Rekor enflasyon: Avrupa ülkelerinde durum ne?

İngiltere’de son kırk yılın en yüksek düzeyine ulaşan yıllık enflasyon Temmuz ayında yüzde 10,1 olarak ölçüldü. Euro Bölgesi’nde de rekor kıran oran, yeniden temmuz ayında yüzde 8,9’u gördü.

AP’nin haberine nazaran; Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından yayınlanan varsayım, Euro Bölgesi için kayıtların tutulmaya başlandığı 1997’den bu yana görülen en yüksek düzey. Türkiye’de de son devrin en yüksek düzeylerine ulaşan enflasyon, Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı son datalara nazaran temmuzda aylık bazda yüzde 2,37 artarken yıllık bazda yüzde 79,6 oldu. Bağımsız araştırma kuruluşu ENAG ise Tüketici Fiyat Endeksi’nin temmuz ayında yüzde 5,03 arttığını 12 aylık enflasyonun ise yüzde 176,04 olduğunu duyurdu.

Savaş nedeniyle Avrupa’nın en yüksek enflasyon oranlarından birine sahip Rusya’da düzey yüzde 15,9’da, Ukrayna’da ise yüzde 16,4’te bulunuyor.

Fransa’nın enflasyonu şu anda yüzde 6.8, İtalya’nınki ise yüzde 8.4 düzeyinde. Temmuz ayı raporunda Almanya’nın enflasyonu geçen ayki küçük düşüşün akabinde yüzde 8.5’e yükseldi.

Savaşın ağır etkilediği Baltık ülkelerinde de enflasyon oranı yüksek düzeylerde. Örneğin, Estonya yüzde 22,7, Litvanya yüzde 20,8 ve Letonya yüzde 21 enflasyonla karşı karşıya.

Dünyanın öbür bölgelerindeki muadillerinin müsaadeden giden Avrupa Merkez Bankası, enflasyonu maksat alarak 11 yıl sonra birinci kere faiz oranlarını beklenenden daha büyük bir ölçüde arttırdı. Eylül ayında da tıpkı tarafta karar alması beklenen Merkez Bankası’nın bu atağının büyük ekonomileri resesyona sürükleyip sürüklemeyeceği konusunda soruların da gündeme gelmesine neden oldu .

ENFLASYON ORANLARININ SEBEBİ NE?

Avrupa ve dünyanın büyük bir kısmı, Rusya’nın Şubat ayı sonunda Ukrayna’yı işgal etmesinden evvel de enflasyona katkıda bulunan güç fiyatlarındaki artıştan etkileniyordu.

Çatışma, Rusya’dan petrol ya da doğal gaz tedarikinin kesilmesine yol açabileceği tarafındaki global tasaları körükleyerek güç krizini daha da derinleştirdi.

Rusya son periyotta AB’nin en büyük petrol, doğal gaz ve kömür tedarikçisi pozisyonunda ve AB gücünün yaklaşık dörtte birini karşılıyor.

AB’nin Rusya’dan kömür alımına getirdiği yasak yürürlüğe girdi ve Rus doğal gazına olan talebin bu yıl üçte iki oranında azaltılması için istekli bir çalışma yürütülüyor.

Kovid-19 salgını nedeniyle iki yıl evvel getirilen karantinalar global tedarik zincirlerinin zorlanmasına, mahsulleri çürümeye terk edilmesine ve süpermarketlerde panik alımlarına neden oldu. Bu da besin da dahil olmak üzere pek çok emtianın fiyatının yükselmesi ile sonuçlanıyor.

Rusya ve Ukrayna, global buğday ve arpa üretiminin yaklaşık üçte birini ve yemeklerde kullanılan ayçiçek yağının dünya ihracatının üçte ikisini gerçekleştirdiğinden, Ukrayna’daki savaş görünümü bir kere daha dramatik bir biçimde berbatlaştırıyor.