Yeni bir Stephen King romanı: Billy Summers

Çağımızın büyük roman müellifi Stephen King 74 yaşında. Fevkalade bir disiplinle durmak bilmeden üreten ve her yeni romanında okurlarını hayranlık içinde bırakan King, yapıtlarının sinema ve dizi haklarını onlar daha basılmadan satmasıyla da meşhur hale gelmiş bir muharrirdir. King’in onlarca lisanda, yüzlerce ülkede çoksatanlar ortasında olmasının en temel sebebi elbet ki âlâ bir kıssa anlatıcı olmasından kaynaklanır. Sonra da ilgilendiği çeşit ve bu çeşidin Hollywood’daki popülaritesi devreye girer. Lakin bütün bunlar onu “popüler yazar”, “çoksatan kitapların yazarı” başlığına sıkıştırmaya yetmez. Çünkü King’in birinci romanı ‘Göz’den (Carry, 1974) bu yana atmosfer yaratma mahareti ve lisana olan hâkimiyeti onu daha şimdiden ölümsüz bir muharrir haline getirir. King’e nazaran yazmak her şeyden evvel sıkıntıyı ciddiye almakla alakalı bir durumdur. Temel kırılma daima bu birinci anda yaşanır. Bunu da ‘Yazma Sanatı’ isimli kitabında şu formda tarifler:

“Yazma hareketine gerilerek, heyecanlanarak, umutlanarak yahut ümitsizliğe düşerek yaklaşabilirsiniz, aklınızdaki ve kalbinizdekileri asla tam manasıyla kâğıda aktaramayacağınız hissini taşıyabilirsiniz. Bu işe yumruklarınızı sıkmış, gözlerinizi kısmış, kıç tekmeleyip birilerini alaşağı etmeye hazır halde girebilirsiniz. Bir kızın sizinle evlenmesini ya da dünyayı değiştirmeyi istediğiniz için girebilirsiniz. Her türlü girebilirsiniz, yalnızca hafife alarak girmeyin. Bir kere daha söyleyeceğim: İşe, boş sayfayı hafife alarak girmeyin.”

SON BİR İŞ…

King’in son romanı ‘Billy Summers’ bir yıl evvel piyasaya çıktı. Altın Kitaplar da geçtiğimiz günlerde Gökçe Yavaş’ın çevirisi ve özgün kapağıyla Türkçeye kazandırdı. Kitaba ismini veren başkarakter Billy Summers, vakti vaktinde ABD ordusunda askerlik yapmış bir keskin nişancıdır. Ordudan ayrıldıktan sonra da suikastçılık yapmaya başlar. Tamı tamına 17 büyük suikastın akabinde hatırı sayılır bir parayla emekli olmanın hayalini kurarken, Nick Majarian ona son bir iş teklifinde bulunur. Son bir cinayet. Üstelik bunun parası her

Billy Summers, Stephen King, Çev: Gökçe Yavaş, Altın Kitaplar

zamankinden çok daha fazladır: Tamı tamına 2 milyon dolar. Billy birincinin işkillense de 2 milyon doların fevkalade bir emekli ikramiyesi olacağını düşünerek Nick’in teklifini kabul eder. Gayede ise yeni tutuklanan ve bildiklerini anlatmakla “bazılarını” tehdit eden bir diğer suikastçı vardır.

Billy işi kabul eder ve yeni bir kimlikle, yeni bir mahallede yaşamaya başlar. Değişen birinci şey ismidir olağan, o artık keskin nişancı Billy Summers değil, birinci kitabını bastırmaya çalışan David Lockridge isimli bir muharrirdir. Yetenek vadeden biridir David. “Temsilcisi” ona beladan uzak duracağı bir mesken ve rahatça çalışması için bir ofis kiralar. Billy bir yandan komşularıyla kaynaşırken, bir yandan da “temsilcisinden” gelecek işareti bekleyip uydurma bir hayat sürmeye başlar.

BİR VÜCUT DÖRT KİMLİK

Aslında bu Billy’nin birinci düzmece kimliği değildir. İşlediği 17 cinayette de farklı bir kimliğin, farklı bir özgeçmişin altına girmiştir Billy, lakin müelliflik… Bunu hiç varsayım edememiştir.

Billy çizgi roman okumayı çok seven, Dickens ve Zola hayranı biridir. Bugüne kadar yanlışsız düzgün bir şey yazmamıştır, fakat çalıştığı adamlar, rolüne adapte olması için ona bir şeyler yazması gerektiğini söylerler. Billy de mecburen yazmaya başlar. Yazdıkları otobiyografik bir hal almaya başlayınca ismini değiştirir olağan, kendine Benjy Compson ismini verir.

