Karadenizbirlik’in ayçiçeği ön alım fiyatını 10,5 TL olarak belirlemesinden sonra, Trakyabirlik de, avans ödemesi fiyatları ile alım fiyatını ortaya koydu.
2020 yılında başlayan ve 2 yılı aşkın müddet ağır bir halde seyreden pandeminin akabinde, önde gelen hububat ve yağlı tohum üreticileri Rusya ve Ukrayna ortasında süregelen savaş ile tarım eserlerinin stratejik kıymetinin ortaya çıktığı belirtilen Trakyabirlik açıklamasında, şöyle denildi:
“Gıda hammaddelerinde yaşanabilecek en ufak bir tedarik probleminin ülkeleri nasıl bir kaosa sürükleyeceği, dünya genelinde yaşanan besin kuyrukları ve ölçü kısıtları ile yaşanarak deneyim edilmiştir. Bilhassa Ayçiçek tohumu ve yağı bu süreçte temininde en çok kasvet yaşanan ve bu bağlamda fiyatı en çok artan ziraî emtiaların başında gelmiştir.
AYÇİÇEĞİNDE YETERLİLİK DÜZEYİNİN YÜZDE 70’İ AŞMASI BEKLENİYOR
Yurtiçi ekim/üretim durumu değerlendirildiğinde ise küresel ölçekte ayçiçek tohumunda yaşanan üst istikametli fiyat hareketlerinin oluşturduğu beklentiler ile ekim alanlarında yaşanan artışın yanı sıra Tarım Bakanlığımız ile birçok belediyenin ayçiçek üreticilerine sağladığı hibe tohum dayanağı sonucunda, ülkemizde bu yıl yağlık ayçiçeği ekim alanlarında yaklaşık %10’luk bir artış gözlenmektedir. Ülkemizde bu yıl toplam yağlık ayçiçeği rekoltesinin taban 1.800.000 – 1.850.000 ton düzeyinde gerçekleştirilerek, ülke yeterlilik oranının %70 düzeyini aşması beklenmektedir.
Ülkemiz yağlık ayçiçeği üretiminde yaşanan bu artışın çiftçi memnuniyetinin sağlanarak sürdürülebilir kılınması, bu suretle ülkenin kendi kendine yeterlilik düzeyi olan minimum 2.500.000 ton üretim amacına ulaşılması için 2022/2023 üretim dönemi çiftçi fiyatlaması büyük değer arz etmektedir. İthal tohum ve ham yağda %0 olarak uygulanan gümrük vergileri ve tahıl koridoru tesiriyle eser arzında yaşanan artış, ülkemiz iç piyasa fiyat dinamiklerini çiftçi aleyhine baskı altına almaktadır.
Bu dinamikler çerçevesinde ülkemizde ayçiçeği hasadı Adana bölgesinde Ağustos ayı itibariyle yağ oranı primsiz 10.000 TL/Ton düzeylerinden süreç görmeye başlamıştır. Bölgemizde ise hasat Ağustos ayı ortalarında başlamış olup, süregelen yağışların tesiriyle daha geniş bir vakit dönemine yayılarak devam etmektedir.
YERLİ ENDÜSTRİCİ İTHAL ESERE YÖNELDİ
Borsa ve hür piyasada hasadın birinci başladığı günlerde 40 randıman karşılığı Ayçiçek tohumu fiyatı düşük hacimli olarak 11.000 – 11.500 TL/Ton düzeylerinde süreç görmekte iken, Ukrayna ve Rusya’nın yüksek dönem stoklarının varlığında tahıl koridorunun işlerlik kazanmasının tesiriyle eser fiyatları süratli halde gerilemiş ve yerli endüstrici tedarik konusunda tartısını ithal esere vermeye başlamıştır. Bu gelişmelerin ışığında gerek yurt dışı tarım eser fiyatlarında yaşanan süratli düşüşlerin tesiri gerekse de iç piyasada talep tarafında yaşanan önemli daralmanın tesirleriyle yurt içi yağlık ayçiçeği fiyatları 10.000 – 10.500 TL/Ton bandına gerilemiş bulunmaktadır. Hâlihazırda sıfır gümrük vergisi uygulaması devam eden ayçiçeği ithal maliyetleri %40 yağ karşılığı 10.000 – 10.250 TL/Ton düzeylerine, ithal ham yağ fiyatları ise 22.000–22.500 TL/Ton düzeylerine gerilemiştir.
