Bakan Nebati’nin açıklamaları şöyle:
Bir yılı aşkın bir müddet önce yatırımı, istihdamı, üretimi ve ihracatı odağımıza aldığımız Türkiye İktisat Modelini hayata geçirdik.
Modelimiz kapsamında hayata geçirdiğimiz siyasetlerin sonuçlarını ve 2022 yılı bütçe gerçekleşmelerini tüm detaylarıyla sizlerin kamuoyunun huzurunda pahalandırmak üzere sizlerle bir ortaya gelmiş bulunuyoruz.
Türkiye İktisat Modeli ile kıymetli bir muvaffakiyet öyküsü yazdık. Türkiye İktisat Modeli ile değerli bir muvaffakiyet öyküsü yazdık. Nitekim global enflasyonun tarihi yüksek düzeylerde seyrettiği, nakliyat maliyetlerinin süratle yükseldiği, son yüzyılın en güç yıllarından biri olan 2022 yılında makroekonomik göstergelerin tamamına yakınında muvaffakiyet elde ettiğimizi vurgulamak isterim. Bu açıdan 2022 çok özel bir yıl olmuştur.
Biraz sonra sizlere Sayın Cumhurbaşkanımızın önderliğinde 2022 yılında dünyanın en başarılı ülkelerinden biri olan Türkiye’nin bu muvaffakiyetini açıkça ortaya koyan ekonomik göstergelerine ait sayıları tek tek paylaşacağım. Daha müreffeh ve daha güçlü bir Türkiye için Türkiye Yüzyılına kararlı adımlarla ilerlediğimizi hepinizin huzurunda tam bir inançla söz etmek isterim.
TÜRKİYE İKTİSAT MODELİ
Türkiye İktisat Modelinin temel siyaset araçlarını; TL tasarrufların özendirilmesi, selektif kredi siyaseti ve yatırım ortamının uygunlaştırılması olarak belirlemiştik. Bu siyaset araçlarının faal kullanımıyla birlikte istikrarlı ve sürdürülebilir bir büyümeyi hedefledik. Modelimizi tasarlarken maksadımız kapsayıcı bir yaklaşımla yatırımları, istihdamı, üretimi, ihracatı ve verimliliği artırmak, cari süreçler istikrarında fazla vermek ve fiyat istikrarını kalıcı bir halde temin etmek olmuştur.
TERS DOLARİZASYONTERS DOLARİZASYON
2022 yılında TL tasarrufları artırmak, finansal istikrarı güçlendirmek ve finansal derinliği artırmak üzere başta Kur Muhafazalı Mevduat ve Katılma Hesabı olmak üzere birçok yeni adımı devreye aldık.Böylece, kısa bir müddette Tevdiat Hesaplarında Cumhuriyet tarihindeki en yüksek düşüşe imza attık.
DÖVİZ KURUNDA ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK
2022 yılının ikinci yarısından itibaren de döviz kurlarında istikrarı sağlarken finansal istikrarı da sağlamlaştırdık. Finansal istikrarın güçlendirilmesi; TL’nin gerçek olarak paha kazanmasını da beraberinde getirmiştir.
GELİRE ENDEKSLİ SENET
TL’ye olan cazibeyi artırmak için ayrıyeten 6,6 milyar TL’ye ulaşan Gelire Endeksli Senet ihraç ettik ve DİBS ile temettü gelirlerinde stopaj indirimi yaptık.
ALTIN SERTİFİKASI İHRACI
Türkiye İktisat Modeli kapsamında finansal araçlarda çeşitlendirme ve finansal sistem dışındaki âtıl tasarrufların finansal sisteme kazandırılması emeliyle, 21 Kasım 2022’de devreye aldığımız 5 ton karşılığında ihraç edilen Darphane Altın Sertifikalarına kişisel yatırımcılarımız büyük bir ilgi gösterdi. Bu teveccühün akabinde bugün de 10 tonluk ikinci altın sertifikası ihracına bugün çıkıyoruz.
ALTIN REZERVLERİMİZ
Altın sertifikası ihraçlarımız, Altın Tasarruf EkoSistemi ve Altın Dönüşümlü KKM uygulamasıyla 2022 yılında altın rezervlerimizin 129 ton artırılmasına katkıda bulunduk.
BRÜT REZERVLERİMİZ
Sadece altın rezervlerimizin değil brüt rezervlerimizin de 129 milyar ile son 8 yılın en yüksek düzeyine ulaşmasına katkı sağladık. Brüt rezervimizin 2022 yılında bir evvelki yıla nazaran 18 milyar dolar artış kaydetmesinde;
o KKM hesaplarının 1,4 trilyon TL’ye ulaşması,
o 11 milyar dolar fiyatında Eurobond ihracı yapmamız ve
o İhracatımızın rekor düzeye yükselmiş olması tesirli olmuştur.
BORSA İSTANBUL
Rezervlerimizdeki artışa ilaveten Borsa İstanbul’daki yatırımcı sayımızın 1,4 milyon kişi artmasıyla yatırımcı tabanımızı genişlettik. Son bir yılda borsa şirketlerinin piyasa bedeli yüzde 184 artışla 6,2 trilyon liraya ulaşmıştır.
BORSA İSTANBUL’DA 40 YENİ ŞİRKET
Halka arzları vergisel açıdan teşvik ederek, şirketlerimizin 19,3 milyar liralık ek finansmana erişimine imkan sağladık. Böylelikle, 2022 yılında 40 yeni şirket Borsa İstanbul’da süreç görmeye başladı.
