Mehmet Hanifi GÜLEL / İSTANBUL
Muz üretiminde gübre kullanımı, yüksek fiyatlardan dolayı yüzde 60 azaldı. Üreticiler gübre fiyatlarındaki artışa karşı, alternatif ürün olan hayvan gübresi kullanmaya başladı. Muz üretiminde gübre kullanımının düşmesiyle 1 milyon tona ulaşan rekoltenin yüzde 20 azalması bekleniyor. Muz üretiminde girdi maliyetlerinin arttığına dikkat çeken sektör temsilcileri, son bir yıldır sera kurulumu için verilen devlet destek miktarının düşürülmesi nedeniyle, yeni bahçe kurulumunun yapılmadığını aktarıyor. Diğer yandan üretimin kısıtlı olduğu bir dönem olması nedeniyle büyük şehirlerde yerli muz fiyatları 25 liradan satılırken, ithal muzun fiyatı 40 liraya kadar çıktı.
“Rekolte 1 milyon tonun altına düşebilir”
Girdi maliyetlerinin üretimde azalmaya neden olacağını ifade eden Anamur Bozyazı Ziraat Odası Başkanı Ahmet Şeref Gümüş, geçen yıl 6-7 liraya ürettikleri muzu zararına, 4 ile 4,5 liraya satabildiklerini söyledi. Bir üretici olarak bir önceki yıla göre bu yıl muz bakımında gübrelemeyi yüzde azalttıklarını belirten Gümüş, “Bu da muzda verimi etkileyecek. Verimde azalmayı sadece muzda değil, diğer tarım ürünlerinde de yaşayacağız. Bütün üreticiler şu anda gübre kullanımını kısıyor. Sadece gübre kullanımı değil, enerji ve su maliyetleri de yüksek. Rekolte de 1 milyon tonun altına düşme olasılığını olduğunu düşünüyorum. Biz muzda yüzde 100 kendimize yeter hale gelmiştik. Fakat plansız ve programsızlıktan dolayı tekrar ithal muza ülkemiz mahkum edilecek” dedi.
Üreticide birinci kalite muzun fiyatı 10- 11 lira
Şu anda muz üretimin daraldığı bir dönem olmasından dolayı fiyatlarda bir yükseliş yaşandığını kaydeden Gümüş, kilosu 10 lira 11 lira civarında üreticiden alındığını aktardı. Muzda birinci ve ikinci kalite olduğunu belirten Gümüş, zincir marketlerin ikinci kalite muzda yaptığı promosyon indiriminin birinci kalite yerli muzun fiyatının düşük olmasına yol açtığını ifade etti. Gümüş, şu an seralarda birinci kalite muzun fiyatı 10-11 liradan, ikinci kalite muzun ise 5-6 liradan alıcı bulduğunu bildirdi. Diğer yandan muzda kayıt dışı üretimin de fiyatları olumsuz etkilediğini iletti.
Ziraat Yüksek Mühendisi Bünyamin Kozak ise, gübre maliyetlerinde son yıllarda yaklaşık 3 kat artış yaşandığını ifade etti. Muzda ciddi anlamda gübre kullanımının azaldığını belirten Kozak, bunun verimde en az yüzde 20 azalmaya yol açacağını söyledi. Kozak, “Türkiye’de son 1 yıldır yeni sera kurulumu yok. Bu; geçen yıl Bakanlığın 20 milyon liraya kadar olan yatırım destek kredisini, 2 milyon liraya düşürmesinden kaynaklanıyor. Sera kurulum maliyetlerinin yükselmesi yeni kurulumları bıçak gibi kesti” dedi.
“Üreticiler hayvan gübresine yöneldi”
Manavgat Ticaret ve Sanayi Odası (MATSO) Başkanı Seydi Tahsin Güngör de, “Üreticiler gübreye alternatif aramaya başladı. Hayvan gübresine yöneldi. Yüksek fiyattan dolayı gübreyi çoğu üretici kullanamıyor. Keza yine enerji, damlama sulama ve ilaç gibi girdilerde ciddi anlamda fiyat artışları var. Bütün sera maliyetlerinde bir önceki yıla göre 2 kat artış yaşandı.
Manavgat bölgesinde 18 bin dönüm muz serası var. Son bir yılda artan sera maliyetlerinden dolayı dönüm maliyeti 300 bin liranın üstüne çıktı ve bölgede sera yapımı durmuş vaziyette. Sektörde bir diğer problemin birinci kalite muzun 10 ile 12 liraya alınması ve marketlerde 25- 30 liraya çikita muz diye satılması. Burada bir tür fırsatçılık yapılıyor” şeklinde konuştu.