‘Stok oyunu’na karşı hakkınızı tüketici hakem heyetlerinde arayabilirsiniz

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Ticaret Bakanlığına son dönemde internet üzerinden yapılan alışverişlere ilişkin çok sayıda şikayet ulaşıyor.

Bu şikayetler arasında bedelinin tahsil edilmesine karşın ürünün gönderilmemesi ya da satıcı tarafından sipariş iptali öne çıkıyor.

Özellikle, satılan ve parası tahsil edilen ürünün fiyatında maliyetlerdeki artış gibi gerekçelerle sonradan artış yapmak isteyen satıcılar, “stok bulunmadığı” gerekçesiyle ürünleri göndermiyor ya da siparişi iptal yoluna gidiyor. Aynı satıcının aynı ürünü daha yüksek fiyatla satışa devam ettiği de görülüyor.

Tüketici mevzuatına göre, stok gerekçesiyle mağdur edilen vatandaşların haklarını arama imkanı mevcut. Ticaret Bakanlığının Mesafeli Satış Yönetmeliği’ne göre malın stokta bulunmaması durumu, mal ediminin yerine getirilmesinin imkansızlaşması olarak kabul edilmiyor. Yönetmeliğe göre, sipariş konusu mal ya da hizmet ediminin yerine getirilmesinin imkansızlaştığı hallerde ise satıcının bu durumu öğrendiği tarihten itibaren 3 gün içinde tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bildirmesi ve varsa teslimat masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri bildirim tarihinden itibaren en geç 14 gün içinde iade etmesi gerekiyor.

Bu durumda aynı ürünün aynı satıcı tarafından daha yüksek fiyattan satıldığını görmesi halinde tüketicinin tüketici hakem heyetlerine başvurma hakkı bulunuyor. Tüketici bu şekilde aynı ürünü daha yüksek bedelle alması halinde doğacak zararı tazmin edebilecek.

– “STOKTA OLMAYAN ÜRÜN SATIŞA SUNULAMAZ”

Tüketici Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Aziz Koçal, e-ticaretin gelişmesinin bazı sorunları da beraberinde getirdiğini belirterek, “Özellikle döviz kurlarındaki oynamalar nedeniyle zaman zaman tüketicinin internet üzerinden verdiği siparişlerin stokta kalmadığı gerekçesiyle tüketiciye gönderilmediği yönünde birçok şikayet derneğimize ulaşmaktadır. Öncelikle, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde, stokta olmayan bir ürün satışa sunulamaz. Stokta olan bir ürününün de satışından kaçınılamaz. Bir ürün internette görseli var ve satışa sunulmuş ise stokta var demektir.” ifadelerini kullandı.

Bu kapsamda üç grup satıcı bulunduğunu söyleyen Koçal, nadir de olsa birden fazla platformdan ürün satan satıcıların gerçekten stok sorunu yaşayabileceğini dile getirdi.

Koçal, ikinci grup satıcıların ise “stokta kalmadı” diyerek tüketicinin yapmış olduğu ödemeyi ucuz faizsiz kredi gibi kullanarak 3-4 ay sonra tüketiciye iade ettiğini belirterek, “Bunlar tüketiciyi istismar eden satıcılardır.” dedi.

Koçal, üçüncü grup satıcıların ise ürün stokta olduğu halde döviz kurlarındaki ya da perakende satış fiyatlarındaki değişiklik nedeniyle satıştan kaçınıp, ‘stokta kalmadı’ diyerek aynı ürünü birkaç gün sonra daha yüksek fiyattan internet sitesine koyan satıcılar olduğunu söyledi.

– “ÜRÜNÜN ESKİ FİYATININ EKRAN RESMİ ALINSIN”

Koçal, şunları kaydetti:

“Tüketici bu gibi durumlarda satıcı firma ‘stokta kalmadı’ deyip daha sonra sitesine yüksek fiyattan ürünü koymuş ise her iki ekran görüntüsünü alarak, yüksek fiyattan ürününü alıp ilk siparişi ile son sipariş arasındaki fiyat farkının talebi için tüketici hakem heyetlerine başvurabilir. Bunun için ilk sipariş ile son sipariş arasında fazla zaman farkı olmaması gerekir. Aynı zamanda tüketici o ekran görüntüleri ile Ticaret Bakanlığı Reklam Kuruluna da şikayette bulunarak firma hakkında inceleme başlatabilir. Satıcı, ürünün reklamında ya da görselinde sipariş anında yazılı herhangi bir teslim günü belirtilmiş ise o güne kadar, gün belirtilmemiş ise en geç 30 gün içinde ürünü teslim etmek zorundadır. Stokta ürün bulunmadığından para iadesi geç yapılmış ve para iadesi yapıldığında sitede aynı ürün yeni fiyatla satışa sunulmuş ise yine Tüketici Hakem Heyetine başvurarak aradaki farkı talep edebilir. Başvurularda mutlaka ürünün satışa sunulduğu ekranın görüntülerinin çekilmesi ve bunların çıktıları, varsa yazışmalar, gönderilen para dekontu gibi evrak başvuruya eklenmelidir.”

Aziz Koçal, sorunun giderilmesi için satış platformlarının da bu gibi gerekçelerle şikayet edilen firmaları platformlardan çıkarmalarını önerdi.