BORSA İSTANBUL DOLAR BAZINDA GETİRİ
Türkiye borsa performansıyla gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkelerden olumlu ayrıştı. Böylelikle, Borsa İstanbul 2022 yılında dolar bazında yüzde 111 ile en yüksek getiriyi sağladı.
FON BÜYÜKLÜKLERİ DE ARTIYOR
Yatırım, teşebbüs sermayesi ve gayrimenkul yatırım fon büyüklükleri de sermaye piyasamızın derinleşmesi konusunda kat ettiğimiz arayı açıkça ortaya koyuyor.
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ
Bireysel Emeklilik Sistemini de süratle büyütüyoruz. Ülkemizde özel tasarrufların yükseltilmesi gayesi doğrultusunda 2022 sonunda, Otomatik İştirak Sistemi dahil Kişisel Emeklilik Sistemindeki toplam fon büyüklüğü yüzde 76 artışla yaklaşık 430 milyar TL’ye ulaşmıştır.
BES’İN 18 YAŞ ALTINA AÇILMASI VE DEVLET KATKISININ ARTIRILMASI
18 yaşından küçüklerin BES’e dâhil edilebilmesi ve 2022 yılı Ocak ayında yürürlüğe giren yüzde 30 Devlet katkısı uygulaması sonucunda 2022 sonunda, toplam iştirakçi sayısı 1,3 milyon artışla yaklaşık 15 milyon bireye ulaşmıştır.
KATILIM EKOSİSTEMİNİ GÜÇLENDİRİYORUZ
Sigortacılığın öteki bir alanı olan Türk İştirak Reasürans AŞ’yi kurmak suretiyle iştirak ekosistemini daha da güçlendiriyoruz.
Türk İştirak Reasürans AŞ’nin yurtdışı iştirak sigortacılığıyla entegrasyonunu artırıyoruz. İştirak asıllı fonların özel emeklilik sistemindeki hissesinin artırmasını destekliyoruz.
ETKİN BORÇLANMA POLİTİKASI
Bahsettiğim TL cinsi tasarrufların çeşitlenmesine ilaveten, stratejik ölçütlere dayalı ve aktif borçlanma siyasetleri sayesinde kamu borç idaresi alanında da değerli kazanımlar elde ettik.
2022 yılında bir evvelki yıla nazaran iç borçlanmanın ortalama vadesini 17 ay uzatarak 70 aya yükselttik; maliyetini ise 14,9 puan azaltarak yüzde 10,7’ye düşürdük.
FİNANSMAN ŞARTLARI SIKILAŞIYORFİNANSMAN ŞARTLARI SIKILAŞIYOR
Küresel finansman imkanlarının sıkılaştığını ve dünyada faiz oranlarının arttığını eminim takip ediyorsunuzdur.
ZORLU PİYASA ŞARTLARINA KARŞIN DAHA YÜKSEK FİYATTA VE SAYIDA İHRAÇ YAPTIK
Uluslararası sermaye piyasalarındaki gelişmekte olan ülke ihraçlarının bir evvelki seneye nazaran neredeyse yarıya düştüğü 2022 yılında, bizler, hedeflediğimiz 11 milyar dolar meblağında yurtdışı tahvil ihracını muvaffakiyetle tamamladık.Böylece, güçlü piyasa şartlarında en yüksek ihracı gerçekleştiren gelişmekte olan ülke olmayı başardık.
ULUSLARARASI KURULUŞLARDAN DA FİNANSMAN SAĞLAMAYA DEVAM ETTİK
Vatandaşlarımızın ömür kalitesini uygunlaştıran ve kritik ehemmiyet taşıyan kamu projeleri için memleketler arası kuruluşlarla yakından çalışmaya devam ediyoruz. Dünya Bankası, çeşitli milletlerarası finans kuruluşları ve ticari bankalar vasıtasıyla 3,5 milyar dolarlık yurtdışı finansman temin ettik.
ULUSLARARASI GÖRÜŞMELERE KIYMET VERDİK
Küresel finansal şartların sıkılaştığı bu türlü bir periyotta ülkemize yönelik memleketler arası yatırımların artırılmasında, birçok ülkeden mevkidaşlarımız ve milletlerarası kuruluşların üst seviye yetkileriyle bir ortaya gelerek Türkiye İktisat Modeli ve ülke ekonomimiz hakkında bilgi vermemiz kıymetli oranda tesirli olmuştur.
Toplantılarımızı büyükelçiliklerimizde ve milletlerarası kuruluşlarda yaptığımızı sizlere hatırlatmak isterim.
HAZİNE DAYANAKLI KEFALET SİSTEMİ VE SELEKTİF KREDİ YAKLAŞIMI
Değerli iştirakçiler; ekranları başında bizleri izleyen değerli vatandaşlarımız,Modelimizin değerli sacayaklarından biri olan selektif kredi anlayışıyla ve Hazine Takviyeli Kefalet Sistemiyle 116 milyar lira kredi imkânı oluşturduk.
TİCARİ KREDİ BÜYÜMESİNE ÖNCELİK VERDİK
Selektif kredi yaklaşımımızın bir sonucu olarak imalat sanayi öncülüğünde kullandırılan ticari kredi büyümesi 2021 yılının 25 puan üzerine çıkarak yüzde 36,1 düzeyine ulaşmıştır.