Yaşlanma karşıtı öneriler

İnsanın nasıl ve neden yaşlandığı, yaşlanmanın önlenip önlenemeyeceği, bu durumun ne tıp sistem ve ilaçlarla frenlenebileceği pek çok bilimsel araştırmaya husus olmaya devam ederken; günümüzde pek çok etken de yaşlanma süratimizi artırıyor.

İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, işte bu etkenleri ve genç görünmenin püf noktalarını şöyle sıraladı…

Erken yıpranmanıza yol açan nedenler

1) Genetik miras

2) Hür radikaller (Dışarıdan bedenimize aldığımız besinler hücre içinde, bedenimize güç üretmek üzere yakılır. Bu yakma sırasında oluşan hür radikaller hücreyi tahrip etmeye başlar. Hava kirliliği, sigara, gerilim üzere etkenlerlede bedende hür radikaller oluşur. Bu bir nevi bedenin oksitlenmesi yani paslanmasıdır, hasebiyle bunun sonucunda erken yaşlanma ve çeşitli önemli hastalıklar meydana gelir.)

3) Bilhassa sebze-meyve üzere antioksidan içeriği yüksek besinleri gereğince tüketmemek.

4) Toksinler, radyoaktivite, manyetik kirlenme

5) Yüksek glisemik indeksli beslenme. Glisemik indeksi yüksek olan besinlerin kan şekerini yükseltme tesirleri vardır. Glisemik indeksin ve kan şekerinin yüksek olması ile birlikte insülin pahası de artar.

6) İnsülin direnci, şeker hastalığı

7) Hormonlarda azalma

8) Hareketsiz hayat tarzı

9) Sıhhatsiz beslenme

10) Sigara, alkol, uyuşturucu

11) Gerilim, depresyon

12) Uykusuzluk ve uyku kalitesinde azalma

13) Beden yağlanması, obezite

14) Geçirilmiş hastalıklar

15) Çok egzersiz

16) Damar yaşlanması (ateroskleroz)

17) Kolesterol yüksekliği

18) Homosistein bedenimizde besinlerle alınan bir amino asit olan metiyoninden yapılan bir unsurdur. Metiyonin bizim ekseriyetle nizamlı olarak tükettiğimiz et, yumurta, balık ve tahıllar üzere proteinden varlıklı besinlerde bulunur.  Homosistein yüksekliğinde bedene ziyan veren paslandırıcı, yıkıcı ve yaşlandırıcı özgür radikallerin üretimi artar.

Hormonlara dikkat!

Yaşlanmanın en kıymetli sebeplerinden biri hormonal dengesizliktir. Bilhassa büyüme hormonu, DHEA-S, testosteron, östrojen ve melatonin hormonlarında ortaya çıkan dengesizlik ve yetersizlik yaşlanma sürecini hızlandırır. Bayanlarda menopoz devrinde östrojen hormonlarında çok önemli ve süratli bir düşüş ortaya çıkarken, erkekte 40’lı yaşlarla birlikte testosteron hormonunda yavaş yavaş (her yıl yüzde 1 gibi) düşüş ortaya çıkmaktadır. Büyüme hormonundaki düşüş yaşlanma sürecinde çok kıymetli tesire sahiptir. 50’li yaşlarla birlikte büyüme hormonu düzeyi 20’li yaşların 1/5’ine kadar düşer. Yaşlanma süreci ile birlikte azalan bu hormon düzeyini korumak için sağlıklı ve istikrarlı bir beslenmeyle birlikte tertipli idman son derece değerlidir.

Yaşam süremiz uzadı

Ortalama hayat müddeti tüm dünyada hem erkekte hem bayanda giderek artış kaydetmektedir. Bayanlarda ortalama hayat müddeti erkeklerden 5-10 yıl daha fazladır. Hijyen kaidelerinin düzeltilmesi, şahsî ve çevresel hijyene ehemmiyet verilmesi, sağlıklı ve yanlışsız beslenme ortalama ömür mühletinin artmasına katkıda bulunmuştur. Bunun yanı sıra son yüzyılda çağdaş tıp, gözetici hekimlik, aşılar, hijyen, ömür şekli değişiklikleri ve eğitim ortalama hayat müddetini 50’lerden 85’lere çıkartmıştır.

