Prof. Dr. Hasan Sözbilir’den Kahramanmaraş ve çevresi için korkutan uyarı: Henüz kırılmadı…

Sözbilir, Jeoloji Mühendisleri Odası İzmir Şubesi’nce düzenlenen “6-20 Şubat Maraş ve Antakya Sarsıntıları Bize Ne Diyor?” bahisli çevrim içi eğitime katıldı.

Depremleri pahalandıran Sözbilir, şunları kaydetti:

“Birinci zelzelede Pazarcık, Amanos, Erkenek ve Narlı segmenti birbirini tetikleyecek biçimde çok kısa müddette kırılarak 7,7 büyüklüğündeki zelzelesi oluşturdu. Bundan 9 saat sonra da Sürgü Fayı bir transfer niteliğinde çalışarak oradaki gerilimi yan taraftaki faylara iletti ve Doğanşehir ve Çardak fayı birlikte kırılarak 7,6 büyüklüğündeki zelzelesi meydana getirdi. Bilhassa birinci sarsıntıda önemli manada yıkım olmuştu lakin ikinci sarsıntıda, birinci zelzelede yıkılmayan binalar da yıkıldı. 20 Şubat’ta ana zelzeleler sınıfında bedellendirilen üçüncüsü Defne’de 6,4 büyüklüğünde bir zelzele daha oldu. Bu çeşit büyük ölçekli, çok segmentli kırılma dediğimiz sistem dünyada birkaç yerde gözlenmiş lakin bu ölçekte son 100 yılda nadir sarsıntılardan biri olarak kayıtlara geçmiş oldu. Bölgede, bu sistemin içerisinde şimdi kırılmamış çok sayıda fay kesimi da var.”

Can ve mal kaybını arttıran nedenler

Sözbilir, zelzeleden sonra çeşitli üniversitelerden farklı kısımlardaki bilim insanlarının çalışmaları sonucu ortaya konan görüşlerin çabucak hemen ortak olduğunu lisana getirdi.

Diri fay üzerinde yapılaşma, taban sıvılaşması ve yapı kontrolü yetersizliğinin can ve mal kaybını arttıran nedenler olarak dikkat çektiğini kaydeden Sözbilir, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Yapı kontrolü yetersizliği çok değerli bir parametre olarak karşımıza çıktı. Jeolojik yer etütlerindeki kontrol yetersizliği, yapının yapılma sırasındaki ve bittikten sonraki kontrol yetersizliği günümüzde en çok konuşulan mevzulardan bir tanesi oldu. Bana nazaran Türkiye’de yapı kontrolü önemli manada çökmüş durumda. Kesinlikle bunun düzeltilmesi gerekiyor diye düşünüyorum.”