ÜRETİCİ TALEPLERİ VE GELİR BEKLENTİLERİ
Birliğimiz tarafından, iç ve dış piyasa şartlarında ortaya çıkan tablo, üretici talep ve gelir beklentileri ilgili bakanlıklarımızla dönem öncesi paylaşılarak, piyasada oluşan ticari risklerin minimize edilmesi, bu suretle üretici beklentilerinin karşılanması noktasında gerek eser takviyesi gerekse de ithal eserlerle ilgili tanımlanabilecek uygulamaların ülke üretiminde yakalanan ivmenin önümüzdeki dönemde da sürdürülmesinde çok değerli katkılar sağlayacağı söz edilmiştir. Hâlihazırda; Fark Ödemesi Takviyesi ile İthal ham yağda sıfır olarak uygulanan verginin makul oranda yükseltilmesi konusundaki taleplerimizin olumlu karşılanması konularında umutlu bekleyişimiz devam etmektedir.
AYÇİÇEĞİ AVANS ÖDEMELERİ
Bu prestijle, Ülkemizdeki mevcut gümrük rejimi uygulamaları, dünya rekoltesi ve beklenen fiyat düzeyleri, döviz kurlarının muhtemel seyri üzere fiyatlamaya etki eden tüm parametrelerin yanı sıra Üretici ortaklarımızın üretim maliyetleri ve eserden beklenen gelir düzeyleri Birliğimizce kıymetlendirilerek oluşan piyasa şartları çerçevesinde 2022/2023 döneminde üretici ortaklarımıza %40 yağlı baz eser için 12.000 TL/Ton avans ödemesi yapılmasını karar altına alınmış olup, memleketler arası kontrat oranı olan %44 yağ oranlı ayçiçeği eseri için avans ödemesi 12.720 TL/Ton, %50 yağlı eser için avans ödemesi 13.800 TL/Ton olarak uygulanacaktır. Üstte sayılan parametrelerde üretici ortaklarımızın lehine olabilecek muhtemel gelişmeler de kıymetlendirilerek ön alım fiyatı belirlenecek olup, belirlenecek ön alım fiyatı üzerinden eser döken tüm ortaklarımız için fark ödemesi yapılabilecektir. Ham yağ oranına nazaran yapılan alımlarda %41 ve üzeri yağ oranı çıkan eserler yüksek yağ oranlı eser olarak pahalandırılacak olup, her bir yüzde puan artışı için %40 standart yağ oranlı eser fiyatına %1,5 oranında prim uygulanacaktır.
AYÇİÇEĞİ ALIMI 100 BİN TONA ULAŞTI
Ağustos ayının son çeyreği ile başlayan hasat günden güne ağırlaşmakta olup, ülke hasadının çok büyük oranda Ekim ayının ortalarında tamamlanması beklenmektedir. Birliğimize bağlı 48 kooperatifimize ilişkin 108 alım merkezi ve iki fabrikamızda ayçiçeği mübayaası bugün itibariyle 100.000 tona yaklaşmıştır.
Birliğimiz tarafından 2022/2023 üretim döneminde üretici ortaklarından mübayaa edilecek eser bedeli ödemeleri teslimat tarihlerine nazaran belirlenecek ödeme programı çerçevesinde bağlı kooperatiflerimiz vasıtasıyla gerçekleştirilecektir. 2022/2023 ziraî üretim döneminin Ülkemiz, Milletimiz, üretici ortaklarımız ve tüm çiftçilerimiz için bereketli ve iyi olmasını diler, her şart ve kuralda büyük bir özveriyle ülkemiz için üretimine durmaksızın devam eden Milletin efendisi cefakâr Türk Çiftçisine teşekkür ve şükranlarımızı sunarız.”