Paramparça aşklar ve köpekler*

Binnaz Pike**

Bize bir günah keçisi lazımdı galiba. Keçi bulamadık, köpek oldu. Artık bir “günah köpeğimiz” var. Artık toplumda ne kadar meşakkat, ıstırap, çözülmesi gereken sorun varsa, hepsini bir kenara bırakabilir, daima birlikte sokak köpeklerinin üzerine çullanabiliriz.

HÜDA-Par lideri ve AK Parti listesinden İstanbul milletvekili seçilen Zekeriya Yapıcıoğlu söylemişti Esra Elönü’ne verdiği röportajda, ‘Kuş gribinde tavukları itlaf ettiğimiz üzere, köpekleri de itlaf edebiliriz.’ Hayır, hayır yanlış anlamayın, köpeklerden beşere geçen bir salgın tehdidi yok. Pekala niçin itlaf? Onu zat-ı âlilerine sormak gerek, şahsî varsayımım köpeklerden haz etmiyor oluşu olsa gerek. Sebebi her ne olursa olsun, bu teklifin mantığa ve vicdana sığmadığı yadsınamaz.

Bir canlıyı sevmemek, onu öldürmek için sebep midir? Valla Türkiye’de her şey köpekleri ve hayvanları öldürmek için sebep olmaya başladı ve evet bu ülkede, sevmediklerinizi yahut sizi sevmeyenleri öldürmek, ‘tahammülsüzlük, öfke ve şiddet’ üçü bir aradası, son yıllarda yükselen trend oldu güya.

Şimdi Meclis’e giren beşerler da bu şekil tuhaf açıklamalar yapınca, sokaktaki halk, beşerler ve köpekler ortasında bir savaşın varlığına inanıp, kimi kendini bilmezlerin toplumsal medyada verdiği tavsiyelerle ve de dolduruşlarla şişip, köpek avcılığına soyunuyor. Bir savaş varsa, tek taraflı bir savaş kelam hususudur ve başlatan da devam ettiren de insandır. Köpeklerin bu savaştan haberi bile yok.

Kartal’da (kameralardan görüldüğü üzere) kendi halinde uyuyan mahalle sakini köpek Dursun’u, otomobiliyle üç defa üzerinden geçmek suretiyle öldüren ve buna da kaza diyen Kartal Halk Eğitim Merkezi Müdür Yardımcısı Nihat Dik, mesela, bu savaşın neferlerindendir. Nihat Dik’e bir şey olmaz zira daha evvel de gördüğümüz gibisi sayısız hadisede, hayvan en yabanî biçimde katledilse dahi, yapana yatarı olan cezalar verilmiyor.

Henüz geçen ay İstanbul’un Sarıyer ilçesinde aracına iple astığı köpekle seyahat yapan şoför polis grupları tarafından yakalanıp gözaltına alındı lakin yalnızca 3 bin 36 TL idari para cezasına çarptırılıp isimli makamlar tarafından özgür bırakıldı.

Mart ayında, Kırklareli’nde ‘Köpük’ isimli sahipli yavru köpeği 20 dakika azap ederek öldüren müzikçi Fatih Bücekler, (müzisyen ismiyle Fatih Bozoğlu), tabirinde neden bu türlü bir şey yaptığını bilmediğini söyledi ve haftada iki gün barınakta hayvanlarla ilgilenmesi şartıyla hür bırakıldı.

İzmit Yahyakaptan’da hizmet veren bir dükkanın sahibi Orçun Maviş toplumsal medya hesabından, hünermiş üzere, pompalı tüfekle sokaklarında yaşayan toplam beş köpeği öldürdüğünü ve öldürmeye devam edeceğini duyurdu. Orçun Maviş’e ne ceza mı verildi? Hayır, natürel ki.

En son Ankara’da mesire yerinde ağaçlara boynundan, Manisa’da ise bir bağ konutunun kapısına ayaklarından asılı köpekler bulundu. Bunu yapanlar yakalansa bile, hukuksal olarak onlara bir şey yapılamayacağı ve hür kalacakları durumu su götürmez bir gerçek.

Verilen cezalardaki caydırıcılıktan uzaklığı daha net anlattığı için bir büyükbaş hayvan olayına gidelim. Daha yeni, Adana Et ve Süt Kurumu’nda dananın başına sert bir cisimle vurarak azapla öldüren iki misyonlu, nöbetçi sulh ceza hakimliği tarafından tutuksuz yargılanmak üzere hür bırakılırken, hakim şüphelilere 15 gün hayvan pisliği temizleme ve “Hayvan Hakları” isimli kitabı okuyup özetini hakime götürme cezası verdi.

