‘Uzak durun’ diyenler döndü TÜSİAD dönemedi! Dertleri 274 milyar dolara ulaştı

Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Lideri Orhan Turan ve TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Mehmet Ömer Arif Aras’ın geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamalar gündemi meşgul etmeye devam ediyor.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca iki ismin 13 Şubat’ta yaptıkları konuşmalarda yargıyı telkin ve yönlendirme içerikli tabirler kullanmaları nedeniyle soruşturma başlatmıştı. Tabir vermek üzere adliyeye götürülen TÜSİAD’ın iki ismi yurt dışına çıkış yasağı getirilerek hür bırakıldı.

Eski Türkiye’nin vesayet merkezi ve ulusal irade aykırısı TÜSİAD, 28 Şubat’ın yıldönümüne sayılı günler kala siyasete müdahale etmeye çalışması dikkatlerden kaçmadı.

“GÖRMEZDEN GELİYORLAR”

Sürekli yatırım ortamı ve demokrasinin bozulduğundan dem vuran TÜSİAD, son devirde dünya genelinde milletlerarası direkt yatırımlarda gerileme görülürken, Türkiye’nin yaptığı ekonomik ıslahatlar ve sağladığı imkanlarla bu durumdan müspet ayrıştığını görmezden geliyor.

274 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM

Türkiye’de son 20 yılda atılan ekonomik adımlar ve siyasi istikrar memleketler arası direkt yatırımcıların rotasını belirlemede tesirli oldu. 1973-2002 periyodunda 15 milyar dolar milletlerarası direkt yatırım çekilirken, Milletlerarası Yatırımcılar Derneği (YASED) datalarına nazaran 2002 yılından itibaren Türkiye’ye gelen milletlerarası direkt yatırım girişlerinin toplam bedeli 274 milyar doları aştı.

Türkiye’ye memleketler arası direkt yatırım girişi 2024 yılında ise 11,3 milyar dolara ulaştı.

ABD, Almanya, Fransa, İtalya, Çin (Hong Kong dahil), Japonya, Hollanda ve Birleşik Arap Emirlikleri kelam konusu yatırımlarda öne çıkan ülkeler ortasında yer aldı.

Türkiye’ye yatırım yapan firmalar ve finansal olarak Türkiye’ye inançlarını açıklayan şirketlerin kimileri şu biçimde:

OTOMOBİL DEVLERİ BAŞI ÇEKİYOR

Japon devi Honda, Türkiye’de üretim yapmak için fizibilite çalışmalarına başladı. Firmanın 1-2 ay içinde çalışmaları tamamlayarak kararını açıklaması bekleniyor. Kulislerde Japon devinin üretim için Ege Bölgesi’ni tercih edeceği konuşuluyor.

Dünyanın en büyük elektrikli araç üreticisi Çinli BYD firması, Türkiye’de yaklaşık 1 milyar dolar yatırımla, yıllık 150 bin araç kapasiteli elektrikli ve şarj edilebilir hibrit araba üretim tesisi ile Ar-Ge merkezi kuracak. 2026 sonunda üretime başlaması hedeflenen tesiste 5 bin şahsa direkt istihdam planlanıyor.

Çinli Skywell, Türkiye’de 150 bin üretim kapasiteli araba fabrikası, batarya yatırımı ve AR-GE olmak üzere toplam 1,6 milyar dolarlık bir yatırım planlandığını açıkladı.

Bir öbür Çinli araba devi Chery, Samsun’da fabrika kurmayı planlıyor. Görüşmeler son evreye gelmiş durumda.

Öte yandan MG’nin de Türkiye’ye fabrika kurma teşebbüsü bulunuyor.

22 ÇİNLİ FİRMADAN TÜRKİYE HAMLESİ

Çinli otomotiv devi BYD’nin Türkiye’ye yatırım kararı, farklı dallardan Çinli üreticilerin de Türkiye’ye ilgisini artırdı. Son olarak plastik sürece makinesi üreticisi 22 Çinli firma ‘BYD buradaysa biz de olmalıyız’ diyerek yatırım sinyali verdi. Türkiye’de yatırımı masaya yatıran 22 firmanın toplam cirosu yaklaşık 20 milyar dolar…

İspanyol-Alman çok uluslu şirketi Nordex Group, önümüzdeki yıl Türkiye’de 1 gigavat rüzgar santrali konseyimi ile 1 milyar avroluk ( 35.3 milyar TL) yatırım yapacak.

Çinli e-ticaret devi Alibaba İstanbul Havalimanı’nda kuracağı lojistik merkez ve Ankara’da açacağı bilgi merkeziyle toplam 1 milyar doları aşan yatırım gerçekleştireceğini duyurdu.

