Yerinde dönüşüm böyle olacak! Afet bölgesinde yeniden imarın kuralları yazıldı

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın onayıyla Resmi Gazete’de yayımlanan Zelzelenin Ekonomik Kayıplarının Telafisi ve KHK Değişikliği Yasası’yla, 6 Şubat sarsıntılarında hasar gören 11 ili kapsayan afet bölgesinde yine imarın kuralları değişti. ‘Yerinde dönüşüm’ü hızlandırmak emeliyle, makul bir uzlaşmaya katılmamakta direnen komşuların hisseleri Hazine’ye devredilecek. Bu karar, taşınmazdaki hak sahiplerinin yarıdan bir fazlasının oyuyla alınacak. Tamamlanan dairesini daha sonra Hazine’den teslim almayanların hisseleri banka hesabına yatırılacak.

Kahramanmaraş, Hatay, Malatya ve Adıyaman başta olmak üzere 11 ili direkt etkileyen büyük sarsıntıların üzerinden beş aydan fazla vakit geçti. Vatandaşlar, büyük yıkımın tesiriyle birinci aylarda sağlam meskenler için uygun yapılaşmaya değer vereceklerini vurguladılar. Lakin afetin sıcaklığı geçtikten sonra komşular ortasında yaşanan uzlaşmazlıklar ve metrekare bazında pazarlıklar, yine imar uğraşlarına sekte vurdu. Meclis, seçim periyodunun akabinde tatile girmeden evvel çıkardığı birinci maddeyle ‘yerinde dönüşüm’ü tıkayan uzlaşmazlıklara neşter attı.

DEMOKRATİK UZLAŞMA

Deprem bölgesinde hasar raporları, orta ve üzeri çıkan yapıların yerinde üretimi yeni kurallara nazaran olacak. Uygulama yapılacak parsellerde daha evvel imzalanan inşaat kontratları, mal sahiplerinin payları oranında salt çoğunluğunun (yarıdan bir fazlası) kararıyla feshedilecek.

ONAY ARANMAYACAK

Bu taşınmazlarda daha evvel kurulan kat irtifakı yahut kat mülkiyeti, tapu müdürlüğünce direkt silinecek. Sahiplerinin hakları ise hisseleri oranında tescil edilecek. Mal sahiplerinin hakları ve tapudaki şerhler, tevhit (birleştirme), ifraz (parsele ayırma), alan düzeltme, taksim (bölme), ihdas (oluşturma), terk, tescil (onay), kat irtifakı ve kat mülkiyeti tesisine ait süreçlerin yapılmasına mani kabul edilmeyecek. Bu süreçlerde hak sahipleri ve ilgililerin onayı aranmayacak. Yeni yapılar için kat irtifakı ve kat mülkiyeti tesisi etabında belirtilen haklar ve şerhler, daire sahibi üzerinde devam edecek.

KOMŞUSU HAZİNE OLACAK

Parselde yıktırılmayıp korunması gereken yapı var ise karar tekrar yıktırılan yapıların sahiplerinin salt çoğunluğuyla alınacak. Muahede sağlanamayan ve kendisine ulaşılamayan mal sahiplerinin payları ruhsat vermeye yetkili yönetimin talebine istinaden süreksiz olarak tapuda Hazine ismine kaydedilecek. Yeni uygulamalara yönelik tüm süreçler tapuda kayıtlı son sahip ismine yürütülecek. Mal sahiplerine e-Devlet Kapısı üzerinden bildirim yapılacak. Ayrıyeten ilgili muhtarlıklarda 15 gün mühletle ilan asılacak. Bu bildirim, Tebligat Maddesindeki tebligat yerine geçecek.

HİBE VE KREDİ

İnşaat için hibe ve talep edilmesi halinde imal kredisi verilecek. Hibe ve imal kredisi verilmesine ait kurallar ve koşullar Cumhurbaşkanı kararı ile belirlenecek. Bu kapsamdaki hak sahiplerine bir konut ve bir işyeri için hibe verilecek.

SPK ONAYLI DEĞERLEME

İnşa edilecek yeni yapıların pahası, Sermaye Piyasası Kurulu’na kayıtlı lisanslı değerleme kuruluşlarına tespit ettirilecek. Yeni yapıdaki dairelerin paylaşımı bu bedel gözetilerek yapılacak.

MAL SAHİBİ ALMAK İSTEMEZSE

Yapım işinin tamamlanmasından sonra, Hazine ismine tescil edilen payların sahiplerine dairelerini teslim almaları için tebligat yapılacak. Belirtilen mühlet içerisinde teslim alınmaması halinde vatandaşların bu daireler üzerindeki hakkı sona erecek. Bu durumda taşınmazın evvelki niteliğine nazaran belirlenen pahası güncellenecek ve bu ölçüye hibe yardımı eklenerek belirlenen meblağ mal sahibi ismine açılacak vadeli hesaba yatırılacak.

ALIRSA 84 AY VADE

Mal sahibinin evvelki taşınmazının tapu kaydında yer alan ipotek, ihtiyati haciz, haciz ve intifa hakkı üzere haklar ve şerhler taşınmazın bedeli üzerinde devam edecek. Hak sahibinin, dağıtım cetveline nazaran kendisine düşen daireyi kabul etmesi durumunda ise, imal için harcanan toplam bedelden hibe ölçüsü düşülecek. Kalan borç, üretim maliyeti Hazinece karşılandığı tarih ile teslim tarihi ortasında geçen müddet dikkate alınarak TÜFE oranında güncellenecek. Mal sahibi, güncellenen borç üzerinden 84 ay vade ile borcunu ödeyecek.

BİR YILDA BAŞLAMA ŞARTI

Yapı ruhsatı alınmasına karşın müteahhitten kaynaklanan nedenlerle bir yıl içinde inşaata başlanmamış yahut inşaat durdurulmuş ve en az altı aydır projeye devam edilmiyorsa, hak sahiplerinin salt çoğunluğu ile mukavele feshedilecek. Konut ve işyerleri için uygulanacak bu kurallar, köylerde samanlık ve ahır üzere tesislerin imalinde da geçerli olacak.

MERA SINIRLAMASI GEÇERLİ DEĞİL

Meralar ile köylerdeki afetzedeler ile Hazine yerindeki yapıları hasar gören ve hak sahibi kabul edilen afetzedelerin yapıları da yerinde imar edilecek. Bunların “yıkıldığı yerde inşası” kaydıyla resmi imar süreçleri yetkili idarece direkt yapılacak. Bu mevzuda Mera Yasası, Kadastro Yasası, Orman Yasası üzere başka maddelerdeki kısıtlamalar uygulanmayacak. Oluşturulan parsellerin yüzölçümü en fazla Bin metrekare olacak.

HAZİNE TOPRAĞINDA TAPU

Tahsis yahut vasıf değişikliği yapılan Hazine toprakları AFAD Başkanlığı’na direkt tahsis edilecek. Bu alanlarda kadastrosu yapılmış yerlerde ikinci sefer kadastro yapılabilecek. Böylelikle geçmişten beri köyün kurulu olduğu, lakin tapuda mera vasfında görünen yahut Hazine ve tespit dışı alanlardaki afetzedelerin mesken, samanlık ve ahırları yerinde tekrar yapılacak. Bu afetzedelere bu defa tapuları da verilecek.