TİP’ten emekliler için kanun teklifi

Milyonlarca vatandaş emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) konusundaki düzenlemenin açıklanmasını beklerken Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Lideri ve milletvekilleri emeklilerin sıkıntıları kökten çözecek bir kanun teklifi verdi.

TİP milletvekillerinin, Toplumsal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede değişiklik öngören kanun teklifinde 10 unsurda değişiklik öngörülüyor. Kanun teklifinde; 8 Eylül 1999 öncesiyle hudutlu bir düzenlemenin önemli bir dengesizlik ve haksızlık olduğuna dikkat çekilerek “8 Eylül 1999 öncesiyle hudutlu kalacak bir tahlil önemli bir dengesizlik ve haksızlık ortaya çıkmış olacaktır. Teklifimiz, sadece 8 Eylül 1999 tarihi öncesi için değil, 9/9/1999 ile 1/1/2035 tarihleri ortasında (bu tarihler dâhil) sigorta başlangıcı olan yurttaşlarımızın emeklilik hakları doğrultusunda, yaş şartlarını adil ve uygulanabilir bir biçimde tekrar düzenlemektedir” tabirlerine yer verildi.

“Alt hudut minimum fiyat olmalı”

Emeklilik hakkının kazanımını Eylül 1999 öncesi ve sonrası için çözmeyi amaçlayan kanun teklifinde; emekli aylıklarının hesaplanma şartlarının tekrar düzenlenmesi gerektiği de vurgulandı. Teklifte, şöyle denildi:

“Emekli aylıklarının hesaplama şartlarının değiştirilmesini; tıpkı şartlarda prim yatırıp ve çalışıp farklı emekli aylığı alanlar ortasındaki farkların giderilmesini ve intibak düzenlemesini getirmektedir. Milyonlarca yurttaşımız için bir alım gücü krizine dönüşmüş olan yüksek enflasyon sorunu, fiyat gelirlerini erittiği kadar, milyonlarca yurttaşımızın emekli aylığını da pula çevirmiştir. 2008 ‘de yapılan Kanun değişikliği, emekli aylıklarının alt sonunu kaldırmıştı. Teklifimiz, emekli aylığı alt sonunu geri getirmekte ve bu alt sonu taban fiyat olarak belirlemektedir. Buna ek olarak, tekrar 2008’de kanun değişikliği öncesinde emekli aylığı hesaplaması yapılırken sigortalının prim ödemelerine ek olarak enflasyon ve büyüme oranları da hesaba dahil ediliyordu fakat 2008 değişikliği ile refah hissesi sadece ve sadece 1/3 oranın hesaba dahil edilmektedir. Öteki bir deyişle, emekli aylıklarının ulusal gelir artışından alacağı hisse yüzde 100’den yüzde 30’a düşürülmüştür. Yıllar içerisinde pula dönen emekli aylıkları karşısında AKP hükümetleri, hazine takviyeleriyle birlikte, ‘asgari emekli aylığı’ açıklamaya başlamak zorunda kalmıştır. Taban fiyatı emekli aylığının alt sonu olarak tanımlayan bu Kanun teklifi birebir vakitte emekli aylığı artışlarında enflasyon ve büyümenin yüzde 100 oranında hesaba dahil edilmesini sağlamakta; emekli aylıklarının enflasyon karşısında korunmasını sağlamakta ve emekli yurttaşlarımızın refah hissesini artırmaktadır.”

“Emeklilerin sendikal örgütlenmelerinin önündeki mahzurlar kaldırılmalı”

Emekçilerin hak arama uğraşında sendikal örgütlenmenin kıymetine vurgu yapılan teklifte, “Emekliler de dahil olmak üzere tüm işçilerin haklarını aramaları için sendikaları güçlü ve tesirli örgütlenme biçimleri olarak görmekte; tüm işçilerle birlikte, emeklilerin de sendikalı olmalarını temel bir hak olarak tanımlamaktadır. Bu noktada teklifimiz ile emekliler sendikalaşma hakkına kavuşmasının, örgütlenme ve haklarını aramalarının önü büsbütün açılmaktadır”  sözlerine yer verildi.

“Resen emekliliğe son verilmeli”

Teklifte, kamuya geçen taşeron personellerin resen emekli edilmeleri durumunda yaşayacakları hak kayıplarına dikkat çekilerek, şunlar kaydedildi:

“Alt patrona bağlı iş yerlerinde iş kontratı ile çalışırken kamuya geçen çalışanların kendi iradeleri dışında emekli edilmelerine sebep olan düzenlemeyi ortadan kaldırmaktadır. EYT düzenlemesi yapıldığında, 696 sayılı Kanun Kararında Kararname ile 2018’de takıma alınan yaklaşık 750 bin kamu taşeronu personelleri ortasında şartları tamamlayanlar resen emekli edileceklerdir ve büyük gelir kaybı yaşayacaklardır. 3 yıllık gecikmenin akabinde toplu iş mukavelesi hakkına kavuşan ve fiyatlarında güzelleşme olan çalışanların, emekli olduklarında mevcut fiyatlarının yarısını bile almaları sıkıntı görünmektedir. Bu nedenle teklifimiz, resen emeklilik düzenlemesini de kaldırmaktadır.”