Prostat kanseri riskini artıran 7 yiyecek

1. KIRMIZI VE İŞLENMİŞ ET:

Birleşik Krallık Kanser Araştırmaları Merkezi kırmızı ete ve işlenmiş et eserlerine ait şunu söylüyor:

-İşlenmiş etin kansere neden olduğunu kesin olarak biliyoruz. Tütün ve alkol üzere öbür kanıtlanmış kanser nedenlerinden emin olduğumuz kadar bu kontaktan da eminiz. Kırmızı et, mümkün bir kanser nedeni olarak sınıflandırılır. Bu, kırmızı et yemek ile kimi kanser çeşitleri ortasında bir irtibat olduğuna dair çok sayıda düzgün delil olduğu manasına gelir, fakat emin olmak için hala yeni çalışmalara muhtaçlığımız var.

Prostat Kanseri Vakfı, kırmızı etten alınan yağ ölçüsünün minimumda tutulmasını ve haftada 500 gr’dan fazla kırmızı et yenmemesinin önerildiğini, bunun da iki porsiyona eşit olduğunu söylüyor. Diyetisyen Moore şöyle diyor:

– Şayet yapabiliyorsanız, kırmızı etin mümkün olduğunca yüksek kalitede olmasını sağlayın, yağsız, organik, mahallî, otla beslenmiş ve görünür yağları alınmış etleri seçin. Çalışmalar kanserojen olduğunu gösterdiği için bugün işlenmiş etten mümkün olduğunca kaçının. Fakat işlenmiş balık için durum tıpkı değil. Örneğin, birçok tütsülenmiş balığın sıhhate yararı var, bu nedenle tek balık kaynağınız olarak işlenmiş balık yemek âlâ olmasa da, haftada bir yahut iki sefer tütsülenmiş somon yahut tütsülenmiş uskumru düzgündür.

2. SÜT ESERLERİ: 

Kalsiyum, süt eserleri ve prostat kanseri ortasında muhtemel irtibatlar olduğu tarafında kimi spekülasyonlar mevcut. Amerika Birleşik Devletleri Prostat Kanseri Vakfı, hastalara tam yağlı süt tüketmenin prostat kanserinin ilerlemesine neden olabileceğini ve ölümcül hastalık riskini artırdığını belirtirken bu durumun yüksek doymuş yağ içeriğinden kaynaklanabileceği tabir ediliyor.

Birleşik Krallık Prostat Kanseri Vakfı ise daha temkinli davranıyor ve şunları söylüyor:

– Kimi çalışmalar çok fazla kalsiyum tüketmenin prostat kanserinin büyüme ve yayılma riskini artırabileceğini öne sürüyor. Öteki çalışmalar hiçbir ilişki bulamadı, lakin günde yaklaşık 1,6 litre sütteki ölçü olan 1500 mg’dan fazla kalsiyum tüketmekten kaçınmak uygun bir fikir olabilir.

Yani günde 3-5 porsiyon süt tüketmek sorun olabilir. Pekala alternatifler neler? Uzmanlar bitki bazlı yulaf yahut fındık sütü yerine soya sütünü öneriyor. Zira tıpkı hayvansal sütte olduğu üzere soya sütünde de protein oranı hayli yüksek.

3. ALKOL 

Alkol birçok farklı kanser cinsinde risk faktörü ve çalışmalar artan alkol tüketimi ile prostat kanseri ortasında temas olduğunu öne sürüyor. 2018 tarihli bir çalışma, erken yaşta alkol tüketimi ile agresif, yüksek dereceli prostat kanseri ortasında bir temas buldu. Birebiri, bir erkeğin hayatı boyunca ağır kümülatif alkol tüketimi için de geçerliydi. Bu ortada, 2022 tarihli bir çalışma, alkolün obezite, sigara ve çok yüksek yağlı kırmızı et diyetiyle birleşmesinin prostat kanseri gelişimiyle kontaklı olduğunu buldu. Hususa ait çalışmalar sürüyor. 

