz. Bu da tüm paydaşlarımız için manalı bir seyahat. Tüketicilerimize en düzgün teknolojiyi sunarken, çalışanlarımızla da Türkiye’yi dönüştürme motivasyonumuzu paylaşıyoruz.

Bu bizim için bir işten öte, bir misyon, bir hayal. Ve bu hayali birlikte gerçekleştirmekten büyük heyecan duyuyoruz.

8. Dijital dönüşüm sizi rekabetçi yapabilecek bir seyahat süreci. Pekala bu süreç nerede ve ne vakit tamamlanacak, duracak mı? Türkiye ve Dünya bu hususta nerede ayrışıyor? Dönüşümü başarılı yahut başarısız olarak kıymetlendirmek için hangi kriterlere dikkat etmek gerekiyor? Siz bu hususta nitekim sonucu değiştirecek neler yapıyorsunuz?

Her şeyden evvel bu bir bitmeyen seyahat vakit zaman muhakkak bir olgunluğa gelindiğinde yavaşlayabilir. Lakin teknoloji çok süratle değişip geliştiği için bizim de teknolojinin yeni sunulan imkanlarından faydalanarak Penta Teknoloji’yi ileri taşımak ve iş ortaklarımıza daha âlâ sürdürülebilir hizmet vermek maksadı ile teknoloji altyapımızı daima yenileme ve geliştirme gereksinimimiz oluyor. 8-10 senede bir ise esaslı değişikliklere gitmek gerekebiliyor.

Dünyadaki rakiplerimize baktığımızda vakit zaman biz önde oluyoruz, vakit zaman ise rakipler öne geçebiliyor. Lakin şu anda hem rakipler hem dünyadaki başka dağıtıcılar ortasında yeterli durumda olduğumuzu söyleyebiliriz. Gelişmiş ülkelerde BT yatırımlarının ülkemizden çok daha fazla olduğunu görüyoruz.

Dönüşümün başarılı olmasında iş süreçlerini yanlışsız anlayıp çalışanların ve müşterimizin işini kolaylaştıracak, kolaylaştıracak ve yanlışsız süreç yapmasını sağlayacak sistemler kurulması en kıymetlisi. Müşterilerimizin bizim onlara sağladığımız portalden işlerini yürütürken yaşadıkları tecrübe ve bizlere verdiği geri bildirimler rakipler ile olan farkımızı ortaya koyuyor. Sonuçta sade ve tahlil odaklı dijitalleşme ve müşterilerin işini basitçe sağlıklı bir formda yönetebilmesi bu manada temel muvaffakiyet kriteri.

9. CEO’lar daha çok mühendis ya da finansa kökenli oluyor. Bunun nedeni nedir? CEO olmak için bir yaş var mı? İş yerinde genç yaşlı ayrımına sahiden inanıyor musunuz? Bu yeni periyoda ve değişime gençlerin hazırlanması konusunda neler düşünüyorsunuz? Ya da yaşlıların onlarla çalışırken dikkat etmeleri gereken hususlar var mı? Neden? Bu bölümler orta yahut uzun vadede vakitlerini en çok neye harcamalılar? Kendileri için yatırım yapabilecekleri en değerli konular/yetkinlikler neler olmalı? Çalışanlarınızı nasıl hazırlıyorsunuz yeni döneme!

CEO’ların mühendis ya da finansçılardan tercih edilmesi analitik düşünme, finans bilgisi, sonuç ve tahlil odaklı olmalarından kaynaklanıyor. Farklı disiplin eğitimi alınmış olsa da matematik yeteneği uygunsa, tutkulu ve başkan bir kişiliğe sahipse neden olmasın.

CEO’larda en az 15-20 yıl iş deneyimi kural olmalı. Şayet çok zeki ve yetenekli ise bu mühlet bir ölçü kısalabilir. İş yerinde dinamizm ve deneyimden faydalanmak için yaş dağılımı değerli, yalnızca makul bir yaş kümesinin istihdamını çeşitlilik ve kapsayıcılık açısından da sağlıklı bulmuyorum. Tertip istikrarlı olmalı ve her yaştan çalışanı içinde barındırmalı. Kimi gençler muvaffakiyetleri ile içeride yükselmeli ve örnek olmalı.