Katar Yatırım Otoritesi ve Temel Holding’in teşebbüs sermayesi kolu Temel Ventures, yapay zeka pazarlama platformlarından Insider’a 105 milyon dolar yatırım yapacak. Ulaşım ve depolama kesiminde dünyanın önde gelen markalarından Alman DHL Küme, Türkiye’nin nakliyat ve kargo bölümünde önde gelen şirketlerinden MNG Kargo’nun yüzde 100 payını aldı. FedEx, İstanbul Havalimanı’nda yeni bir global hava transit tesisi inşa edeceğini açıkladı. Amazon 100 milyon dolarlık yatırımıyla Tuzla’daki lojistik merkezini bu yıl açarken merkezde 800 bireye istihdam sağladı.

Toplam 7 milyar Türk lirası kıymete ulaşması beklenen yatırımıyla Toyota’nın Avrupa’daki birinci batarya ve şarj edilebilir hibrit araç üretim tesisi Sakarya’da kuruldu. Ford da dünyanın en çok tercih edilen ticari araç modeli Transit’in birinci tam elektrikli versiyonunu (Ford E-Transit) Ford Otosan’ın Gölcük fabrikasında üretmeye başladı. Araba kesimine yedek modül üreten Fransız Valeo, Bursa’daki tesisini genişleteceğini duyurdu. Rusya’nın önde gelen petrol ve doğal gaz şirketi Tatneft, Aytemiz Akaryakıt’ı 320 milyon dolar karşılığı aldı.

PepsiCo, tasarım odaklı inovasyon projelerine liderlik edeceği “Dizayn ve İnovasyon Merkezi”ni hizmete sundu. Çinli teknoloji şirketi Huawei, Ankara’da birinci mahallî bulut hizmetini uygulamaya geçirdi.

İspanya merkezli küresel seyahat teknoloji şirketi Amadeus, sürdürülebilir ve hafif inşaat alanında faaliyet gösteren Saint-Gobain de Türkiye’de yatırım yapan şirketler ortasında yer aldı.

Dünyada 44 milyar euro ciro yapan Alman ZF, Sakarya’da fren körüğü üretecek.

Dünya devi Barcelo Group turizm yatırımlarına devam etmeyi, otel sayısını 20’ye çıkarmayı planlıyor.

EY Türkiye’nin “AstraZeneca’nın Türkiye’ye Etkileri” raporuna nazaran, AstraZeneca Türkiye’de 2022 ve 2023’te en fazla klinik araştırma başlatan şirket oldu. Yaklaşık 100 kişilik klinik araştırma takımıyla 90 faal klinik araştırma çalışması yürüten marka, 2020’den itibaren klinik araştırma yatırımlarında önemli bir artış gerçekleştirerek toplam yatırım fiyatını 1,1 milyar liraya çıkardı.

‘UZAK DURUN’ UYARISI YAPMIŞTI

Avrupa’nın en büyük varlık yöneticisi Amundi, Türk tahvillerini en beğendiği varlıklar ortasına aldı. 2,3 trilyon dolarlık fonun yöneticisi, Türkiye’nin piyasalarını güçlendirecek ekonomik olağanlaşma yolunda ilerlediğine inanıyor. Şirket, birkaç ay evvel yatırımcıları Türk tahvillerinden uzak durmaları konusunda uyarmıştı.

AVRUPA YATIRIM BANKASI’NDAN TÜRKİYE KARARI!

Avrupa Birliği (AB) bankası olarak bilinen ve ortak projelere finansman sağlayan Avrupa Yatırım Bankası (AYB), Türkiye’de yine faaliyete geçmek üzere çalışmalara başladı.

Çin merkezli Kaishan Group, İZBAŞ’ta 20 bin metrekare alanda 1 milyar dolarlık fabrika yatırımı kararı aldı. Kompresör üretimi yapılacak fabrikanın bir yıl içinde tamamlanması planlanıyor.

Teknoloji devi Yandex, Türkiye’deki pazar hissesini genişletmek hedefiyle gelecek 3 yıl içinde 400 milyon dolarlık yatırım yapmayı planladığını açıkladı.

Trendyol Kümesi, devam eden yatırımlarının yanı sıra gelecek devirde Ankara’da bilgi merkezi kurmayı planlıyor.

Vodafone da DAMAC iştirakinde İzmir’e yeni data merkezi kazandırmak için 100 milyon dolarlık yatırım amaçlıyor.

Bosch da Bursa’da hidrojen enjektörlerini üretmek için 542 milyon dolarlık yatırım yaptı.

GE Aerospace de Türkiye Teknoloji Merkezi’ni İstanbul’da açarken, yatırım ölçüsü 31,2 milyon dolar oldu.

Türkiye’nin birinci yazılım unicorn şirketlerinden Insider, General Atlantic liderliğinde 500 milyon dolarlık yatırıma imza attı.