Kitap okusunlar, hepimiz okuyalım da bu ceza mıdır, ödül mü, anlaşılır üzere değil. Ezcümle, öldürdükleri hangi hayvan olursa olsun, hatalılar, üç beş kuruşla, bazen onu bile ödemeyerek, latife üzere cezalarla hür kalıyor. Bu beşerler, toplum için tehlikeli midir, hayvan öldürmekle yetinirler mi, bu cezasızlık diğerlerini özendirir mi, o uzmanların ve başka bir araştırmanın konusu. Temel çok daha vahim olan husus, köpeklerin hepsinin öldürülmesini, çok önemli bir icraat biçiminde savunan siyasi partilerin temsilcilerinin artık Meclis’te olması ve katillerin onların da verdiği demeçlerden yüz bulup, bu tek taraflı savaşı kızıştırması…

Yıllarca birlikte yaşadığımız hayvanlar, isim takıp beslediğimiz mahalle bireyleriyken, savaştığımız, kalleşçe katlettiğimiz düşmanlara nasıl dönüştü? Bir günde olmadı bu elbette fakat ‘nefret’ virüs üzere süratle yayılan tehlikeli bir histir ve tohumları serptiğinizde, ki bu tohumları serpenler ortasında politikler de varsa, meyveleri toplamanız çok da uzun vakit almaz.

Hayvan öldürmenin bu kadar olağanlaşması hastalıklı bir toplum olma yolunda ilerlediğimizin de göstergesi. Duruma, öldürme formüllerinin vahimliğini da göz önüne alarak, öldürenlerin gözünden bakarsak, dehşete düşmememiz mümkün değil. Bir insanı, bir hayvana bu kadar zalim olmaya iten sebepler ne olabilir? Kendi halinde görünen biri, insanın aklına hayaline gelmeyecek hayvan katliamlarını niçin yapar? Geçim zahmeti mı, mutsuzluk, yürümeyen alakalar, işsizlik, başarısızlık, hayatta istediğini asla elde edememe, bu sebeplerin bir ya da birkaçıyla ezilen kişi hıncını, hususla hiç ilgisi olmayan kedilere ve köpeklere ya da öteki bir hayvana mı yöneltmektedir?

Hayvanlara yönelik cinayet ve şiddetin kimilerinin çok kasıtlı, planlı ve gayeye yönelik olduğunu net bir halde görüyoruz.. Beşerler hayvanları neden öldürüyor sorusu kadar kim bu beşerler sorusu da kıymetli şüphesiz. Hayvanları öldüren insanların ortak birtakım özellik ve motivasyonlardan kelam edilebilir. Bunların en önde geleni duygusuzluk. Hayvanların da beşerler üzere acı çeken varlıklar olduğunu bilmemek, düşünmemek, bunu göz arkası etmek.

Ayrıca bir cümbüş biçimi olarak da hayvan cinayetleri yahut azapları yaygın. Ben, yıllar evvel, sokağımda yaşayan genç bir delikanlının, köpek yavrularını bir torbaya doldurup, bir apartmanın en üst katından attığına şahidim. Annesi, olayı protesto etmek için, kapılarına giden mahalleliye kapıyı açmayarak, oğlunun yaptığından utanmak yerine sonuna kadar onu savunmuştu.

Öfke, güç ve denetim duygusu, öbür insanları korkutmak, etkilemek, öteki bir canlının acı ve ıstırabından zevk almak (sadistlik ) köpek ya da hayvan katillerinin birçoklarında bulunan öbür yaygın özellikler.

2000 üretimi İnarritu’nun kült sineması ‘Paramparça Aşklar ve Köpekler’i hatırlar mısınız? Birbiriyle kesişen üç farklı öyküde köpekler ve beşerler ortasındaki yakınlığı anlatan, köpekler üzerinden insanların aşkları, yalnızlıkları ve hayal kırıklıklarını işleyen İnarritu, hepimizin sinemadaki beşerler ve köpeklerin yerine kendimizi koymamızı sağlar. Aslında İnarritu, ‘temelde insan ve köpek çok da farklı değildir’ demeye getirir. Artık bu kadar tıpkı özelliği taşıdığımız canlılara, bugünün Türkiye’sinde, kimi siyasalların takviyesini de gerilerine alarak, birtakım beşerler savaş açmış durumda ne yazık ki. Aşkı, işi, hayatı, gelecek ümidi paramparça olmuş beşerler, köpeklere saldırıyor ve bütün günahlar, kendilerini savunamayan o günahsızlara yükleniyor.

Aynı sinema şimdilerde bizim yaşadığımız topraklarda Zekeriya Yapıcıoğlu’nun direktörlüğünde çevrilse ismi ‘Paramparça Aşklar, Paramparça Köpekler ve Paramparça İnsanlığımız’ mı olurdu sanki?

* Paramparça Aşklar ve Köpekler, Gonzalez İnarritu (2000)

**Gazeteci-Hayvan hakları savunucusu