Basit karbonhidratlardan uzak durun

Glisemik indeksi ve glisemik yükü yüksek olan beyaz şeker, beyaz ekmek, beyaz makarna, beyaz pirinç üzere yiyecekler kan şekerini süratle yükselterek, fazla ölçüde insülin salınımına neden olur. İnsülin bilindiği üzere inflamasyona (iltihaplanma) sebep olan ve tıpkı vakitte bedende yağ depolatan bir hormondur. Çok insülin ile birlikte kan şekeri süratle düşer, kişi tekrar şekerli yiyecekler yeme gereksinimi hisseder ve bu kısır döngü sürer sarfiyat. Bu süreç içinde ortaya çıkan insülin direnci, bedenin metabolik ve hormonal istikrarını bozarak yaşlanma sürecini başlatır ve hızlandırır.

Yaşlandıkça bağışıklık azalır

Bağışıklık sistemi; bakteri, virüs, mantar üzere mikroorganizmalara karşı bedeni koruduğu üzere dejenere olan ve kanserleşme potansiyeli taşıyan hücreleri de ortadan kaldırır. Şeker hastalığı, böbrek yetmezliği, yaşlanma üzere durumlar kişinin bağışıklık sistemini bozar ve enfeksiyonlara eğilim yaratır. Bu nedenlerin dışında yanlış-yetersiz beslenme, kronik gerilim, ağır işler, çok spor, uyku bozuklukları, sigara ve alkol üzere makus alışkanlıklar bağışıklık sisteminin gücünü azaltır. Bağışıklık sistemini güçlü kılmak için kâfi ve sağlıklı beslenme; doğal vitamin, mineral, antioksidan takviyesi, makul antrenman programı, gerilimden uzak bir ömür ve sistemli uyku rejimine muhtaçlık vardır. Yaşlanma ile birlikte bağışıklık sistemi güç kaybederken, bağışıklık sisteminin bozulması da bu süreci hızlandırır.

Neler yapabilirsiniz?

Hızlı yaşlanmanın önüne geçebilmek için bu teklifleri dikkate alın.

1) Aşılarınızı yaptırın

2) Ölçüsüz ilaç kullanmayın. Bilhassa besin dayanaklarını doktor önerisiyle kullanın.

3) Doğal ve çeşitli beslenmeye çalışın

4) Günde en az 8-10 porsiyon zerzevat ve meyve tüketin

5) Doymuş ve trans yağlardan kaçının

6) Soğuk sıkım zeytinyağını tercih edin

7) Haftada iki defa yağlı balık tüketin

8) Acıktığınızda yemek yiyin. Sofradan tam doymadan kalkın.

9) Beş beyazdan sakının (şeker, un, tuz, peynir, süt)

10) Az yoğurt, kefir tüketin

11) Susamadan su için. Kaliteli su tüketin

12) Ölçülü siyah, yeşil, beyaz çay için

13) Her gün en az bir avuç kuruyemiş tüketin

14) Gün ışığında vakit geçirin

15) Sigara ve alkol kullanmayın.

16) Sistemli antrenman en azından açık havada yürüyüş yapın. Fırsat buldukça tabiatla iç içe olun.

17) Cep telefonu kullanımında çoka kaçmayın

18) Nizamlı uyuyun. Uyku öncesi odanızı havalandırın, elektronik eşyalardan arındırın ve gece lambası kullanmayın.

19) Sessiz, sakin bir hayat sürmeye ihtimam gösterin. Olumlu ve memnun olmaya çalışın 20) Sistemli bir cinsel hayatınız olsun.