Bir de kaçış planı için tasarladığı ve eski kimliklerinden biri olan Dalton Smith olarak kimseye haber vermeden bir mesken kiralar, orada da yeni bir ömür kurar kendine. Böylelikle tek vücutta dört kimlikle bir arada yaşayarak tamamıyla modüllere ayrılır. Gizlenmeye çalıştığı şey, tabiri caizse onun kaybolmasına sebep olur.

SADECE MAKUS ADAMLARI ÖLDÜR

Romanın çıkış noktası olan “son bir iş” sorununun bilhassa sinemada daha önce çok kez işlendiği bilinen bir gerçektir. King bunu verdiği röportajlarda kendisi de belirtir ve romanın bir yerinde şöyle müellif: “Suç sinemaları bir cinsse ‘son bir iş’ onun alt çeşidiydi. O sinemalarda son iş her vakit aykırı giderdi. Billy bir soyguncu değildi, mafyayla çalışmıyordu ve batıl inançları da yoktu lakin bu son iş sorunu yeniden de canını sıkıyordu.”

Ancak King, ‘Billy Summers’da bu çıkış noktasına bağlı kalarak karakterin öncesine ve sonrasına odaklanıp işi apayrı noktalara taşır. Bunu da şu halde yapar:

Önceyi atlatmak için David Lockridge’i, yani müellif kimliğini kullanır, biz de böylelikle Billy’nin geçmişini ve nasıl bu türlü bir beşere dönüştüğünü öğreniriz: Annesi ve kendinden küçük kız kardeşiyle birlikte yaşayan Billy birinci cinayetini 11 yaşında işler ve kardeşini öldürdüğü için annesinin sevgilisini vurur. Bu travmanın akabinde bir müddet annesiyle yaşasa da sonunda bir bakımevine yerleştirilir. Alkolik ve pasif biri olan annesi vakitle düzelmek yerine meth batağına fikir de kendi yolunu çizmeye karar verir ve orduya yazılır. Keskin nişancılığı buradan ileri gelir. King bu süreçte I. ve II. Felluce Savaşı’nı, ABD ordusunun o topraklardaki halini ve halkın onlara karşı olan reaksiyonunu de işler. Böylelikle Billy’nin orada yaşadıklarından sonra ordudan ayrılıp “sadece makûs adamları” öldüren bir suikastçıya dönüşmesi de sıkıntı olmaz.

“Sadece makus adamlar…” Billy’nin olmazsa olmazı haline gelen bu kaide, onun hayata karşı kendini düzgün hissedebildiği tek şeydir. Böylelikle geçmişteki acılarından ve işlediği günahlardan kurtulmaya çalışır, fakat bu da pek düzgün bir sonuç vermez.

YENİ ROMAN: FAIRY TALE

“Son bir iş”in geçmişi işte böyledir. Devamındaysa, yani her şey zıt gittikten sonra bir kaçma-kovalamaca öyküsüyle karşılaşırız. Üstelik bu serüvenin ortasında romana yesyeni bir karakter daha sokar King: Hiç beklemediği bir vakitte Billy’nin karşısına çıkan ve istismara uğradığı belirli olan Alice Maxwell isimli bu karakter öykünün seyrini de önemli biçimde tesirler…

‘Billy Summers’ın en dikkat çeken taraflarından biri de ‘Medyum’ romanına (The Shining) yapılan göndermelerdir sanıyorum. Billy, Alice’le bir arada yakın arkadaşı Buck’ın yanına Sidewinder’a sarfiyat. Burası ‘Medyum’daki kurgusal kasabadır. Sonra da ortalarında meşhur Overlook Otel’ine dair birtakım konuşmalar geçer. Öbür küçük göndermeleri söylemiyorum bile… Fakat ‘Medyum’ romanını sevenlerin ‘Billy Summers’dan daha çok zevk alacakları ortada.

King bir röportajında ‘Billy Summers’ın, bodrum kat bir dairede pencereden dışarı bakan, herkesi gören, gizlenen bir adam fikri üzerinden yavaş yavaş şekillenmeye başladığını söyler. Sonra yüksek katlı bir bina, sonra bir tüfek, nihayetinde de yalnızca berbatları öldüren bir suikastçı belirdi, der. Romanı yazarken öykünün etap etap ortaya çıktığını belirten King, her muharrir üzere kendisinin de yapıtını kaleme alırken benliğini keşfettiğini, bugüne kadar farkında olmadığı, ruhunun derinliklerinde saklanan kimi şeyleri öğrendiğini tez eder. Bu, vakit zaman okurlar için de geçerlidir alışılmış…

Bitirirken şunu da söyleyeyim: King’in şu sıralarda hazırladığı kitap ‘Fairy Tale’ ismini taşıyor. Yapılan resmî açıklamaya nazaran kitap 6 Eylül’de raflardaki yerini alacak. Umarım Altın Kitaplar bu kitabı da kısa vakitte Türkçeye çevirir. Merakla bekliyoruz…