Tasa bozukluğu nedir? En çok kimlerde görülür?

Kaygı, herkes tarafından belirli vakitlerde yaşanabilecek olağan bir yansıdır. Makul seviyedeki dert, doğal hatta gereklidir; kişiyi tehlike yahut tehdit karşısında muhafaza, harekete geçirme fonksiyonu gören bir düzenektir. Bir otomobil tarafından ezilme tehlikesi geçirirken, imtihan kapısında beklerken, topluluk önünde konuşmaya başlamadan evvel, okulun birinci gününde, özel biri ile yaşanan birinci randevuda ya da yeni ve değişik bir aktifliğin başlangıcında birçok kişi telaş yaşayabilir. Maksadı ömrün uyumlu ve istikrarlı sürmesini sağlamaktır. Bu nedenle kişinin korku yaşantıları her vakit bir hastalık belirtisi olarak düşünülmemelidir.

Yoğun dert yaşan şahıslar ise, olaylara ve olgulara, tehlikeyle orantısız, uygunsuz ve abartılmış karşılıklar verirler. Fikirler geleceğe yöneliktir; genelde felaketi öngörür ve tehlikeyle ilgili zihinsel imajları de içerir. Örneğin; kalabalık karşısında konuşma korkusu olan bir kişi konuşmasından evvel, “ya hazırladığım notları unutursam?” “kelimeleri birbirine karıştırırsam?” formunda düşünebilir. Kendisini kalabalık karşısında donakalmış bir halde hayal edebilir.

ANKSİYETENİN (KAYGININ) BELİRTİLERİ NELERDİR?

Kişinin dert yaşadığı durumlara; gerginlik, kötüyü öngörme, konsantrasyon sorunu, huzursuzluk ve alınganlığın yanı sıra, ağız kuruluğu, çarpıntı, sıcak-soğuk basması, nefes darlığı, sonluluk, baş ağrısı, baş dönmesi, tremor, kas gerginliği, mide yakınmaları, ishal yahut kabızlık, sık idrara çıkma, soğuk terleme üzere fizyolojik belirtiler de eşlik edebilir.

ANKSİYETENİN (KAYGININ) NEDENLERİ NELERDİR?

Kaygının tek bir nedeni bulunmamaktadır. Genetik, biyolojik, çevresel ve ruhsal birçok faktörün etkileşimi sonucunda gelişebilmektedir. Dert bozuklukları ile ilgili yapılan aile çalışmalarında, genetik yatkınlığının olduğuna dair datalar bulunmuştur. Korku bozukluğu olan hastaların birinci derece akrabalarında başkalarına nazaran daha fazla tasa bozukluklarına rastlanmıştır.

Kalıtımsal bir yatkınlıktan kelam etmenin yanı sıra, biyokimyasal alanda yapılan çalışmalarda da, adrenalin-noradrenalin, kafein, karbondioksit, seratonin düzeyinin artmasının yahut azalmasının tasa bozuklukları ile alakalı olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıyeten kimi sodyum, laktat üzere nörokimyasal unsurların yoğunluğuyla, bireyde yapay olarak dert oluştuğu görülmüştür. Korkuya ayrıyeten, alaka sona ermesi, şiddetli tartışmalar, yakın birinin kaybı üzere ruhsal durumlar ve çok alkol, ilaç kullanımı, korkutucu ya da üzücü bir olay üzere etkenler de sebep olabilir.

ANKSİYETE (KAYGI) HANGİ SIKLIKTA VE KİMLERDE GÖRÜLÜR?

Kaygı bozuklukları ruhsal sıkıntılar içinde en sık görülen rahatsızlıklardan biridir. Yapılan çalışmalara baktığımızda, hayat uzunluğu yaygınlığının %10 ile %25 ortasında olduğunu görmekteyiz. Bayanlarda erkeklere oranla iki kat daha fazla görülür. Hastalık genelde, çocukluk ve erişkinliğe geçiş periyodunda başlamaktadır.