4. DOYMUŞ YAĞLAR

2014 yılında yapılan bir araştırma, düşük doymuş yağlarla beslenen erkeklerin, yüksek doymuş yağlarla kıyasla prostat kanserinden ölme riskinin daha düşük olduğunu buldu. Fazla yağlı yemek, erkeklerde viseral yağın artmasına neden olurken obeziteye de katkıda bulunabilir, bu da iltihabı yükseltir ve akabinde kanser riskini artırır. Bu nedenle, uzmanlar hayvansal yağların bitkisel yağlarla değiştirilmesini öneriyor. Zeytinyağı, fındık, avokado ve balık yağı üzere sağlıklı yağ kaynakları yararlı olabilir, lakin yemek pişirirken zeytinyağı kullanılmaması konusunda değerli ihtarlar var. Diyetisyen Claire Moore mevzuya şu cümlelerle açıklık getiriyor: 

– Çok fazla ısıtırsanız trans yağ üzere bir şeye dönüşür, bu yüzden yemek pişirenlere, teknik olarak doymuş yağlar olan kanola yağı yahut hatta hindistancevizi yağı ve tereyağı kullanmalarını öneriyorum, tahminen bizim için çok uygun değiller ancak ısıtıldıklarında çok stabiller. Soslarda ise zeytinyağı kullanın.

5. ŞEKERLİ İÇECEKLER

Şekerin direkt kanser hücrelerinin büyümesini sağladığı sıklıkla ileri sürülür. Bu, sadece glikoz formundaki şekerin bedendeki tüm hücreleri beslediği ölçüde doğrudur. Zira çok şeker, kanser hücresi büyümesini etkileyebilir zira şeker insülini artırır ve birçok kanser hücresi çeşidi, insülinin büyümeyi destekleme yeteneğine olağan hücrelerden daha fazla karşılık verir.

Şekerli içecekler de çalışmalarda kronik hastalık riskinin artmasıyla ilişkilendiriliyor. Moore, şekerli yiyecek, karbonhidrat ve meyve yerken bir protein kaynağı eklemeyi önererek şunları öneriyor:

– Çok şeker iltihaplanmaya neden olur, bu da hücre hasarına yol açar. Hasar hücrede mutasyon potansiyeline neden olduğu için kanser geliştirme riskinizi artırabilir. Protein, kan şekeri seviyelerinizde iniş çıkışlar yaşamanızı engelleyen şekerin emilimini doğal olarak yavaşlatacaktır.

6. TRANS YAĞLAR

Trans yağ asitleri, çoklukla ultra işlenmiş besinlerin üretiminde bitkisel yağların kısmi hidrojenasyonu sırasında üretilir. Trans yağ asitlerinin kalp-damar sıhhatine olumsuz tesirlerini zati biliyoruz. Pekala prostat kanseriyle bir ilişkisi var mı? 2021’de yayınlanan bir makalede kanser riskiyle trans yağlı besinlerle beslenmenin ortasındaki alaka incelendi. Çalışma trans yağ alımı ile prostat kanseri ortasında kıymetli bir müspet münasebet olduğunu ortaya koydu.

Ancak öbür çalışmalar hala karışık sonuçlar veriyor. Harvard Tıp Fakültesi tarafından yayınlanan bir olay incelemesi, yüksek trans yağ düzeylerine sahip erkeklerin prostat kanseri geliştirme mümkünlüğünün düşük düzeylere sahip olanlara kıyasla yüzde 50 daha az olduğunu ortaya koyuyor. Araştırmacılar bulguları “endişe verici” olarak nitelendirse de uzmanlar, kalp hastalığından ölme riskinin prostat kanserinden ölme riskinden çok daha yüksek olması nedeniyle trans yağ yüklü işlenmiş besinlerden uzak durulması gerektiğini belirtiyor.

7. BAHARATLI YİYECEKLER 

Baharatlı yiyeceklerle ilgili tavsiyeler biraz karışık. Birtakım baharatlar kanser geliştirme riskini azaltabilir. Future Oncology mecmuasında yayınlanan bir makalede, acı biberlerdeki kapsaisin maddesinin hem laboratuvar ortamındaki deneylerde, hem de kanser hastaları üzerinde yapılan çalışmalarda prostat karsinomu hücrelerinin büyümesini baskıladığı gösterilmiştir.

Ayrıca birkaç çalışma, zerdeçalın anti-inflamatuar ve anti-kanser özelliklerine sahip olduğunu göstermiştir. Fakat prostat kanseri olan şahıslara, hormon tedavisinin bir yan tesiri olarak ateş basması yaşıyorlarsa baharatlı yiyecekleri azaltmaları önerilir. Çalışmalar baharatlı yiyeceklerin idrarı daha asidik hale getirebileceğini ve mesanenin astarını tahriş ederek sık idrara çıkma ve idrar yapma zorluğu üzere semptomları daha da artırabileceğini gözler önüne seriyor.