Son Zamanlarda Sık Görülen ‘Sessiz İşten Çıkarma’ Nedir?

İşçinin terfi veya ücret artışı talebini görmezden gelmek, iş yükünü umursamamak ve hep daha fazla performans göstermesini beklemek, kişinin kendini kariyer odaklı geliştirmesini engellemek gibi yollarla patronlar kişilerin işten ayrılmasını sağlıyor.

Hatta bu kavrama kardeş olarak yapıcı işten çıkarma kavramı ortaya atılmış. Aslında durum içerisinde hiç de yapıcılık barındırmıyor, neden mi? Çünkü yöneticilerin amacı pasif-agresif davranışlarla çalışanları bezdirmek. Durumun aslını astarını öğrenince insanda ister istemez adalet duygusu uyanıyor. Gelin birlikte konuyu daha da derinleştirelim.

Biz kimseyi işten çıkarmıyoruz, onlar kendi istekleriyle gidiyorlar(!)

Sessiz işten çıkarma kavramını tartışan sosyal medya kullanıcıları arasında yazılım uzmanı Randy Miller da vardı. Miller’a göre; bir işveren, çalışanından iş tanımında yazanlara göre performans beklemelidir. Aksi türlüsü iş etiğine aykırı bir durumdur.

İşverenler, bu tarz mobbingleri hiç yılmadan sürdürdüklerinde kişileri resmen kovmuş kadar oldukları kötü bir muameleye tabi tutuyor. Üstelik bu durumu yaşayan çoğu kişi attıkları tweetlerde, ”patronların her dediğini yapsak bile yine de bu muameleye devam ettiler” diyerek aslında meselenin sadece performans olmadığını da kanıtlamış oldular. Esasında burada üst pozisyonda olanların tek derdinin çalışanlara zam yapmamak veyahut çok çalıştırmak olmadığı aşikar. 

İşverenler; çalışanlara saygı duymayı bırakın, bu insanların varoluşlarına ve kişiliklerine hakaret ediyorlar.

Patronlar, çalışanlara yaptıkları bu manipülasyona kılıf bulmak için işe yeni başlayan kişilerin, yetersizlikleri nedeniyle birkaç gün sonra haber vermeden işten ayrılmalarını eleştiriyorlar. Hatta buna da ‘sessiz istifa’ deniyor.  Sessiz mobbinge maruz kalanlara göre, çalışanların sessiz istifalarının nedeni de çalışanlara işten çıkmaktan başka şans bırakmayan yine bu üst pozisyondaki kişiler.

LinkedIn’de yakın zamanda yapılan bir ankette, çalışanların yüzde sekseninden fazlasının geçmişte en az bir kere sessiz işten çıkarma olayına tanık olduğu veya bizzat deneyimlediği tespit edildi. Hatta bir yönetici bu ankete birinci ağızdan konuşarak; yöneticilerden bu taktikleri uygulamalarının istendiğini, böylece insanların kendi istekleriyle işten çıkmaya yöneleceğinin öngörüldüğünü dile getirdi. Yöneticinin söylediklerine göre, amaç çalışanları yormak, bıktırmak ve yaptıkları işte iyi olmadıklarını düşündürmek. Bu kişi, aslında böylece çalışanlar üzerinde bir yönetim stratejisi uyguladıklarını da sözlerine ekliyor.

Hatta bazen durum o kadar ileriye gidiyor ki çalışanların varlığı, kimliği tehdit edilebiliyor. Mesela çalışan kişilerin yanına giden patronlar, ortada hiçbir sebep yokken kişilere, hiçbir şeyi doğru yapamayan biri oldukları yönünde sözler sarf edebiliyor. Hatta emek veren bu insanlar, işverenleri tarafından unvanları küçümsenerek psikolojik şiddet bile görebiliyor.

Sorun çalışanda değil, patronda ancak sorunun esas kimde olduğu hiçbir zaman kabul edilmez.

Mesela bazı iş yerleri, kıdem tazminatı ödemekten kaçınmak istediğinde, kişi hiçbir şey yapmasa bile kişinin işten çıkmasını haklı çıkaracak sebepleri ona kötü davranarak yaratmaya çalışır. Hatta bu durum pandemiden sonra iyice patlak verdi ki sessizce işten çıkarma kavramı da yine bu zamanlarda konuşulmaya başlamıştı. 

Medyaya deneyimlerinden söz edenler, genel olarak pandemiden sonra uzaktan çalışma kültürünün yerleşik bir hal almasıyla birlikte firmaların bu kültüre ayak uyduramayanları işten çıkarmak istediğinden bahsediyor. Çünkü uzaktan çalışamayan kişiye, firmalar ihtiyaç duymuyor ve böylece bu çalışanı kaybetmek umurlarında olmuyor. Bu durumun mağduru birçok insan artık sesini daha fazla çıkarıp hakkını daha fazla aramaya başladı.

İş yerinde üstlerinizden böyle manipülatif yaklaşımlara maruz kalıyorsanız bir iş avukatı tutarak konuyu ilgili yerlere taşımanız, sessiz kalmamanız sizin için iyi olabilir. Çünkü işini iyi yapan bir insan, hiçbir zaman hak ettiğinden daha azına talim olmamalı, her daim kendisine yapılan bu usulsüzlüklerin adalet yoluyla çözülebileceğine inanmalıdır.

Kaynaklar: Washington Post, Business Insider, Global News, MSNBC News, Kanebridge News , The Wall Street Journal, Yahoo News, Refinery29