Her yaş kümesi öncelikle empati yaparak öbür yaş kümesini ya da başka bireyleri anlamalı ve müsamaha ile karşılamalı, yargılamaktan kaçınmalı. Bu manada şirket kültürümüzün hayli destekleyici olduğunu düşünüyorum.

İnsan Kaynakları ünitemiz her sene yetenek idaresi kapsamında şahsî ve mesleksel gelişim için birçok eğitim gerçekleştirmektedir. Bunun yanı sıra yüksek lisans yapanlara iş vaktinde yardımcı olunmaktadır. Kâfi ki çalışanlarımız kendini geliştirme çabasında olsun. İngilizceden liderlik eğitimlerine, iş güvenliğinden finansal okur müelliflik eğitimine kadar çalışanlarımıza sunduğumuz birçok eğitim mevcut.

10. İdare Konseyinden ne yarar görüyorsunuz? İdare Kurulu’nda ne üzere değişikliler yapardınız? Yönetim Kurulu performansı nasıl ölçülmeli?

İcra grubundan çok idare konseyinin bir üyesi olduğum için bu soruya yanıt vermemem daha uygun olacaktır, diyen Mürsel bey ısrarım üzerine kelamlarına şöyle devam etti:

Penta Teknoloji 1990 yılında üniversite arkadaşlarımla bir arada kurduğumuz ve bir start-up olarak hayata başlamış bir şirket. O devirde bir start-up’ı yönetmek; hudutlu kaynaklarla büyük gayelere ulaşmaya çalışmak manasına geliyordu. Süratle değişen teknoloji dünyasında ayakta kalabilmek için esnek ve yenilikçi olmak zorundaydık. Lakin bu zorluklar, birebir vakitte bize dayanıklılık, yaratıcı sorun çözme yetenekleri ve işimizi tutkuyla büyütme motivasyonu kazandırdı. Yıllar içinde büyüyen bir şirket olarak da muvaffakiyetin yalnızca sayılardan ibaret olmadığını ve kurumsal yönetişimin de kritik değere sahip olduğunu daha âlâ anladık.

Yıldız Holding’in bünyesine katıldıktan sonra ise bir şirketin idare konseyinde -karar sisteminin içinde- yer almanın yanı sıra bu şuranın farklı disiplinlerde profesyonel bireyleri barındırmasının şirketlerin muvaffakiyetinde kritik bir değere sahip olduğunu gözlemledim. Her disiplinin kendine has bir bakış açısı, bilgi birikimi ve tecrübesi vardır. Bu çeşitlilik, idare konseyinin karar alma süreçlerinde daha kapsamlı ve istikrarlı değerlendirmeler yapabilmesini sağlar. Münasebetiyle idare heyetinin bir şirketin sürdürülebilir muvaffakiyetini destekleyen, denetleyici ve en değerlisi bilgi birikimi ve deneyimleriyle rehberlik sağlayan kritik bir yapı olarak öne çıktığını düşünüyorum.

11. Yapay zekanın ehemmiyetini artık anlatmaya bile gerek yok. Kurumsal dünyadaki kullanımı bir yana, hakikat bilgiye olan erişimi kolaylaştırması sayesinde hepimiz için itici bir güç pozisyonuna geldiği aşikâr. Sizce işinizde yapay zekâ daha çok verimliliği arttırmaya mı fayda yoksa yaratıcılığı, yeni eser geliştirmeye mi dayanak olur?

