YouTube ekonomisinin gerçekleri

Ekonomistlere nazaran, YouTube’un bir içerik paylaşım sitesi olarak toplumsal hayatta var olmasının yanı sıra, kullanıcılarının önemli gelir elde ettiği bir platform olarak iktisatta de kıymetli bir yeri var. Oxford Economics’in araştırmasına nazaran, 2021 yılında YouTube’un Türkiye’nin gayri safi yurtiçi hasılasına 225 milyon dolar civarında bir katkısı oldu.

Economim muharriri Kerem Özdemir, “YouTube iktisadını neden incelemiyoruz?” başlıklı yazısında, YouTube’un hem bilgilendirerek gelişime katkıda bulunduğunu, hem reklamlarla tanıtımı arttırdığını ve telif vb. kalemlerle de kullanıcılara önemli bir gelir sağladığını yazdı. Özdemir’in yazısının ilgili kısmı şöyle:

“YouTube’un tesir tahlilini yapan Oxford Economics, 2022’nin son çeyreğinde ve daha spesifik olarak Ekim 2022’de Türkiye çapında 2 bin YouTube kullanıcısı, binden fazla YouTube içerik üreticisi ve 500’den fazla işletme ile yaptığı anket çalışması ile YouTube iktisadına ışık tutuyor. Anket çalışmasında, o tarihte YouTube’un elindeki en şimdiki bilgi seti olan 2021 sonuçları kullanılıyor. Bunun sonucunda Türkiye’de 45 binin üzerinde tam vakitli iş istihdamına denk bir tesir ile direkt ve dolaylı olarak 2 milyar liranın üzerinde bir gayrisafi yurtiçi hasıla katkısı tespit ediliyor. 2021’in dokuz liranın altındaki dolar kuru ile yapılan bu hesapta ortaya çıkan bu katkı 225 milyon dolar civarında bir büyüklüğe tekabül ediyor.

Fortune 500 Türkiye listesiyle karşılaştırırsak, bu sonucun manasını daha rahat kavrayabiliyoruz. Listedeki 500’üncü şirketin net satış sayısı 1 milyar lira civarında. Listede 295’inci şirketle birlikte 2 milyar liranın üzerine çıkılıyor. Burada bir not düşmekte fayda var. Fortune 500 Türkiye listesi net satış sayılarını baz alıyor ve dolaylı tesir ya da üretim ve pazarlama şirketlerinin birbirine yaptığı satışları yinelenmiş olarak toplama tesir ettirmiyor.

YouTube, kendisini anlatırken mahallenin âlâ çocuğu olmasını, kâfi temsil edilemeyen seslere yer vermesini, fikirleri paylaşma platformu olmasını, ankete katılan insanların kendilerini buraya ilişkin hissetmesini ve kullanıcılarının olumlu tesir yaratmasını vurgulayan anket sonuçlarına atıfta bulunuyor.

Bunlar etkileyici lakin ekonomik tesirler daha çarpıcı. KOBİ’lerin yüzde 71’i YouTube’un işletmelerini büyütmek için katkı sağladığını, yüzde 65’i yeni müşterilere ulaşmasına yardımcı olduğunu ve yüzde 83’ü de bir reklam yayınlama platformu olarak satışlarını artırmalarına yardımcı olduğunu belirtiyor. YouTube’u çalışanlarının yeni maharetler edinmesi için bir kanal olarak görenlerin oranı ise, yüzde 79.

Burada biraz durmak istiyorum. Araştırmada yapılan KOBİ tarifi, 250 kişinin altında çalışanı olan şirketleri söz ediyor. Bu, ülke idaresinin kimi regülasyonları açısından gerçek olsa da Türkiye’nin KOBİ gerçeğini yansıtan bir olgu değil. Benim için bu sonuçlar, akademik hayat için de bir gösterge. Türkiye’de 2 milyar liranın üzerinde bir ekonomik büyüklük oluşturan ve 43 binin üzerinde içerik üreticisini barındıran YouTube Türkiye, kaç akademik kurum, kuruluş, kişi tarafından takip ediliyor. Sayısı 200’ü aşan ve yenileri açılan üniversitelerimiz ne iş yapıyor?

Bu araştırmanın fiyatlı bir çalışma olduğunu varsayım ediyorum. Yani burada da oluşan bir gelir kelam konusu. Öteki ülkelerde de bu çalışmayı yapan Oxford Economics’in bunu nasıl yaptığının da ilgimizi çekmesi gerekmez mi?

1981’de Oxford’da Oxford Üniversitesi’nin işletme fakültesi ile birlikte bir ticari teşebbüs olarak kurulan Oxford Economics, daha sonra bağımsız hale getiriliyor. Yapı şu anda 200 ülkeyi, 150 kesimi ve 8 binden fazla kent ile bölgeyi kapsıyor. Böylelikle, Türkiye’deki sonuçları öteki ülkelerdekiler ile karşılaştırmak için internet sitesine girmek kâfi olan bir araştırma kuruluşu ile karşılaşıyoruz. Bence bizdeki tesirin en değerli eksiği, Türkiye’nin kurumlarının vergi ya da ceza kesme dışında bu hususa ilgi duymasını sağlama tesirini yaratamaması. Zira tesir de haber de burada.” (YAZININ TAMAMI)