Dolar karşısında günden güne eriyerek son bir yılda yüzde 55 değer kaybeden Türk Lirası komşu ülke para birimleri karşısında da ağır darbe aldı. Türk Lirası’nın değer kaybetmesi sonrasında komşu ülkeler de Türkiye’yi adeta ‘ucuzluk cenneti’ olarak görmeye başladı.
Özellikle son bir yıldır Bulgar Levası’nın Türk Lirası karşısındaki yükselişinin hızlanmasıyla Bulgarlar Edirne’ye akın etti.
Sözcü’den Mehtap Özcan Ertürk’ün haberine göre 5 Ekim 2021’de 1 leva ödeyerek 5.23 lira alınabiliyorken, güncel kura göre 1 Bulgar Levası 9.44 liraya karşılık geliyor.
Oysa 2002 yılında Bulgarlar Türkiye’ye geldiğinde 1 lira almak için yaklaşık 9.4 leva ödemek zorunda kalıyorlardı. Yani aradan geçen 22 yılda tam tersi 1 leva ödeyerek 9.4 lira alıyorlar. Türk Lirası’nın günden güne eridiği son haftalarda Gürcistan Larisi de Türk Lirası karşısında zirveyi gördü.
Son dalgalanmalarla birlikte 1 lari, 6.6 liraya eş değer oldu. Bir yıl önce 1 lari ile 2.8 lira alınabiliyordu. Böylece Gürcistan para birimi TL karşısında bir yılda yüzde 134 yükseldi. TL karşısında en değerli dönemini yaşayan Irak Dinarı ise son bir yılda yüzde 113 yükseliş kaydetti.
Bir başka çarpıcı yükseliş de Ukrayna ile savaş halindeki Rusya’nın para birimi rublede gözlendi. Mali yaptırımların hedefinde olmasına rağmen dolar karşısında da gücünü korumayı başaran ruble, TL karşısında bir yılda yüzde 158 yükseldi. 12 yıldır savaşta olan Suriye’nin para birimi Suriye Lirası son bir yılda TL karşısında yüzde 111, İran Riyali de yüzde 110 yükseldi. Azerbaycan Manatı da bir yılda yüzde 110 yükselişle 10.9 Türk Lirası’na eş değer oldu.
REKABET GÜCÜ SAĞLAMIYOR
Uluslararası finans uzmanı Dr. Murat Kubilay, Türk Lirası’ndaki son 3 yıldaki değer kaybıyla, Türkiye’nin turizm ve alışveriş için cazip hale geldiğini ancak diğer taraftan ucuz kredi ve işçilik harici üretim maliyetlerinin had safhada olduğunu söyledi. Bunun yüzde 150’yi geçen üretici enflasyonunda (ÜFE) gözlemlenebildiğine işaret eden Kubilay, “Bu nedenle ÜFE’ye dayalı reel kur, yani Türkiye’deki mal ve hizmetlerin yurt dışındakilerle kıyaslamasında, Türkiye artık pahalı kalıyor. Dış ticaret açığındaki büyüme yalnızca enerji kaynaklı değil, 18.50 düzeyindeki dolar kurunun kısa vadede istenen rekabet gücünü sağlayamaması da etken” dedi.
DOLARIN YENİ REKORU 18.6354 LİRA
Piyasalar ABD Merkez Bankası’nın (Fed) ayağını gazdan çekeceği beklentisi ile son çeyreğe iyimser başladı.
Küresel satış baskısı biraz zayıfladı ve dolar endeksi 115 seviyesinden 110 seviyesine geriledi. Bu küresel piyasalarda bir miktar rahatlama yarattı ancak TL oldukça zayıf bir görünüm sergiliyor.
Son 8 aydır sürekli yükselen dolar kuru dün 18.6354 seviyesini test ederek zirvesini bir adım daha yukarı taşıdı. Euro ise 18.7257 lirayı gördü. Güçlü dolar senaryosunun bitmediğini belirten uzmanlar TL’nin kışın büyük bir risk ile karşı karşıya kalacağını söylüyor.