Bu şirketi kurarken ve Penta Teknoloji bu noktaya gelene kadarki süreçte teknolojiyi yakinen takip etmeye başladım ve her vakit bunun uygulamalarını yaptım. Bugün şirketimizde bu bahiste öncü oldum. Yapay zekâ çok değerli bir gelişme, önümüzdeki yıllarda gerek verimliliğin artırılması gerek yeni eserlerin geliştirilmesini desteklemesi ismine kıymetli katkılarda bulunacak. Şu anda benim niyetim verimliliğin artırılması tarafında kullanıldığı biçiminde. Tekrar eden süreçlerin daha verimli bir halde yapılması konusunda bir faydası olduğunu görüyorum ancak gelecek devirde kullanımının farklı alanlara da genişleyeceğini düşünüyorum.

12. Şirketinizde yapay zeka ne ölçüde, hangi işlerde kullanılıyor? İş yapış hali ve verimliliğinde ne üzere farklar var? Bu iş nereye varacak?

Bu işi kurduğumdan beri her etapta yeni teknolojilerin uygulanmasını destekledim ve dalımızda öncü olmak ismine daima yenilikler, farklılıklar yapmaya uğraş ettim. Bunlardan bir tanesi olan ve başarılı bir halde uygulanan Türkiye’nin birinci B2B e-ticaret sitesi olan Bayinet’i 1997 yılında hayata geçirdik. O günden bugüne ise dijitalleşme seyahatimiz durmadı, bilakis daima gelişerek devam etti. Yapay zekâ ile ilgili de şirketin üst idaresine birçok yönlendirmeler yaptım ve bunlar şu anda şirketimizde beden bulmaya başladı. Satış tahminlemesi, robotik süreçlerin uygulanması üzere mevzuları bunlar ortasında sayabilirim.

13. Sizi dinleyenlere uygun bir başkan ve güzel bir çalışan olma konusunda çabucak hayata geçirebilecekleri üçer tavsiye vermek isteseniz bunlar neler olurdu?

Tutkulu ve dürüst çalışma bakış açısı ile hareket etmek, Empati kurarak çalışanları anlamak, içtenlikle dinlemek ve yanlışsız yönlendirmek, Mümkün olan her mevzuda esnek ve çevik olabilmek.

14. Penta Teknoloji birden yüksek enflasyona tabi oldu. Artık bu önlenmeye çalışılıyor. Siz ne bekliyorsunuz? Piyasa görünümü nasıl değişecek? Daha evvel Türkiye’de yaşanan yüksek enflasyonist ortamlarda (örneğin 90’larda) bu geçiş nasıl olmuştu? Siz ne tavsiye ediyorsunuz? Penta Teknoloji’de neler yapıyorsunuz?

Yüksek faiz, enflasyon ve daha istikrarlı kur, faaliyet masraflarını öbür şirketlerde olduğu üzere bizde de artırmakta. Önümüzdeki yıllarda faaliyet masraflarının dolar bazında artacağını kestirim ediyoruz lakin son devirde uygulanan siyasetlerin başarılı olması ile birlikte 2025 yılında işlerimizin bu alanda daha da büyüyeceğini öngörüyoruz. Daha evvel yaşanan ekonomik yavaşlamalarda dövizde dalgalanmaların olması işlerimizin keskin bir halde düşmesine sebep oldu ancak takip eden devirde kuvvetli bir biçimde yükseldi, münasebetiyle bu üzere hareketleri önümüzdeki periyotta tekrar göreceğiz. Her ne kadar bu yıl işlerde sakin bir gidişat olsa ve büyümeler muhakkak alanlarda sonlu kalacak olsa da gelecek yıl işimizde genel olarak büyüme olacağını düşünüyoruz. Gelecek yılın ikinci yarısında bilhassa şirketlerin işletme sermayesine olan muhtaçlıklarının artacağını öngörüyorum. Bu yüzden şirketlerin şimdiden bu alanlarda çalışmaya başlaması kritik kıymet taşıyor. Öbür taraftan enflasyonist ortamda çalışanların da bundan değerli ölçüde etkilendiğini görüyoruz. Bu yüzden bu mevzulara da dikkat etmek gerekecektir.

Odatv.com